اگر انسان چیزی از خواهر یا برادر مؤمنش را ببیند یا از آن آگاهی پیدا کند و آن را نگهدارد، و در جای مناسبی به افشاء آن بپردازد و یا خود او را با اظهار کردن آن امر مورد تحقیر یا سرزنش قرار دهد و یا با نقل آن برای دیگران آبروی اُو را بریزد و دربارهی او پرده دری کند فعل حرامی را انجام داده است؛ زیرا تردیدی نیست که اگر آن چه که برادر مؤمن انجام داده کاری حرام باشد و عنوان فاحشه و قبیح بر آن صدق کند، و انسان آن را برای دیگران نقل کند، کاری حرام است بلکه مجرّد دوست داشتن آشکار شدن آن برای دیگران، حرام است، چه رسد به نقل کردن آن و اقدام به آشکار کردن آن؛ زیرا در سورهی نور آمده است: «اِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ اَنْ تَشیعَ الفاحِشَةُ فِی الَّذینَ امَنُوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِی الدَّنیا وَالآخِرَةِ» 1 آنان که دوست میدارند عمل قبیح دربارهی مؤمنان آشکار گردد در دنیا و آخرت گرفتار عذاب دردناک میگردند. نیاز به گفتن ندارد که مستفاد از این تعبیر این است که اگر کسی دوست داشته باشد که عمل قبیح مؤمنی آشکار گردد و او در میان مردم رسوا شود دچار عذاب دردناک میگردد، هر چند که ممکن است منظور از این آیه این باشد که کسانی که دوست میدارند که عمل قبیحی در میان مؤمنان، شایع شود و آشکار گردد مستحق عذاب دردناک میگردند، لکن در صورتی که منظور از آیه، این معنی باشد، نیز بر حرمت پرده دری دلالت میکند؛ زیرا وقتی من أعمال قبیح و حرام کسی را برای دیگران نقل کنم، لازمه اش این است که آن را دوست میدارم، پس از این آیه استفاده میشود که دوست داشتن شیوع فحشاء و منکر در بین مؤمنان حرام است و چون نقل آن برای دیگران مستلزم آن است و گاهی سبب آن است، زیرا پرده دری مستلزم فعل حرام یا سبب حرام میگردد که در صورت دوم خودش نیز حرام خواهد بود؛ زیرا وقتی دوست داشتن شیوع حرام و مُنکَر حرام باشد، اقدام به آن به طریق أولی حرام خواهد بود، بلکه ممکن است گفته شود: منظور از آیهی یاد شده همین است که اگر کسی پرده دری کند و به افشاء أفعال و أعمال دیگران که موجب رسوائی آنان میگردد، بپردازد، مستحقّ عذاب دردناک میگردد. روایات زیادی وارد شده که بر حرمت پرده دری دلالت میکند، که ما تنها به یکی، دو تا از آنها اشاره میکنیم، یکی از آنها روایت عبدالله بن بُکیر از أبی عبدالله(ع) است زیرا در آن آمده است که آن حضرت فرمود: «أبعد ما یکون العبد من الله أن یکون الرّجل یواخی الرّجل و هو یحفظ علیه زلاّته لیعیره بها یوماً مّا»2 دورترین بنده از خدا کسی است که با دیگری دوستی و برادری کند و از این راه لغزشهای او را نگهدارد تا روزی او را بوسیلهی آنها مورد سرزنش قرار دهد. در روایت محمّد بن مسلم آمده که أبی عبدالله(ع) فرمود: «رسول خدا فرموده است: به دبنال لغزشهای مؤمنان نباشید که هرکس لغزشهای برادر مؤمنش را دنبال کند، خدا لغزشهایش را دنبال میکند، و هر کس را که خدا لغزشهایش را دنبال کند رسوایش میکند ولو در درون خانه اش».3 در روایت عبدالله بن سنان آمده است که «به او عرض کردم عورت مؤمن بر مؤمن حرام است؟ او فرمود: آری. من عرض کردم منظور شما از عورت دو چیزی است که در قسمت پائین بدن قرار دارد؟ او فرمود: نه آن است که تو خیال میکنی، بلکه منظور افشاء راز اوست».4 روایاتی که بر این مضمون دلالت میکند و پرده دری علیه مؤمن را حرام و ممنوع میداند بسیار زیاد است، بنابراین، تردیدی نیست که این کار، کاری حرام است و انسان حقّ ندارد دربارهی خواهران و برادران ایمانی اش به پرده دری بپردازد و راز آنها را برای دیگری افشاء کند و یا آنچه را که مؤمن انجام داده است به رخش بکشد و او را تحقیر کرده و بر آن کار سرزنشش کند، چه آن کار در واقع حرام باشد، و چه حرام نباشد لکن از نگاه عرف، قبیح و نامناسب شمرده شود؛ زیرا دست کم چنین کاری از مصادیق و افراد ایذاء مؤمن است و بر کسب پوشیده نیست که أذیّت و آزار مؤمن، حرام است، بنابراین، باید کسانی که دچار این مرض کشنده شده اند و به این عمل قبیح معتاد گردیده اند هر چه زودتر به صدد ترک آن برآیند.
-------------------------------------------------------
پی نوشت:
1.نور 19
2.جامع احادیث شیعه ج16 ص 314
3.همان ص 316 4.
۴. همان ص 348