یکی از ویژگیهای ماه مبارک رمضان، عنایت ویژهی خداوند به بندگان خود است.
به عبارتی دیگر، خداوند در این ماه فرجه و امتیاز ویژهای برای روزهداران در نظر گرفته است و اجر و پاداشِ مضاعف و به مراتب بیشتری، برای هر عملِ روزهدار در نظر گرفته شده است، به گونهای که خداوند حتی برای خوابِ روزهدار هم اجر و پاداش در نظر گرفته است؛
امام على(عليه السلام) در این باره فرمودهاند:
«نَومُ الصائِم عِبادَةٌ وَ صَمتُهُ تَسبيحٌ و َدُعاؤُهُ مُستَجابٌ و َعَمَلُهُ مُضاعَفٌ.
اِنَّ للصائِمِ عِندَ اِفطارِهِ دَعوَةً لاتُرَدُّ[1]»
ترجمه: خواب روزهدار عبادت ، سكوت او تسبيح ، دعايش پذيرفته و عملش دو چندان است.
دعاى روزهدار به هنگام افطار از درگاه خدا رد نمیشود.
خداوند متعال برای روزهداران امت پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) پاداشهایی در نظر گرفته است.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
«اُعطِیت اُمَّتی فِی شَهرِ رَمضانَ خَمْساً لَمْ یعْطِهِنَّ اُمّةُ نَبِی قَبْلی أمَّا الواحِدَةُ: فَاِذا كانَ أوّلُ لَیلَةٍ مِنْ شَهرِ رَمَضانَ نَظَرَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ إلَیهِم وَمَن نَظَرَ اللهُ إلَیهِ لَمْ یعَذِّبْهُ أبَداً وَأمَّا الثّانِیةُ: فَإنَّ خُلوفَ أفْواهِهِمْ حینَ یمْسُونَ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ أطیبُ مِنْ ریحِ المِسْكِ وَأمَّا الثّالِثَةُ فإنَّ المَلائِكَةَ یستَغْفِرونَ لَهُم فِی لَیلِهِم وَنَهَارِهِم وَأمّا الرّابِعَةُ فإنَّ اللهَ عَزَوَجَلَّ یأمُرُ جَنَّتَهُ اَنْ اسْتَغْفِری وَ تَزَینی لِعِبادی فَیوشَکَ اَنْ یذْهَبَ بِهِمْ نَصبُ الدُّنْیا وَ اَذاها وَ یصیرُوا اِلی جَنَّتی وَكِرامَتی وَأمَّا الْخامِسَةُ فَإذا كانَ آخِرُ لَیلَةٍ غَفَرَ لَهُمْ جَمیعاً فَقَالَ رَجُلٌ فی لَیلَةِ القَدْرِ یا رَسولَ اللهِ؟ فَقالَ: ألَمْ تر إلَی العُمّالِ إذا فَرِغُوا مِنْ أعْمالِهِمْ وُفُّوا[2]»
ترجمه: به امت من در ماه رمضان پنج چیز داده شده كه به امت هیچ پیغمبری پیش از من داده نشده است.
1. هرگاه شب اول ماه رمضان فرا رسد خداوند به سوی آنان نظر میكند و كسی كه خدا به او نظر كرده هرگز او را عذاب نمیكند.
2. بوی بد دهان آنان به هنگام غروب در نزد خدا خوشبوتر از بوی مشك است.
3. ملائكه برای ایشان در شب و روز استغفار میكنند.
4. خداوند بلند مرتبه به بهشتِ خویش امر میكند كه برای بندگان من استغفار نموده و خود را برای آنان تزیین كن. پس چه نزدیك است كه سختیها و اذیتهای دنیا، آنها را (در خود فرو) ببرد و به سوی بهشت من و كرامت من بروند.
5. هرگاه شب آخر فرا رسد، خداوند همة آنان را میآمرزد.
همچنین در این باره پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله و سلم) فرمودهاند:
«إِنَّ لِلْجَنَّةِ بَابًا يُدْعَى الرَّيَّانُ لا يَدْخُلُ مِنْهُ إِلا الصَّائِمُونَ[3]»
ترجمه: براى بهشت درى است بنام(ريّان) که از آن فقط روزهداران وارد مىشوند.
و همچنین؛
«طُوبَى لِمَنْ ظَمَأَ، أَوْ جَاعَ لِلَّهِ، أُولَئِكَ الَّذِینَ یَشْبَعُونَ یَوْمَ الْقِیَامَة[4]»
ترجمه: خوشا بحال کسانی که برای خدا گرسنه و تشنه شدهاند اینان در روز قیامت سیر میشوند.
امام صادق(علیه السلام) نیز فرمودهاند:
«مَنْ صَامَ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَوْماً فِی شِدَّةِ الْحَرِّ فَأصَابَهُ ظَمَأٌ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ ألْفَ مَلَکٍ یَمْسَحُونَ وَجْهَهُ وَ یُبَشِّرُونَهُ حَتَّى إِذَا أفْطَرَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ مَا أطْیَبَ رِیحَکَ وَ رَوْحَکَ مَلَائِکَتِی اشْهَدُوا أنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَه[5]».
ترجمه: کسی که در گرمای شدید به خاطر رضای خداوند روزه بگیرد، و تشنه شود، خداوند هزار فرشته را موکّل او میکند تا صورتش را نوازش دهند و وی را بشارت دهند.
تا این که وقتی افطار کرد خداوند به او میگوید: چقدر خوش است بو و رائحه ی تو!
ملائکهی من! شاهد باشید که گناهان او را بخشیدم.
همچنین امام صادق(علیه السلام) در مورد شادی روزهدار فرموده است؛
«لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ : فَرْحَةٌ عِنْدَ إِفْطَارِهِ ، وَفَرْحَةٌ عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّهِ[6]» .
ترجمه: برای روزهدار دو سرور و خوشحالی است:
1 - هنگام افطار
2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت)
و در آخر؛ (کلام خداوند متعال)
«قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى الصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أَجْزِي بِه[7]»
ترجمه: خداوند تبارک و تعالی میفرماید روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم.
روایات فراوان دیگری هم در بابِ اجر و پاداشِ روزهداری موجود است که مجال سخن بیش از این در این مقال وجود ندارد.
آیا با این همه پاداش روزهداری نمیارزد؟
بنابراین؛ اگر تا امروز توانستهایم روزههایمان را بگیریم که خوشا بحالمان، ولی اگر این چند روز اول را موفق به روزه گرفتن نشدهایم، بیاییم تلاش کنیم تا از قافلهی بهشتیان عقب نمانیم.
[1] . دعوات(راوندى) ص 27 ، ح 45 و 46
[2] . محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت، موسسة الوفاء، 1404 ق، ج96، ص367
[3] . وسائل الشيعه، ج 7 ص 295، ح31
[4] . هدایة الامة الی احکام الائمة ج 4 ، ص 268 ، ح 9
[5] . الکافی، جلد۴، صفحه ی ۶۴
[6] . وسائل الشیعه، ج 7 ص 290 و 294 ح 6 و 26
[7] . من لا یحضره الفقیه ج 2 ، ص 75 ، ح 1773 - {شبیه این حدیث در تهذیب الاحکام (تحقیق خرسان) ج 4 ، ص 152 ، ح 420}