انگاره‌ی تحریف
مقدمه
قرآن، معجزه جاوید اسلام است، این معجزه به دلیل جاودانگیش، باید ملاک هدایت و سعادت انسانها تا روز قیامت باشد، از این رو نباید دستخوش تغییر و تحریف قرار گیرد و غرض اصلی آن، یعنی هدایت انسانها به سعادت حقیقی و قرب الهی مخدوش شود.
پرسش مهم در این جا این است که از کجا بفهمیم قرآن فعلی، یعنی همین قرآنی که امروزه ما مسلمانان به عنوان کتاب هدایت الهی از آن استفاده می کنیم، همان کتابیست که خدای متعال بر پیامبر نازل شده است و هیچ تغییر و تبدیلی در آن واقع نشده و نه چیزی بر آن افزوده و نه چیزی از آن کاسته شده است و از گزند تحریف در امان مانده است. ادله متفاوت و مختلفی درباره تحریف ناپذیری قرآن اقامه شده است از جمله دلیل عقلی، دلیل نقلی و دلایل قرآنی، ولی ما در این نوشتار به اثبات تحریف ناپذیری قرآن کریم از طریق روایات اهل بیت (علیهم السلام) خواهیم پرداخت.
معنای تحریف
تحریف از واژه «حرف» به معنای جانب و اطراف یک چیز است و تحریف چیزی به معنای کنار زدن آن و از جایگاه اصلی خودش کج کردن و به سوی دیگر بردن است. بر این اساس تحریف کلام به معنای ایجاد انحراف در حقیقت اصلی آن کلام است و تحریف کلامی به دو صورت ممکن است: تحریف معنوی و تحریف لفظی .
مراد از تحریف معنوی، تفسیر قرآن بر خلاف معنای اصلی آن است، که همان مشهور به «تفسیر به رای» میباشد .
البته مراد از عدم تحریف قرآن، صرفاً تحریف لفظی است، نه تحریف معنوی؛ چراکه تفسیر به رای، به وفور در طول تاریخ، بخاطر اغراض شخصی از آیات قران صورت گرفته است. پس تحریف لفظی به این معنا که ممکن است کسی تفسیری خلاف معنای واقعی آیات قرآن را به قرآن نسبت دهد ولی الفاظ قرآن، همان الفاظ نازل شده از سوی خداوند متعال باشد .
یک سری روایات وجود دارد که بر مصونیت قرآن از تحریف دلالت دارند؛ یکی از مهمترین و معتبرترین و مشهورترین روایات بین شیعه و اهل سنت «حدیث ثقلین» میباشد .
پیامبر اسلام در حدیث ثقلین می فرمایند: « إني تارك فيكم الثقلين ما إن تمسكتم به لن تضلوا: كتاب الله وعترتي أهل بيتي فإنهما لن يفترقا حتى يردا علي الحوض »[1] معنا: (من در میان شما دو شئ گرانبها را واگذاشتم، تا زمانی که به آن دو چنگ بزنید، گمراه نمی‌شوید یکی کتاب خدای و خاندانم. آگاه باشید که آن دو از هم جدا نخواهند شد، تا اینکه در حوض کوثر بر من وارد شوند.) پیامبر ص در این حدیث چنگ زدن به قرآن را مایه دوری از گمراهی معرفی می‌کند، اگر قرآن تحریف شده بود، نه تنها مانع گمراهی نمی‌شد ،بلکه خود گمراه کننده بود .
بجز این روایت موثق و معتبر، روایات فراوان دیگری درباره لزوم محور و محک قرار دادن قرآن، در بازشناسی حق از باطل در مواجهه با اختلاف آراء دانشمندان و جریان‌های فکری و اجتماعی وجود دارد؛ مانند این حدیث: «إذا التبست عليكم الفتن كقطع الليل المظلم فعليكم بالقرآن»[2] آنگاه که فتنه ها چونان پاره های شب تیره بر شما مشتبه شد بر شما باد به قرآن.
نتیجه گیری
حدیث مشهور ثقلین و وروایات زیاد دیگری شبیه روایت دال بر لزوم محور قرار دادن قرآن در بازشناسی حق از باطل، از ادله روایی دال بر تحریف ناپذیری قرآن مجید می باشد.
منابع :
1 - قرآن شناسی – آیت الله مصباح یزدی.
2 – وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی.
[1] - غاية المرام وحجة الخصام في تعيين الإمام ،هاشم البحراني الموسوي التوبليی، جلد : 2 صفحه : 363 2- المعرفه والتاريخ ، يعقوب بن سفيان الفسوي جلد : 1 صفحه : 537
[2] - وسائل الشيعة –الإسلامية، الشيخ الحر العاملي ،جلد : 4 صفحه : 828
