با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان و شب های قدر، به صورت روزانه، مجموعه ای از تولیدات متنی، با موضوع توبه، با عنوان «بازگشت به او»، جهت استفاده مخاطبین گرامی، ارائه می گردد.
توفیق توبه واقعی را از خداوند غفار خواهانیم.
طرح بازگشت به او، شامل صد متن کوتاه می باشد که در این بخش از شماره 1 الی 20 آن، تقدیم می گردد. این 20 متن، به صورت یک فایل، به پیوست این مطلب، ارائه شده است.
این متون در سایت روشنگر، سایت بلاغ و شبکه های اجتماعی، انتشار گردید.
بازگشت به او 1
توبه در آیات قرآن
اهمیت توبه به گونه ای است که حدود 400 آیه از قرآن کریم، به این مقوله پرداخته است. دلنشین ترین آیه قرآن در زمینه توبه را می توان آیه 39 زمر دانست.
در این آیه، خداوند بندگان را به خود نسبت داده است (عبادی)، و از بندگان خود خواسته است که از رحمت الهی، ناامید نگردند؛ چرا که خداوند، همه گناهان را می بخشد.
لطافت کلام الهی (یاء متکلم، اسراف بر نفس خودشان، ناامیدی از رحمت الهی)در کنار تاکیدات چندباره ی خداوند (دو بار انّ، جمیعا، جمله اسمیه، الف و لام، صفت مشبهه، ضمیر شان و ...)، نشانگر حتمیت بازگشت الهی، در صورت بازگشت بنده می باشد.
بازگشت به او 2
سه بازگشت
توبه، بازگشت بنده به سوی خداوند است، یا بازگشت نگاه الهی به عبد؟
توفیق الهی و نگاه ویژه خداوند به بنده، اولین بازگشت و مرحله می باشد. عبد با اختیار خود، گام در این راه بر می دارد، و بازگشت دوم، اتفاق می افتد. حال که بنده به سوی او بازگشت، رحمت های خداوند، به سوی بنده ارسال می شود و این بازگشت سوم می باشد.
در واقع، توبه ی بنده، در میان دو بازگشت الهی می باشد..
بازگشت به او 3
آیا توبه، فقط عذاب الهی را بر می دارد یا باعث پاک شدن گناه از پرونده اعمال می گردد؟
در روایات مختلف به این مساله اشاره شده است که اگر بنده ای توبه نصوح انجام دهد، خداوند پرده پوشی می کند به گونه ای که دو ملک مامور نوشتن اعمال شخص، عمل بد توبه کننده را فراموش می کنند، و جوارح شخص و زمین و ... نیز عمل این شخص را فراموش می نمایند به گونه ای که هیچ شاهدی بر گناه این شخص باقی نمی ماند.
در برخی دیگر از روایات، به مرتبه ای بالاتر اشاره شده است تا جایی که آمده است گناه شخص، به حسنه تبدیل می شود.
بازگشت به او 4
بازگشت بی بازگشت
در آیات و روایات زیادی، اشاره به توبه نصوح شده است. توبه نصوح، چه توبه ای است؟
اگر باطن توبه کننده همانند ظاهرش باشد، و دیگر به گناه انجام داده، بازنگردد و نیت بازگشت به آن گناه را هم نداشته باشد، توبه نصوح می باشد. به عبارت دیگر اگر بازگشت بنده به خدا، بدون بازگشت به گناه باشد، توبه نصوح به دست می آید.
بازگشت به او 5
مدال های توبه کننده گان
خداوند به بندگان توبه کننده ی خود، ویژگی های داده است که بنابر روایات اگر حتی یکی از این مدال ها را به تمامی اهل آُسمان و زمین می داد، همگی نجات پیدا می کردند:
مدال اول: دوستی خداوند (ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین). و کسی که خداوند او را دوست داشته باشد، مورد عذاب الهی واقع نمی شود.
مدال دوم: دعای عرشیان برای توبه کننده (فاغفر للذین تابوا)
مدال سوم: تبدیل گناه به حسنه (فاولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات)
کسی که توبه می کند، نه تنها عرشیان برای او دعا می کنند، محبوب خداوند می گردد و با تبدیل گناهان به نیکی، در رتبه ی متطهرین قرار می گیرد.
بازگشت به او 6
توبه، خوشحالی خداوند
تا به حال در سیاهی شب، وسیله ای را گم کرده اید؟ پیدا کردن قافله، در تاریکی شب، چه احساسی به شما می دهد؟ محبوبیت توشه برای شخص بی آذوقه چه مقدار می باشد؟ خوشحالی تشنه ای که به چشمه ی آب رسیده را چشیده اید؟ شادی مریض شفا یافته را دیده اید؟
بازگشت بنده به سوی پرودگار و توبه، گمشده الهی است. در روایتی از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و امام باقر علیه السلام آمده است که، خداوند در هنگام توبه، آن گونه خوشحال می گردد که از بنده ای که در سیاهی شب، راحله و توشه اش را گم کرده و پیدا می کند، یا تشنه ای که به آب رسیده، یا مریضی که شفا یافته، بیشتر خوشحال می شود. بی دلیل نیست که هیچ چیزی نزد خداوند از مومن توبه کننده، محبوب تر نیست.
