آثار و عواقب ارتکاب گناه(بخش10) 11) هدر رفتن استعداد ها: از جمله کسانی که در اثر نداشتن تربیت صحیح مخاطب بسیاری از آیات خسران قرار گرفته اند انسان های گناهکار و خود فراموش هستند که استعداد ها و توانایی های خود را در اثر توجه به غیر از دست داده و همچنین علاوه بر آن، اصل سرمایه وجودی خود را که همان عقل، عمر و جان خود باشند از دست خواهند داد. این افراد از جمله کسانی هستند که کوشش هایشان در زندگی دنیا گم و نابود می شود و در زمرۀ زیانکاران واقعی قرار می گیرند. قرآن می فرماید: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالأخْسَرِینَ أَعْمَالا الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا»[1] بگو آیا به شما خبرذ دهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها چه کسانی هستند آن ها که تلاشهایشان در زندگی گم و (نابود) شده. مفهوم خسران تنها از دست دادن منافع نمی باشد بلکه خسران مبین آن است که اصل سرمایه را نیز از کف بدهد چه سرمایه ای برتر از عقل، هوش، نیروهای خداداد و عمر و جوانی و سلامت. محصول همۀ این ها اعمال انسان است و عمل ما تبلوری از نیروها و قدرت های ما ، هنگامی که این نیروها تبدیل به اعمال ویرانگر یا بیهوده ای شود گویی همه آن ها گم و نابود شده اند، درست به این می ماند که انسان سرمایه عظیمی همراه خود به بازار ببرد،اما در وسط ره ان را گم کند و دست خالی برگردد.[2] نوع انسان زیانکار در قرآن معرفی شده است «انَّ الانسان لفی خُسرٍ»[3] و از صفات مکرری که قرآن به انسان نسبت داده است زیانکاری و خسارت است و انسان از خود بیگانه و عاصی، نمونه ی شاخص و آشکارِ کسی است که دچار زیانکاری و خسارت آشکار شد؛ زیرا در اثر توجه و پرداختن به خود طبیعی و حیوانی «وَطَائِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ»[4] و پذیرش ولایت شیطان «وَمَنْ یَتَّخِذِ الشَّیْطَانَ وَلِیًّا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُبِینًا»[5] و هر کس شیطان را به جای خدا سرپرست و یار خود گیرد. مسلماً به زیان آشکاری دچار شده است. از شکوفه کردن استعداد هایش غفلت کرده و آن ها را از بین برده است. [1] . کهف/103-104 [2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج12، ص559-560. [3] . عصر/2 [4] . آل عمران/154 [5] . نساء/119