بعد از واقعه عاشورا باوجود کشتاری که بنی امیه صورت داده بود و به زعم خود میخواستند،اثری از حسین بن علی (علیه السلام)باقی نگذارند.اما با بیدارگری هایی که توسط بازماندگان قافله امام حسین(علیه السلام)بخصوص امام زین العابدین(علیه السلام)و حضرت زینب (سلام اله علیها)صورت گرفت انقلابی بعد از عاشورا بوجود آمد که با سوگواری و روشنگری همراه بود. در این سوگواری که برای شخصیتهای مقدس واقعه کربلا و جانفشانیهای اصحاب سیدالشهدا(علیه السلام)و خود حضرت انجام شد بیدارگری مردمانی در نقاط حساس از جهان اسلام را در بر داشت که اهداف الهی قیام کنندگان کربلا را به نمایش میگذاشت و آتش شرارش دشمن را که از پست ترین مردم زمانه تشکیل شده بود خاموش میکرد. آدمی به دلیل برخی تمایلات و نیز جلوه‌های دنیایی، دچار فراموشی می‌گردد و غبار غفلت، برای فطرت او حجابی خواهد شد؛ در این مواقع، تكریم حماسه‌های شكوهمندی كه در اصلاح جوامع و احیای امر به معروف و نهی از منكر، فداكاریهای ارزشمندی را به نمایش گذاشته‌اند بسیار مفید و آموزنده خواهد بود.
در جهان اسلام آن روز، سه منطقه بسیار حسّاس وجود داشت كه عبارت بودند از: كوفه، دمشق و مدینه. كوفه مركز فرمانروایی حضرت علی‌علیه‌السلام شهری بود در دل عراق كه سرزمینهایی از ایران مثل خراسان، طبرستان و ری نیز زیر نظر این قلمرو اداره می‌گردید؛ در واقع مركز ایالت وسیعی بود كه عراق و ایران را در بر می‌گرفت. دمشق هم موقعیت استراتژیكی خاصی داشت؛ چراكه مركز خلافت امویان به‌شمار می‌آمد و از سویی سراسر شامات، سوریه و تا حدودی مصر را اداره می‌كرد. مدینه نیز مركزی برای حجاز، شبه جزیره عربستان و یمامه محسوب می‌شد، مخصوصاً با سابقه تاریخی كه این شهر داشت و در آنجا نهضت اسلامی گسترش یافته و رشد و توسعه آیین محمدی صورت گرفته بود؛ به‌علاوه اصحاب، تابعین و اهل بیت پیامبر‌صلی‌الله‌علیه‌و‌آله اغلب در این شهر سكونت داشتند؛ بنابراین با منقلب شدن شهرهای كوفه، دمشق و مدینه، پایه‌های انقلاب حسینی و حماسه عاشورا در سراسر قلمرو عظیم و گسترده دنیای اسلام، استوار می‌گردید. با این وصف حضرت امام سجاد‌علیه‌السلام و دیگر بازماندگان حضرت ابا عبدالله الحسین‌علیه‌السلام درست دقت كردند تا حركت خویش را در این سه شهر آغاز كنند. سخنرانی زینب‌سلام‌الله‌علیها، علی بن الحسین‌علیه‌السلام و دیگران نخست در كوفه، بعد در دمشق و سپس در مدینه بود و نیز سوگواری اهلبیت امام‌علیه‌السلام در این نقاط و همگامی مردم با آنان، سیمای كریه ستم اموی را افشا كرد و اعتراضات گسترده‌ای را علیه آنان به‌وجود آورد و می‌توان گفت بر افتادن این سلسله و انتقال خلافت از دودمان آلوده مذكور به حاكمانی دیگر، به دنبال ماجرای كربلا صورت گرفت.(1)
_____________________________
1)گسترش نهضت حسینی، شهید دكتر محمد جواد باهنر، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1377، ص 22ـ 21.
