دوران امام جواد علیه السلام معاصر با دوران حکومت مأمون و معتصم عباسی بود. مأمون با دو هدف، امام را به بغداد و نزد خود طلبید: اوّل آن که به ظاهر، آن حضرت را اکرام کند تا اتهام کشتن امام رضا علیه السلام را از دامن خود بشوید. و دوم این که امام جواد علیه السلام را تحت کنترل داشته باشد که مبادا خطری از ناحیة امام و شیعیانش، حکومت او را تهدید کند.
مأمون امام را در سنّ هفت سالگی به بغداد احضار کرد و حضرت در آن شرایط می‌بایست مانند اجداد بزرگوارش، برای حفظ دین الهی و امام و شیعیان از روش تقیه استفاده کند؛ گرچه مواردی هم از ترک تقیه در زندگی حضرت مشاهده می‌شود که در بخش‌های دیگر این تحقیق، به علّت آن اشاره شده است. به هر حال، امام جواد علیه السلام از روی تقیه ازدواج با امّ فضل دختر مأمون را قبول کرد. تاکید آن حضرت بر روی مسئلة تقیه را می‌توان با امعان نظر در برخی از کلمات آن حضرت به دست آورد. برای نمونه، آن حضرت در سخنی می‌فرماید:
برترین اخلاق ائمه علیهم السلام و پیروان (شیعیان) فاضل آنان، تقیه و رعایت حقوق برادران است. [1]
در نقلی دیگر آمده است که امام جواد علیه السلام شخصی را که برای حفظ جان خود از دست مخالفان، به تقیه روی آورده بود، تشویق می‌کند و به او اجر و پاداش اخروی را نوید می‌دهد. [2]
پى نوشت:
[1]: بحار الأنوار، ج72، ص415.
[2]: بحار الأنوار، ص405.
