عید قربان که پس از وقوف در عرفات (مرحله شناخت) و مشعر (محل آگاهی و شعور) و منا (سرزمین آرزوها، رسیدن به عشق) فرا میرسد، عید رهایی از تعلقات است. رهایی از هر آنچه غیرخدایی است. در این روز حج گزار، اسماعیل وجودش را، یعنی هر آنچه بدان دلبستگی دنیوی پیدا کرده قربانی می کند تا سبکبال شود.
عید قربان یا گوسپندکُشان (به عربی: عید الأضحی) روز دهم ماه قمری ذی الحجه، مصادف با عید قربان از گرامیترین عیدهای مسلمانان است که به یاد ابراهیم و فرزندش اسماعیل، توسط بسیاری از مسلمانان جشن گرفته میشود.
عید قربان را عید اضحی نیز گویند، چرا که اضحی جمع ماده ضحی به معنی ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب است و هنگامی که خورشید بالا میآید (قبل از ظهر)، آن موقع را "ضحی" گویند، چنانچه در قرآن کریم آمده است: «والشمس و ضحیها» (قسم به خورشید و چاشتگاه آن) و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی میکنند و قربانی را "اضحیه" یا "ضحیه" گویند؛ بدین سبب روز دهم ذی الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام میشود «عید اضحی» میگویند.
عید در لغت از ماده عود؛ به معناى بازگشت است؛ لذا به روزهایى که مشکلات از قوم و جمعیتى بر طرف میشود و به پیروزیها و راحتیهاى نخستین بازگشت مىکنند، عید گفته می شود. همچنین واژه قربان از ماده قرب؛ به معنای نزدیک بودن است. بر این اساس با توجه به این که شخصی که قربانی میکند، در نظر دارد بدین وسیله به خداوند متعال تقرب بجوید، این عمل را قربانی میگویند.