حجّ نیابتی برای امام زمان (عج)
گنجينه سخنوري169
انجام حجّ به نیابت حضرت مهدی(عج) روش بزرگان، دانشمندان و صالحان از زمانهای بسیار دور چنین بوده که به نیابت از حضرت مهدی (عج) حجّ به جا میآوردند.
این شیوه دلیل آن است که آنان برای عمل خود دلیل و برهان روشن و مسلّمی داشته اند.
معمول انسانها در مراسم سیاسی عبادی حجّ بعد از آنکه اعمال واجب خود را به جا آوردند، سعی میکنند اعمال حجّ را به نیابت از طرف محبوبترین افراد خود نیز انجام دهند؛ حال این نیابت یا به خاطر خویشاوندی است؛ مانند پدر، مادر، فرزند و غیره یا به خاطر علاقهی دینی و مذهبی است.
بر این اساس حضرت مهدی(عج) که محبوبترین افراد نزد شیعیان است، از هر کسی شایستهتر است که به نیابت از آن حضرت حجّ به جا آورده شود.
شاید سرّ این عمل آن باشد که در مراسم حجّ، نوعی وحدت و اتحاد بین گروهها، نژادها و مذاهب مختلف اسلامی دیده میشود و یک حالت معنوی خاص در فضای ملکوتی آنجا حاکم است، توجّه به خدا زیاد است، همه دور یک محور و خانه میچرخند و از یک نقطه حرکت میکنند، همه در یک روز به یاد فداکاری و ایثار حضرت ابراهیم علیه السلام قربانی میکنند، خلاصه یک اتّحاد و هماهنگی و توجهّ به خدا و همدلی خاصی در آن محیط نورانی احساس میشود.
این حالت خاص که در مراسم حجّ مشاهده میشود، جلوه بسیار کوچکی از جامعه ای است که حضرت مهدی(عج) آن را پیریزی خواهد کرد.
در آن جامعه، وحدت و هماهنگی بین تمام ملتها و نژادها به وجود میآید، در آن جامعه جز صفا، صداقت، پاکی و عدالت چیزی مشاهده نمیشود، در آنجا همه به فرمان یک رهبر معصوم و مصلح بزرگ هستند، همه دارای یک آیین پاک بوده، دور محور حق میگردند.
بنابراین انجام حج به نیابت از آن مصلح بزرگ علاوه بر اینکه خود نوعی إظهار ارادت و ابراز عشق نسبت به آن وجود مقدّس است، نشانه انتظار تشکیل دولتی است که میتواند جامعهای بر اساس احکام و دستورات الهی و بدور از بیعدالتی و ریاکاری بسازد و همه را در مسیر پرستش خدای یکتا قرار دهد.[1]
برخاستن به محض شنیدن اسم مبارک حضرت هنگامی که نام حضرت مهدی4 برده میشود، بخصوص اگر نام مقدّس «قائم» به کار رود، در بین شیعیان معمول است که به منظور احترام و بزرگداشت مقام آن حضرت از جای خود بر میخیزند.
در این رابطه روایاتی در کتابهای معتبر شیعه ثبت و ضبط است؛ نظیر روایت زیر:حضرت امام رضا علیه السلام در یکی از مجالس خراسان حضور داشت، هنگامی که کلمهی«قائم» گفته شد، آن حضرت ایستاد و دست مبارکش را بر سر نهاده، فرمود:
«اللّهُمَ عَجّل فَرَجهَ وَ سَهِّل فَرجَه».
این عمل در زمان امام جعفر صادق علیه السلام نیز معمول بود. کسی خدمت آن حضرت عرض کرد:
علت چیست که مردم در موقع ذکر کلمه ی «قائم» قیام میکنند؟
ایشان در جواب فرمود: «حضرت صاحب الامر علیه السلام غیبتی بسیار طولانی دارد و هر کس وی را به لقب «قائم» که اشاره به دولت او و اظهار تأثر نسبت به غربت اوست، یاد کند، آن جناب نیز به خاطر محبت زیادی که به دوستانش دارد، نظر لطفی به او خواهد کرد.
سپس چون در این حال، مورد توجه امام واقع میشود، سزاوار است که به خاطر احترام ایشان به پا خیزد و تعجیل فرجش را از خدا بخواهد».[2] [1].
در انتظار خورشید ولایت، ص132/. عيد تاعيد/ولادت تاظهورحضرت مهدي عج/علي اصغر صرفه جو/ /172 [2]. دادگستر جهان (ابراهیم امینی)، ص193.
