آثار و عواقب ارتکاب گناه(بخش13) 14) سختی دل (قساوت قلب): ارتکاب گناه و معاصی و نادیده گرفتن اوامر و نواهی الهی، در حقیقت فراموشی گناهان را به دنبال دارد و درست مانند دو کفه ترازو می باشد و انسان نسبت به ارتکاب گناهان حریص تر و تشنه تر می شود و این ها اثر حب دنیاست که نتیجه آن قساوت قلب است. امام صادق علیه السلام فرمود: وحی کرد خدا به موسی علیه السلام که شاد مباش بازیادی مال دنیا و ترک مکن یاد کردن مرا در هر حال ، زیرا که زیادی مال گناهان را زیاد فراموش می کند و به درستی که ترک یاد کردن من دلها را سخت گرداند.[1] امام صادق علیه السلام می فرماید: دنیا و حب آن مانند آب شور است که هر چه شخص تشنه از آن بیشتر آشامد تشنگیش بیشتر می شود تا او را بکشد.[2] امام محمد باقر علیه السلام می فرماید: از عظیم ترین عقوبت هایی که خداوند برای بنده ای در نظر می گیرد قساوت قلب می باشد.[3] از جمله چیز های که باعث سنگدلی و قساوت قلب می شود، دیدن آیات الهی و لجاجت نمودن به دنبال آن می باشد. «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً».[4] قوم بنی اسرائیل آیات متعددی را از پیامبر خود دیدند ولی لجاجت کرده و توجه ای نکردند و دستورات او را جامه عمل نپوشاندند لذا دچار قساوت قلب شدند از آثار خطرناک قساوت قلب کشتن پیامبران (نادیان)حق می باشد. کسانی که در صحنه کربلا با امام حسین علیه السلام و یارانش مقابله کردند و آنها را به شهادت رساندند کسانی بودند که لقمه های حرام خورده بودند. شهید آیت الله دستغیب (ره) در مورد اینکه حرامخوری قساوت قلب می آورد می فرماید: اگر خوراک پلید و حرام باشد قلب را کدر و تیره نموده ، در اثر قساوت و ظلمت امید خیری به او نخواهد بود و پند و اندرز در او اثر نمی کند و سخت ترین مناظر رقت بار او را ماأثر نمی کند چنانچه حضرت سید الشهداء به لشکریان پسر سعد ضمن خطبه اش فرمود: «شکم هایتان از حرام پر شده و بر دلهایتان مهر خورد دیگر حق را نمی پذیرید...»[5] حضرت علی علیه السلام می فرماید: خشک شدن اشکها فقط به خاطر قساوت قلب است و قساوت تنها به خاطر گناه است. [6] [1] . مولانا، علیبن مومن، آثار المعاصی، صفحه25. [2] . سهراب پور، همت، آثار گناهان، ص98. [3] . ورام بن أبي فراس، مسعود بن عيسى، مجموعة ورام، ج1، ص2. [4] . بقره/74 [5] . دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، ج1، ص390. [6] . قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا، تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج2، ص55.