بازگشت به او 7
لا ابالی
عطوفت و مهربانی خداوند به بنده ی توبه کننده تا حدی است که اگر بنده ی خطا کار، از گناهی برگردد، و هنگام یادآوری گناه، خجالت بکشد، خداوند ارحم الراحمین، او را می بخشد.
در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است که خداوند به داوود نبی علیه السلام وحی نمود که این چنین بنده ای، نه تنها مورد بخشش خداوند قرار می گیرد، بلکه گناهان او به نیکی تبدیل می شود. تا جایی که خداوند می فرماید: «و لا ابالی و انا ارحم الراحمین».
بازگشت به او 8
شکست گردن بی فایده
آیا از راه غیر صحیح، می توان به مقصد و مقصود، دست یافت؟ مشخص است که این چنین نخواهد بود. حتی اگر این راه، راه توبه باشد، و توبه کننده آن چنان سجده و تضرع کند که گردنش قطع شود؛ و حتی اگر مقصد و مقصود، خداوند باشد که «اینما تولوا فثم وجه الله».
راه صحیح توبه، یک راه است و آن هم راهی هست که اهل بیت علیهم السلام ترسیم کرده باشند که با ولایت پذیری به دست می آید.
بازگشت به او 9
جایزه برای دیگران
توبه ی بنده آن گونه برای خداوند، محترم و ارزشمند می باشد که نه تنها گناه او را می بخشد، و نه تنها آن ها را محو و کتمان می کند، و نه تنها گناهان را تبدیل به حسنه می کند، بلکه برای دیگران هم جایزه قرار می دهد.
جایزه خداوند برای اهل شهری که بنده ای در آن توبه می کند چیست؟
جایزه اول: اهل آن شهر را رحم می کند.
جایزه دوم: عذاب از اهل آن شهر، برداشته می شود.
جایزه سوم: عذاب را از اهل قبور به مدت چهل روز بر می دارد.
جایزه چهارم: گناهان چهل سال اهل قبور را می بخشد.
بازگشت به او 10
هاله ای از نور
چه کسانی در هاله ای از نور خداوند می باشند:
گروه اول: کسی که شهادتین را در پایان کارش به زبان داشته باشد.
گروه دوم: کسی که هنگام مصیبت، آیه ارجاع و «انا لله و انا الیه راجعون» را بخواند.
گروه سوم: کسی که هنگام خیر و خوبی، از گفتن «الحمدلله رب العالمین» غافل نباشد.
گروه چهارم: کسی که پس از انجام خطاء و اشتباه، «استغفرالله و اتوب الیه» را بر لب داشته باشد.
بازگشت به او 11
شورای شیطانی
تا به حال شنیده اید که ابلیس از مساله ای نگران شده باشد، و برای پیدا کردن راه چاره، شورایی با حضور لشگریانش تشکیل دهد؟ آیا می دانید که چه مساله ای، ابلیس را به این تکاپو انداخت؟
منقول از امام صادق علیه السلام می باشد که زمانی که آیه ی «و الذین اذا فعلوا فاحشه أو ظلموا انفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم» نازل گردید، شیطان به بالای کوه ثور مکه رفت و لشگریانش را صدا زد. هنگامی که شورای شیاطین تشکیل شد، ابلیس از نزول این آیه ابراز نگرانی کرد.
یکی از لشگریان، پیشنهادی داد، که مورد توافق ابلیس واقع نشد. دیگری پیشنهادی داد که آن هم مورد پذیرش واقع نشد.
در این هنگام، وسواس خناس پیشنهادی داد: « مردم را با وعده و آرزو مشغول می نمایم، تا در خطیئه بیفتند، پس هنگامی که در خطا افتادند، استغفار را از آنان فراموش می کنم.
این پیشنهاد، مورد موافقت ابلیس واقع شد و این ماموریت، تا روز قیامت به خناس وسواس، سپرده شد.
بازگشت به او 12
دوربرگردان
تا به حال شده است در جاده ای، نیاز به بازگشت و تغییر مسیر داشته باشید؟ دوربرگردان، راهی است برای تغییر مسیر، به سوی هدف. حتی اگر دوربرگردان اول را، رد کرده باشیم، امید ما به دوربرگردان های بعدی می باشد.
در مسیر بندگی خداوند، اگر در راه خطا و گناه، قرار گرفته باشیم، دوربرگردان اول، استغفار سریع از اشتباه می باشد.
