وسوسه در لغت به معنای شك، بدگمانی و پچ پچ میباشد. وَسواس، صدا و آوازی است كه از زیور آلات و یا نی، شنیده میشود و به شیطان و هر سخن وسوسه آمیزی هم وسوسه گفته میشود.
وسواس با خود سخن گفتن و فكر كردن است، كسی كه وسوسه بر او غالب و مسلط شده باشد مُوسْوِس گفته میشود.[1]
مرحوم كاشف الغطاء در تعریف وسواس مینویسد:
«وسواس كه در سوره ناس از آن به خداوند پناه برده میشود، حالتی است كه مانع از اطمینان و ثبات آدمی میشود و حالاتی هم چون دیوانگان بر او عارض میشود. سرچشمۀ وسواس خیال و نگرانی فكری است به طوری كه آدمی در عین سلامتی خود را مریض میبیند و كارهای صحیح را باطل و غلط پنداشته و هر چیز طاهر و پاكی را نجس و هر حلال را حرام میپندارد، وسواس بیماری عجیبی است كه به دیوانگی منجر میشود چنین شخصی اراده و نیّت بر عمل خاصی نخواهد داشت و تكرار در عبادات و معاملاتش دلیل استوار نبودن اراده و نیت اوست» [2]
بنابراین وسواس نوعی بیماری روانی و بیشتر شک در انجام صحیح تکالیف مذهبی است كه از نظر خداوند نكوهیده اما در نظر خود شخص، پسندیده جلوه میكند. وسواس گاهی در نیت، گاه در مخارج حروف و گاه در صحت وضو و غسل و گاه در عدد ركعات نماز و گاه در طهارت و نجاست و... ظهور میكند.
در آموزههای دین مبین اسلام، وسواس نشانۀ نفوذ شیطان بر قلب انسان است و لذا تأكید شده كه به آن بیاعتنائی شود.
==================
برای مشاهده ی مطلب مرتبط
نشانههای وسواس - علاج وسوسه
[1]- لسان العرب، ج 6، ص 254
[2]- كشف الغطاء، مقصد 11، ص 64