آیات متعدد خاتمیت پیامبر اسلام در قرآن
هر كسی که بخواهد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را بشناسد، ابتدا باید قرآن کریم را باید بشناسد چرا که معرف حضرت، كتابشان است. همچنانکه بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمينی رضوان اللعه تعالی علیه فرمودند: هر كس بخواهد پيغمبر را بشناسد، قرآن را بايد بشناسد. قرآن کریم در مورد خاتمیت پیامبر اسلام آیات گوناگون را در خود دارد.
یکی از آیاتی که صراحتاً مسئله خاتمیت پیامبر اکرم علیه و آله السلام را مطرح می کند، آیه شریفه ۱ سوره مبارکه فرقان است که خداوند متعال می فرماید: “تَبَارَکَ الذّی نَزَّلَ الفُرقَانَ عَلَی عَبدِهِ لِیَکُونَ لِلعَالَمِینَ نَذِیراً”. مبارک است آن خدائی که فرقان (آنچه که حق و باطل را تشخیص دهد و از هم جدا کند) را بر بنده اش نازل کرد، تا برای جهانیان انذار کننده باشد (و آنها را از عذاب الهی بترساند).
قرآن اشاره به مجموع این کتاب آسمانی است و فرقان هم عنوانی است که بر محکمات قرآن إطلاق می شود. کلمه عالمین نیز تک تک آحاد مردم دنیا را شامل می شود و مردم زمان های بعد نیز مصداق این کلمه عالمین به حساب می آیند. تعبير”للعالمين” روشنگر اين مطلب است كه آئين اسلام جنبه عمومی و جهانى دارد و مخصوص به منطقه و نژاد و قومیت خاصى نيست، زیرا کلمه “عالمين” نه فقط از نظر مكانى محدود نيست، بلكه از نظر زمانى هم قيدى ندارد و همه آيندگان را شامل می شود. و این همان خاتمیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است.
از آیات دیگری که قرآن کریم در مورد خاتمیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و عمومیت نبوّت او به همه انسانها اشاره دارد، آیه ۲۸ سوره مبارکه سباء می باشد: “وَ مَا اَرسَلنَاکَ اِلّا كَافَّةً لِلنَّاس بَشِیرَاً وَ نَذِیراً”. ما تو را جز برای همه مردم نفرستادیم تا (آنها را به پاداش های الهی) بشارت دهی و از (عذاب او) بترسانی، ولی اکثر مردم نمی دانند.
کلمه” كَافّةً” از ماده” كفّ” یا به معنی همین كف دست است، و از آنجا كه انسان با دست خود همه اشياء را می گيرد، يا از خود دور می كند، لذا این تعبیر بکار برده شده است. و مفهوم آيه همانست كه در بالا گفتيم كه”ما تو را جز براى مجموع مردم جهان نفرستاديم” و این عبارت اُخری خاتمیت و جهانى بودن دعوت پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و هدایت همه جهانیان را شرح می دهد. يا به معناى جميع است، يعنى پيامبر اکرم صلى الله عليه و آله و سلم پیامبر همه مردم جهان است، كه اين معنا نیز عمومیت نبوّت و رسالت پیامبر خدا را می رساند و با آيات دیگر قرآن کریم و روايات و احادیث ائمه معصوم علیهم السلام نيز تأئيد می گردد.
روايات متعددى كه در تفسير این آيه شریفه قرآن از طرق شيعه و اهل سنت نقل شده نيز همين معنا را تقويت می كند. در حديثى كه بعضى از مفسرین به تناسب آيه فوق ذكر نموده اند، عموميت دعوت پيامبر گرامی اسلام صلوات الله علیه و آله به عنوان يكى از افتخارات بزرگش منعكس شده است، علامه ملامحمد باقر مجلسی (ره) در جلد 16 بحارالأنوار صفحه 308 از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل می کند که حضرت فرمود: «أُعْطِيتُ خَمْساً وَ لاَ أَقُولُ فَخْراً: بُعِثْتُ إِلَى اَلْأَحْمَرِ وَ اَلْأَسْوَدِ وَ جُعِلَتْ لِيَ اَلْأَرْضُ طَهُوراً وَ مَسْجِداً وَ أُحِلَّ لِيَ اَلْمَغْنَمُ وَ لَمْ يُحَلَّ لِأَحَدٍ قَبْلِي وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ فَهُوَ يَسِيرُ أَمَامِی مَسِيرَةَ شَهْرٍ وَ أُعْطِيتُ اَلشَّفَاعَةَ فَادَّخَرْتُهَا لِأُمَّتِي يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ».
ترجمه: پنج چيز خداوند به من مرحمت فرموده و اين را از روى فخر و مباهات نمی گويم (بلكه بعنوان شكر نعمت می گويم) من به تمام انسان ها از سفيد و سياه مبعوث شدم و زمين براى من پاك و پاك كننده و همه جاى آن مسجد و معبد قرار داده شده، غنيمت جنگى براى من حلال است در حالى كه براى هيچكس قبل از من حلال نشده بود. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در ادامه کلام خود می فرماید: من به وسيله رعب و وحشت در دل دشمنان يارى شده ام (و خداوند رعب ما را در دل خصم ما افكنده) بطورى كه در پيشاپيش من به اندازه يک ماه راه طى طريق می كند، و مقام شفاعت به من داده شده و من آن را براى امتم در قيامت ذخيره كرده ام.