حال اگر این راه بازگشت را رد کرده باشیم، انفاق، راهی برای برگشت به مسیر الهی می باشد.
اگر این هم نشد، فرو بردن خشم، راه دیگر می باشد. و اگر این هم نشد، گذشت از مردم، دوربرگردان بعدی می باشد. حال اگر این هم نشد، با نیکی و احسان به مردم. و اگر اینگونه هم نشد، عدم اصرار به گناه، راهی برای تغییر مسیر به سمت خدا.
اگر اینگونه نشد، امید به رحمت الهی، دوربرگردانی است که همیشه راه بازگشت را برای خطاکاران قرار می دهد.
بازگشتت به او 13
امان نامه
جایگاه استغفار و توبه، به حدی است که خداوند متعال پس از مقام پیامبر، به بیان جایگاه استغفار می پردازد.
«و ما کان الله لیعذبهم و أنت فیهم، و ما کان الله معذبهم و هم یستغفرون»
امان نامه و حصن حصین اکبر از عذاب الهی، وجود نازنین پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بود که از دسترس ما خارج شد، اما امان نامه دیگر که استغفار می باشد، به صورت فراگیر و فرازمانی، در دسترس قرار داده شده است، تا گناهان را محو کند و عذاب الهی را دور نماید.
بازگشت به او 14
همراه خوبان
تا به حال آرزوی همراهی با بزرگی را داشته اید؟ اگر کسی بخواهد در دنیا و آخرت، همراه ائمه معصومین باشد، چه راهی در پیش روی دارد؟
امام باقر علیه السلام پاسخ این سوال را با خط خود اینگونه مرقوم نموده اند:
زیاد سوره قدر را تلاوت کن.
لبانت به ذکر استغفار، مشغول باشد.
بازگشت به او 15
گناه بهشت آور
تا به حال شنیده اید که کسی به واسطه گناه، داخل در بهشت شود؟ آری، چنین چیزی ممکن است.
این چه گناهی است که مرتکب خود را به بهشت می رساند؟
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و امام صادق علیه السلام می فرمایند: اگر گناهکار، دائما از گناه خود بترسد و خودش را سرزنش نماید، و همیشه این گناه در جلوی چشمانش باشد، و از آن توبه کند و به خدا فرار نماید، این گناه باعث می شود که گناهکار، وارد بهشت شود.
بازگشت به او 16
هر چه او بخواهد
بنده، ای که می داند خدا می تواند ببخشد و می تواند عذاب کند، با بنده ای که این مطلب را نمی داند، چه تفاوتی دارد؟
آری، بنده ای که به چنین ادارک و آگاهی رسیده که همه چیز را به ید خداوند می داند. و به رحمت الهی امید دارد، و از عذاب الهی می ترسد، و به مقام خوف و رجا رسیده است، مورد عفو خداوند قرار می گیرد، هر چند مرتکب گناه کبیره شده باشد.
اما بنده ای که این گونه نیست و نسبت به خداوند بیم و امید ندارد، هر چند مرتکب گناه صغیره شده باشد، مورد بخشش الهی واقع نمی شود.
بازگشت به او 17
دو کلمه حرف حساب
تا به حال شنیده اید، شخصی به خاطر دو کلمه، مورد بخشش الهی واقع شده باشد؟ تا به حال شنیده اید، بیابان نشینی کلامی بگوید که امام معصوم علیه السلام آن را بیان نماید و به شاگردان و اصحاب خویش، بیاموزد؟
امام باقر علیه السلام بنابر روایتی، به اطرافیانش این گونه فرمودند: بیابان نشینی به سبب دو کلمه ای که او بر زبان جاری کرد، مورد بخشش الهی واقع گردید؟
تعجب اطرافیان باعث گردید تا از حضرت، مفاد آن دو کلمه را پرسش نماید.
حضرت در جواب فرمودند: آن بادیه نشین چنین عرضه داشت: «اللهم ان تعذبنی فاهل ذلک انا، و ان تغفر لی فاهل ذلک انت» خدایا اگر مرا عذاب کنی، من سزاوار آن هستم، و اگر ببخشی، شما شایسته چنین جایگاهی.
بازگشت به او 18
بی نیاز و بی نصیب از شفاعت
چه گروهی مورد شفاعت، واقع می شوند؟ چه دسته ای از مردم، نیازی به شفاعت ندارند؟ چه کسانی از شفاعت الهی، محروم می باشند؟
گروه اول: کسانی که مورد شفاعت الهی واقع می شوند: مومنینی که اهل گناهان کبیره باشند، زیرا مومن، هر چند مرتکب گناه می شود، ولی از انجام آن پشیمان می شود، و همین در توبه، کافی می باشد.
