#طلبه_گرام #سوال_جواب #
یکی از پرسشهای پر تکرار از مجموعه ی طلبه گرام ، اثرات دعا در کلام حضرات معصومین علیهم السلام در مراحل متنوع زندگی می باشد اجمالا خدمت شما همراهان همیشگی ، تعریف دعا و احادیث مأثوره از معصومین سلام الله علیهم را عرض مینمائیم:
تعریف دعا: درخواست حاجت از خداوند برای خود و یا دیگری. دعا و نیایش، پیوند انسان را با خدای یکتا، برقرار نموده و موجب پرواز روح به سوی ملکوت و فضای معطر معنوی و عرفانی می شود، لذا در فرهنگ اسلامی ، از جایگاه و منزلت خاصی برخوردار و مورد تأکید و سفارش قرارگرفته است خدای سبحان می فرماید: «قل ما یعبؤا بکم ربی لو لا دعاؤکم» (فرقان ۷۷) «بگو اگر دعای شما نباشد، پروردگارم هیچ اعتنایی به شما نمی کند.» مفهوم آیه، این است که اگر خداوند به شما عنایت و توجه داشته است به خاطر دعاهای شما بوده است نه چیز دیگر، و در آیه دیگری می فرماید: «و قال ربکم ادعونی استجب لکم ان الذین یستکبرون عن عبادتی سید خلون جهنم داخرین» (غافر۶۰) «پروردگارتان گفت: بخوانید مرا تا شما را پاسخ دهم، آن هایی که از پرستش من، سرکشی می کنند، زود است که با خواری به جهنم در آیند.» پیامبر خاتم (ص) می فرماید: «دعا سلاح مؤمن، ستون دین و نور آسمان ها و زمین است.» امام علی علیه السلام : لَا تَسْتَبْطِئْ إِجَابَةَ دُعَائِكَ وَ قَدْ سَدَدْتَ طَرِيقَهُ بِالذُّنُوب اجابت دعایت را دیر مپندار، در حالی که خودت با گناه راه اجابت آن را بسته ای. امام حسین علیه السلام : أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء؛ عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند. امام علی علیه السلام : رُبَّمَا سَأَلْتَ الشَّيْءَ فَلَا تُؤْتَاهُ وَ أُوتِيتَ خَيْراً مِنْهُ عَاجِلًا أَوْ آجِلًا أَوْ صُرِفَ عَنْكَ لِمَا هُوَ خَيْرٌ لَكَ فَلَرُبَّ أَمْرٍ قَدْ طَلَبْتَهُ فِيهِ هَلَاكُ دِينِكَ لَوْ أُوتِيتَهُ فَلْتَكُنْ مَسْأَلَتُكَ فِيمَا يَبْقَى لَكَ جَمَالُهُ وَ يُنْفَى عَنْكَ وَبَالُهُ گاه چيزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دير يا زود بهتر از آن به تو داده مى شود، يا به خاطر آنچه خير و مصلحت تو در آن است از برآورده شدن خواسته ات دريغ مى شود، زيرا بسا خواسته اى كه اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دين تو مى انجامد، پس، چيزى بخواه كه زيبايى و نيكيش برايت مى ماند و پيامد سوئى ندارد. دعا و نیایش درزندگی و سرنوشت انسان، آثار ارزشمندی داشته و در معارف دینی، به خصوص عرفان اسلامی از اهمیت ویژه برخوردار است؛ تا بدان جا که عرفا آن را یکی از ابواب کشف و شهود حقایق، برای اولیای الهی دانسته اند، لذا با توجه به آیات و روایات، به چند مورد از آثار دعا و مناجات اشاره می شود:
۱) آرامش درونی: بهترین راه برای نجات از اضطراب و نگرانی، دعا و نیایش با خدای سبحان است؛ چرا که دعا، برقراری ارتباط انسان با خداست ، خدایی که بر هر کاری توانا بوده و از رگ گردن به بنده اش نزدیک است: نحن أقرب الیه من حبل الورید. (ق ۱۶)
۲) نجات و رهایی از مشکلات: در سوره انبیاء خدای سبحان، به داستان حضرت یونس(ع) اشاره نموده می فرماید: «وذا النون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین فاستجبنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤمنین» (انبیاء ۸۷ - ۸۸) «یونس (را) به یادآور (در آن هنگامی که خشمگین) از میان قوم خود (رفت و چنین می پنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت) اما موقعی که در کام نهنگ فرو رفت در آن ظلمت ها، فریاد زد خداوندا جز تو معبودی نیست، منزهی تو، من از ستمکاران بودم، ما دعای او را به اجابت رساندیم و از آن اندوه، نجاتش بخشیدیم و همین گونه مؤمنان را نجات می دهیم.»
۳) منزلت نزد پروردگار: امام صادق (ع) می فرماید: «نزد خداوند مقامی است که جز با دعا و تقاضا، نمی توان به آن رسید و اگر بنده ای، دهان خود را از دعا فرو بندد و چیزی تقاضا نکند، چیزی به او داده نخواهد شد، پس از خدا بخواه تا به تو عطا شود؛ چرا که هر دری را بکوبید و اصرار کنید، سرانجام گشوده خواهد شد.»
۴) شفای درد و بیماری: در مواقعی که دکتر، مریض را ، جواب کرده و مریض تمام راه ها را بسته می بیند ، معمولاً به سمت خدا ، دعا و نیایش ، روی می آوردند. امام صادق (ع) می فرماید: «دعا کنید که دعا شفا دهنده دردهاست» ۵) دفع بلاها: امام سجاد (ع) می فرماید:«دعا و بلا، تا روز قیامت با هم هستند و دعا، بلا را دفع می کند حتی اگر نزول آن قطعی شده باشد.»
منابع: ۱. مجموعه ورام ج ۲ ، ص ۱۰۴ ۲. امالی (مفید) ص ۳۱۷ ۳. ۲- الکافی ج ۲ ، ص ۴۶۲ - ۴۶۹ - ۴۷۰ ۴. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۱۹۳ ۵. مستدرک الوسائل ج ۲ ، ص ۸۴ talabegraam@
