یکی از عوامل انگیزش محبت ربانی و ایده آل (محبت به خداوند) ، احسان و انعام خداوند به مخلوقات ، از جمله انسان است.
اندیشیدن در نعمت های بی شمار پروردگار ، یکی از شیوه های مهم و موثر در دست یابی به مودت آرمانی است.
«ان تعدوا نعمت الله لا تحصوها»
ابراهیم/34
گرایش به منعم ، درفطرت آدمی نهادینه شده و ریشه در فطرت احساسی بشر دارد.
به حکم عقل و سیره عقلای عالم نیز ، سرسپردگی و دلدادگی به محسن ، لازم و واجب است.
متکلمین هم ، لزوم تشکر از منعم را یکی از عوامل و انگیزه های وجوب معرفت خداوند می شمارند.
(ر.ک.محاضرات فی الهیات ، جعفر سبحانی)
احسان خدا بر بندگان ، مرهون محبت ورحمت او به آنان است حتی امام علی علیه السلام ، احسان را به محبت تفسیر میکند :«الاحسان محبه»
(میزان الحکمه ، محمدی ری شهری ، ج1، باب863 ،ح3991)
خداوند نه تنها به مخلوقات خود، نیکی و احسان روا میدارد بلکه توفیق نیکی کردن هم به بندگان عطا میفرماید ؛ یعنی احسان و نیکوکاری بندگان ، از احسان خدا سرچشمه می‌گیرد.
دو صفت رحمان و رحیم ، چنان بر خداوند متجلی است که تمامی سوره های قرآن کریم رابا آن آغاز کرده است :
«بسم الله الرحمن الرحیم»
خدایی که مهرورزی و بخشش رو برخود فرض نموده است:
«کتب علی نفسه الرحمه» ؛انعام /12
ویکی از صفات وی ، «محسن» است.
چرا که ذات اقدس اله ، یگانه واهب و منان است که انواع نعمت ها _از وجود و آنچه که در تداوم و تکامل وجود از اعضا وابزار ضروری و رفاهی و زینتی ، چه در درون و چه در بیرون هستی تمامی موجودات عالم _ فراهم نموده است.
اگر دیگران را احسانی هست ، آن احسان و فاعل و عامل آن، همه و همه ترشح و تراوشی از احسان بیکران حق است.
به گفته جناب ملا احمد نراقی ؛
هیچ احسانی نیست که در خوان احسان و عطیه او نبود. هرنعمتی ، قطره ای از دریای بی انتهای او و هرراحتی ، جرعه ای از بحر بیکران آلائ اوست. کدام مور ، دانه ای کشید که نه از خرمن احسان اوست و کدام مگس ، نوشی چشید که نه از شهد شکرستان او.
(معراج السعاده ، ص561)
در کلمات حضرات معصومین علیهم السلام نیز ، یادآوری نعمت های پروردگار ، تازیانه محبت خداوند تعبیر شده است.
خداوند به حضرت داوود(ع) فرمود :
«مرا دوست بدار و نیز مرا محبوب مردم قرار ده ! حضرت داوود (ع) عرض کرد : پروردگارم ! تو محبوب منی ، اما چگونه تو را محبوب خلق گردانم؟
خداوند فرمود: «اذکر ایادی عندهم،،،؛نعمتهای مرا یادآوری کن ، تا آنان نیز مرا دوست بدارند.»
(میزان الحکمه ، محمدی ری شهری، ج1، باب673، ح3169)
به فرموده امام باقر علیه السلام ، نظیر همین سخن را خداوند به حضرت موسی(ع)وحی نمود ودر پاسخ موسی(ع) که پرسید:
«فکیف لی ربی بقلوب العباد؟»
فرمود: انعام و اکرام مرا به یادشان آور .
(همان ،ح3168)
www.nasimemohabbat.com
