استاد معزز درس خارج حوزه علمیه قم حضرت آیت الله سید علی میلانی دام عزه در درس خارج امامت در تبین ادله ی قرآنی امامت بلا فصل امیرالمومنین علیه السلام با قراءت آیه ی مباهله فرمودند:
«إِنَّ مَثَلَ عِیسَی عِندَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُن فَیَکُونُ* الحَقُّ مِن رَبِّکَ فَلَا تَکُن مِن المُمتَرِینَ* فَمَن حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعدِ مَا جَاءَکَ مِن العِلمِ فَقُل تَعَالَوا نَدعُ أَبنَاءَنَا وَأَبنَاءَکُم وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُم وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَکُم ثُمَّ نَبتَهِل فَنَجعَل لَعنَةَ اللَّهِ عَلَی الکَاذِبِینَ* إِنَّ هَذَا لَهُوَ القَصَصُ الحَقُّ وَمَا مِن إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ العَزِیزُ الحَکِیمُ* فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِالمُفسِدِینَ»؛
(سوره آل عمران: آیه 59- 63)
یکی از ادلّه قوی و متقن قرآنی بر امامت و خلافت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، آیه شریفه مباهله است. در این آیه خدای تعالی به پیامبرش دستور میدهد که مجادله کنندگان با حق را به مباهله فراخواند تا هر دو گروه به همراه فرزندان، زنان و کسانی که به منزله نفس و جان هستند در این امر شرکت کنند. خدای تعالی خطاب به رسول خویش میفرماید:
همانا مَثل عیسی نزد خدا همچون مَثل آدم است که او را از خاک آفرید، سپس به او فرمود باش، پس موجود شد. حق از جانب پروردگار تو است، از اینرو از دودلان مباش. پس هر کسی درباره او [عیسی] بعد از آنکه بر تو [به واسطه وحی] علم و آگاهی آمد مجادله کند، بگو: بیایید ما پسرانمان را و شما پسرانتان، و ما زنانمان را و شما زنانتان را، و ما نفوسمان را و شما نفوستان را دعوت کنیم. سپس یکدیگر را نفرین نماییم، آنگاه لعنت خدا را بر دروغ گویان قرار دهیم. همانا این از داستانهای حق است و خدایی جز اللَّه نیست و او شکستناپذیر و داناست؛ پس اگر از حق روی بگردانند [بدانند] که همانا خداوند به حال مفسدان آگاه است.
رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم پیرو این دستور الاهی، به همراه حسنین علیهماالسلام- به عنوان فرزندان- و صدیقه طاهر علیها السلام- به عنوان زنان- و حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام -به عنوان نفس خویش- برای مباهله با مسیحیان نجران خارج شدند؛ اما مسیحیان که از راستی ادعای پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم آگاه بودند، با دیدن این صحنه بر یقین آنها افزوده شد و به خاطر ترس از هلاکت، حاضر به شرکت در مباهله نشدند.
از این رو روز مباهله روز گرانقدر و عظیم الشأنی است که مشتمل بر کرامات و نشانههای الاهی است.
در این روز خداوند سبحان برای نخستین بار باب مباهله را بر پیامبر و اهل بیتش صلوات اللَّه علیه و علیهم گشود تا به هنگام انکار دلایل روشن از سوی منکران، با مباهله، حق و باطل را از هم جدا سازند.
روز مباهله نخستین روز تجلّی عزتمندی خدا و رسول او در مقابل اهل کتاب است. خداوند در این روز نصرانیان را با داخل ساختن در تحت حاکمیت رسول خویش و الزام آنان به پرداخت جزیه، طعم ذلت و خواریِ حاصل از استکبار و عناد را به آنان چشاند.
خدای سبحان در این روز گوشهای از قوّت الاهی و قدرت نبوی را به منکران دلایل عقلی و معجزات پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم نشان داد.
در این روز آفتاب حقیقت، جهت تصدیق آخرین فرستاده خدا حضرت محمّد مصطفی صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم پرتوافشانی کرد و میان دشمنان و اعتماد کنندگان به حضرتش جدایی افکند.
در روز مباهله، رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم اختصاص بلند مرتبگی به اهل بیتش علیهم السلام را آشکار ساخت.
در این روز خداوند از این حقیقت پرده برداشت که حسنین علیهما السلام- با وجود خردسالی- برای مباهله سزاوارتر از صحابه رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم هستند.
خداوند در این روز آشکار ساخت که دخت گرامی رسول خدا صلّی اللَّه علیهوآله وسلّم، حضرت فاطمه_زهرا سلام اللَّه علیها برای مباهله نسبت به پیروانِ ذی صلاح پیامبر ترجیح دارد.
خداوند در این روز آشکار ساخت که مولی الموحدین حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام به منزله نفس خاتم النبیین صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم است و هر چند در قالب و صورت از رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم جداست، اما در کمالات و فضایل با ایشان برابر است
روز مباهله روز نشان دار شدن پرهیزکنندگان از مباهله بود. نشانی که از پائین آمدن آنان در برابر احتجاج و حقانیت رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم حکایت دارد.
روز مباهله روزی بود که به گواه اخبار و روایات صحیح، پیش از اسلام سابقه نداشته است.
در این روز مدّعیانِ دروغین لال شده بودند و در مقابل نیز مجلس شادمانی برپا بود، بدان جهت که شرکتکنندگان در مباهله نزد خدا گرامیتر از کسانی بودند که صلاحیت شرکت در مباهله را نداشتند.
روز مباهله روز آشکار شدن برهان راستگویانی بود که خداوند مردم را در قرآن به تبعیت از ایشان دستور داده است. خدای تعالی در سوره توبه میفرماید:
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ». (سوره توبه: آیه 119)
در این روز خداوند سبحان به عصمت تک تک شرکت کنندگان در مباهله در تمام دوران زندگی گواهی داده است.
روز مباهله در تصدیق پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم از تحدّی به قرآن گویاتر و از نظر دلالت روشنتر است، زیرا مشرکان درباره قرآن گفتند: «اگر میخواستیم ما نیز میتوانستیم مثل آن سخن بگوییم»، هر چند سخن آنان بهتانی بیش نبود؛ اما نصارا به جهت آشکار شدن نشانههای نبوت توان انکار و اقدام به مباهله را نداشتند.
خداوند در روز مباهله آتش جنگ را خاموش و مسلمانان را از سختی و گرفتاری جهاد حفظ کرد و به جهت شرف اهل مباهله، آنان را از اضطراب و مخاطره رهایی بخشید.
سرانجام اینکه: زبان و قلب، به عجز خود از وصف کمال کرامات این روز معترفند.
به جهت همین شأن و کرامات الاهی در این روز و دلالت روشن و قوی آیه_مباهله، عالمان شیعه همواره برای اثبات امامت و خلافت بلافصل امیرالمؤمنین علیه السلام به این آیه استناد و استدلال میکنند، چنان که پیشوای هشتمین، حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیة والثناء این آیه شریفه را از جهت دلالت بر امامت امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیه بهترین و روشنترین آیه در قرآن دانستهاند و با استناد به آن آیه و عمل رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم پس از نزول آیه،ثابت میکنند که امیرالمؤمنین علیه السلام پس از رسول خدا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم با فضیلتترین خلق خداوند سبحان است.
بر کرفته از کتاب جواهرالکلام فی معرفة الإمامة والإمام، جلد3، صفحه 239
