نکات قرانی بیان معنوی تلگرام
أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ «سوره عنکبوت ایه 2»
آيا مردم پنداشتند كه چون گفتند: ايمان آورديم، رها مىشوند و ديگر مورد آزمايش قرار نمىگيرند؟!
نکته ها
دراین ایه به يكى از مهمترين مسائل زندگى بشر كه مساله شدائد و فشارها و آزمونهاى الهى است اشاره شده است وبه هيچ وجه و در باره هيچ كس از آن گذشت نمىشود در مقام ادعا هر كس مىتواند خود را برترين مؤمن، بالاترين مجاهد، و فداكارترين انسان معرفى كند، بايد وزن و قيمت و ارزش اين ادعاها از طريق آزمون روشن شود، بايد معلوم گردد تا چه اندازه نيات درونى و آمادگيهاى روحى با اين گفتهها هماهنگ يا ناهماهنگ است؟ اين عالم همچون يك" دانشگاه" يا يك" مزرعه" است (اين تشبيهات در متون احاديث اسلامى وارد شده) برنامه اين است كه در دانشگاه استعدادها شكوفا گردد، لياقتها پرورش يابد، و آنچه در مرحله" قوه" است به" فعليت" برسد.اگر ما آزمايش مىكنيم براى كشف مجهولى است، اما اگر خداوند آزمايش مىكند براى كشف مجهول نيست كه علمش به همه چيز احاطه دارد بلكه براى پرورش استعدادها و به فعليت رسانيدن قوهها است ،كلمه" حسب" از ماده حسبان است كه معناى پندار را مىدهد و جمله" ان يتركوا" قائم مقام دو مفعول آن است، (چون اين ماده هميشه دو مفعول مىگيرد، هم چنان كه در فارسى هم مىگوييم: من فلانى را پسر فلانى پنداشتم)، و جمله" ان يقولوا" با تقدير باء سببيت (بان يقولوا) مىباشد و كلمه" فتنه" به معناى آزمايش است، و چه بسا بر معناى مصيبت و عذاب اطلاق شود، كه معناى اول با سياق سازگارتر است،.و به معناى گداختن طلا براى جدا كردن ناخالصىهاى آن است و چون در حوادث و سختىها، جوهرهى انسان از شعارهاى دروغين جدا مىشود، حوادث و آزمايشها را «فتنه» مىگويند. و استفهام در آيه استفهام انكارى است، و در مجمع البيان(ج 8، ص 272) است كه بعضى گفتهاند: آيه در باره عمار بن ياسر نازل شده، كه در راه خدا شكنجه مىديد، در كافى آمده كه عدهاى از اصحاب ما از احمد بن محمد، از معمر بن خلاد، روايت كردهاند كه گفت: من از ابا الحسن (ع) شنيدم كه مىفرمود: ا حسب الناس ان يتركوا ان يقولوا آمنا باللَّه ...كلمه باللَّه را اضافه مىكرد، بعدا به من فرمود:هيچ مىدانى فتنه چيست؟ عرضه داشتم: فدايت شوم منظور فتنه در دين است، فرمود:آن چنان آزمايش مىشوند، كه طلا مىشود، و آن چنان خالص مىگردند كه طلا مىگردد « اصول كافى، ج 1، ص 302». و در نهج البلاغه آمده كه مردى در محضر على بن ابى طالب (ع) برخاست و گفت، ما را از معناى فتنه خبر بده، و بفرما آيا خودت معناى آن را از رسول خدا (ص) پرسيدهاى؟ على (ع) فرمود: وقتى آيه" الم. أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ" نازل شد، من فهميدم كه ما دام كه رسول خدا (ص) در بين ما است، فتنهاى به ما نازل نمىشود، از رسول خدا (ص) پرسيدم، اين فتنه چيست، كه خدا از آن به تو خبر داده؟ فرمود: يا على امت من به زودى بعد از من در بوته فتنه و آزمايش قرار مىگيرند « نهج البلاغه صبحى صالح، ص 220».
پیام
ايمان، تنها با زبان و شعار نيست، بلكه همراه با آزمايش است. أَ حَسِبَ ... هُمْ لا يُفْتَنُونَ
سعديا گرچه سخندان و نصحيتگويى زعمل كار برآيد به سخندانى نيست
منابع بیشتر برای مطالعه
تفسير نور ج7 ص112،تفسير نمونه ج16ص 204،ترجمه تفسير الميزان ج16ص 146
سایر لینک های انتشار
