آثار و عواقب اجتماعی ارتکاب گناه و ترک واجبات( بخش اول) 1)
قحطی، گرانی، از بین رفتن نعمت ها:
ارتکاب گناه و معاصی و ترک واجبات و احکام الهی، آثار و عواقب در زندگی فردی و اجتماعی انسانها دارد. یعنی به تناسبِ گناهی که از انسان سرزده و یا واجبی که ترک کرده، دچار غضب الهی در زندگی این دنیا خواهد شد. باید گفت که گناهانی که فرد مرتکب می شود، باید به تنهایی تاوانش را بدهد؛ اما گاهی جامعه نیز تحت تأثیر گناهان افراد قرار می گیرد و دچار سختی ها و مشکلات می شود.
قرآن کریم می فرماید: «فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأرْضَ...»[1]
پس او و خانه اش را در زمین فرو بردیم. علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان در مورد این آیه می فرماید: خدای تعالی به من دستور داده که از بندگانش زکات بگیرم تو هم باید زکات مالت را بدهی . قارون از اطاعت این دستور سرباز زد... وقتی آن زن در مقابل حضرت موسی علیه السلام و دیگران اعتراف کرد که این یک نقشه بوده و به رسالت آن حضرت شهادت داد، حضرت موسی علیه السلام با چشم گریان به سجده افتاد ، خدایش به او فرمود زمین مسخر توست به او فرمان ده تا قارون را ببلعد که حضرت موسی علیه السلام به زمین فرمود: قارون و اطرافیانش را بگیر، زمین آنان و فرزندانش را در خود فرو برد...[2]
امام صادق علیه السلام می فرماید: ... و کسی که یک قیراط از زکات را ندهد( به هنگام مرگ) باید یا یهودی بمیرد یا مسیحی ، هر کدام را بخواهد و نمی تواند مسلمان بمیرد.[3]
امام صادق علیه السلام می فرماید: هیچ مالی در خشکی و دریا از بین نرفت مگر به خاطر زکات ندادن.[4]
امام محمد باقر علیه السلام فرمودند: در کتاب رسول خدا صلی الله علیه وآله یافتم که نوشته بود « ... و اذا منعوا الزکاه منعت الارض برکاتها من الزرع والثمار و المعادن کلها...»[5]
و هر گاه از دادن زکات دریغ کنند زمین برکات خود را از زراعت و میوه ها و معادن از آن ها دریغ کند. از جمله کارهایی که موجب می شود کالاها گران شود و مردم قدرت خرید کمتری پیدا کنند به خشم آوردن خداست، حضرت علی علیه السلام می فرماید: «هنگامی که خداوند عز وجل بر شهری خشم گیرد و عذابی بر آنان نازل نکند، نرخهای آنان بالا رفته (گرانی)...»[6]
عن ابی الحسن الرضا علیه السلام قال: «هنگامی که والی ها دروغ گفتند باران بازداشته گردد(خشکسالی) و هنگامی که سلطان جور و ستم کند دولت خود خوار گردد و هنگامی که زکات داده نشود حیوانات چرنده هلاک شود(قحطی).[7]
ابوالحسین اسدی گوید: شخص از قول امام صادق علیه السلام نقل می کرد که فرمود: به راستی خداوند در زمین گودالهایی دارد به نام منتقمه (کیفر دهنده) چون خداوند به بنده ای ثروتی عطا فرماید و او آن را در راه حق خرج نکند، خداوند او را بر قطعه ای از آن زمین های کیفر دهنده چیره، مسلط سازد پس خودش آن مال را در آنجا تلف کند و پس از مرگ آن زمین را که مالش در آنجا هدر رفته برای دیگران می گذارد.[8]
البته ذکر این نکته ضروری است که هر نوع خشکسالی و قحطی و گرانی به دلیل ارتکاب گناه و معاصی نیست و نباید از این نکته سوءاستفاده کرد. درست است که اصرار بر گناه و فراگیر شدن گناه و عدم توبه سبب نزول عذاب الهی می شود، اما چه بسا گاهی خداوند بندگان را برای امتحان، مبتلا به سختی ها می نماید.
پی نوشت:
[1] . قصص/81
[2] . طباطبايى، سيد محمد حسين، الميزان فى تفسير القرآن، ج16، ص129.
[3] . ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص506.
[4] . همان
[5] ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول، النص، ص51.
[6] . ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص550.
[7] . م‍ولان‍ا، ع‍ل‍ی‌ب‍ن م‍وم‍ن، آثار المعاصی، ص22.
[8] . ابن بابويه، محمد بن على، معانی الأخبار، ص86.