گروه دوم: گروهی که نیاز به شفاعت ندارند: مومنینی که فقط مرتکب صغائر می شوند: «ان تجتبوا کبائر ما تنهون عنه نکفر عنکم سیئاتکم و ندخلکم مدخلا کریما»
گروه سوم: افرادی که از شفاعت، محروم می باشند: کافرین و مشرکین
باید توجه داشت بنابر روایات، مومن کسی است که از خوبیهایش، خوشحال می شود، و چون می داند که عذاب می شود، از بدیهایش، ناراحت می شود. و همین ناراحتی او، توبه محسوب می گردد؛ و کسی که از گناهانش پشیمان نمی گردد، مومن نیست و مصر بر گناه می باشد و ظالم بوده و شفاعت شامل او نمی شود که «ما للظالمین من حمیم و لا شفیع یطاع».
بازگشت به او 19
بهلول
تا به حال شنیده اید کسی از رحمت «رحمه للعالمین » رانده شده باشد؟ داستانی را از زمان پیامبر گرامی اسلام، مرور می کنیم.
جوانی گریان، نزد پیامبر اسلام، حضور پیدا کرد. پیامبر از او سوال کرد که علت گریه اش چه می باشد؟
جوان در پاسخ عرضه داشت که: گناهانی دارم که اگر خداوند به بعض آنان مرا بگیرد یقینا داخل در آتش می شوم. و یقینا بخشش الهی شامل من نمی گردد.
پیامبر سوال کرد: مشرک شده ای.
جوان: به خدا از مشرک شدن پناه می برم.
پیامبر: کسی را کشته ای؟
جوان: نه
پیامبر: بنابراین خداوند گناهان تو را می بخشد، هر چند به مقدار کوه ها باشد.
جوان: گناهان من بیش از کوه ها می باشد.
پیامبر: خداوند گناهان تو را می بخشد، هر چند به مقدار زمین های هفت گانه باشد
جوان: گناهان من بیش از این است.
پیامبر: خداوند گناهان تو را می بخشد، هر چند به مقدار آسمان ها باشد.
جوان: گناهان بیش از این است.
پیامبر با حالتی عصبی به جوان نگاه کرد و فرمودند: گناهان تو بزرگ تر است یا خداوند؟
جوان عرضه داشت: یقینا چیزی بزرگ تر از خداوند نیست.
پیامبر: گناهان بزرگ را کسی غیر از خداوند بزرگ نمی بخشد.
در این هنگام جوان به بیان یکی از گناهانش لب گشود.
جوان: هفت سال، نبش قبر می کردم، و کفن های آن ها را بر می داشتم، تا این که دختر جوانی را به خاک سپردن. پس از نبش قبر و برداشتن کفن، شیطان بر من مستولی شد و با بدن آن دختر جوان، گناهی کردم. ناگهان صدائی شنیدم: «ای جوان، وای بر تو از روز قیامت، بعید می دانم که بوی بهشت را استشمام کنی»
در این هنگام پیامبر خدا آن جوان را از خود دور کرد و فرمودند: هر چه زودتر از این جا برو که می ترسم آتش گناه تو، من را هم بگیرد.
جوان با چشمانی گریان، از شهر به کوه ها رفت و چهل روز به توبه و استغفار و عبادت و مناجات مشغول شد. پس از چهل روز، جوان از درگاه الهی خواست که یا به پیامبرش وحی کند که او را بخشیده است، یا او را به عذابی در دنیا عقوبت کند.
در این هنگام بود که این آیه نازل گردید: «والذین اذا فعلوا فاحشه او ظلموا انفسهم و لم یصروا علی ما فعلوا و هم یعلمون، اولئک جزاوهم مغفره من ربهم و جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و نعم اجر العالمین»
در این هنگام پیامبر به همراه اصحاب به سمت جوان رفتند، و جوان را در حال مناجات با خدای خویش دریافتن.
پیامبر دست در گردن جوان انداخت و خاک را از سر و روی جوان، پاک نمود و فرمود: بشارت که از عذاب الهی نجات پیدا کردی.
سپس پیامبر رو به اصحاب کردند و فرمودند: این گونه توبه نمایید.
بازگشت به او 20
حبط عمل غیرگنهکار
شخصی عرضه داشت که خداوند فلانی را نمی بخشد.
اما خداوند به گونه ای دیگر عمل کرد: گناهکار را مورد بخشش خود قرار داد، و اعمال کسی را که اینگونه در مورد بخشش الهی سخن گفته بود را حبط نمود.
آری، سوء ظن به بخشش الهی، آن چنان از نظر الهی ناپسند است که حبط اعمال، سزای این چنین گناهی در نظر گرفته شده است.
==================================
برای مشاهده ی مطلب مرتبط
بازگشت به سوی او(شماره21تا40)
