بایسته های عزاداری امام حسين علیه السلام كه قيام كرد فرمود: من مي روم كه امر به معروف كنم.
" ألا ترون أن الحق لا يُعمل به ، وأنّ الباطل لا يُنتهى عنه " [1]
نمي بينيد كه به خوبي ها عمل نمي شود؟ نمي بينيد كه جلوي فسادها گرفته نمي شود؟ نمي بينيد امر به معروف و نهي از منكر از بين رفته است؟ من مي روم خونم را فدا مي كنم، تا به دنيا بفهمانم.
"و بَذَلُوا مُهَجَهُم "
در زيارت امام حسين(علیه السلام) داريم که خونشان را دادند تا مردم "عَنْ حَيْرَةِ الضَّلَالَة" تا از گيجي و گمراهي بيرون بيايند.
يعني گاهي وقت ها خون مردم را بصير مي كند. جمعيت انبوهي از طرفداران بني صدر به بهشتي جسارت مي كردند. بهشتي كه قطعه قطعه شد، مردم فهميدند بهشتي حق بوده است.
منافقين و بني صدر باطل بودند. يعني گاهي وقت ها خون به مردم بصيرت مي دهد. در زيارت امام حسين داريم شما خون داديد اما مردم در عوض بصير شدند. فهميدند حق با چه كسي است.
حالا، اولين حرف اين است:
1- اشك و عزاداري همراه با شعور و معرفت. به عبارت ديگر شعار همراه با شعور! بعضي ها شعار مي دهند، شعورشان پايين است. بعضي ها شعور و معرفتشان بالا است، حماسه شان كم است. غيرتشان كم است.
شعار و شعور بايد با هم باشد. از كجا اين حرف را مي زني؟
قرآن مي گويد: "الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا" [2] يعني بر اساس معرفت گريه مي كند.
آخر بعضي ها همينطور الكي عزاداري مي كنند اما با هدف آشنا نيستند.
به عبارتي ديگر، بگوييم: تعقّل و حماسه، بايد با هم باشد. بكوب عزاداري مي كند تا دو بعد از نصف شب! نماز صبحش قضا مي شود. آقا جان! خود امام حسين سي تا تير به او زدند. براي دو ركعت نماز ظهر عاشورا، سي تا تير براي دو ركعت نماز! چون امام حسين نمازش دو ركعتي بود. چون نماز مسافر شكسته است. دوم محرم آمد، دهم شهيد شد. دو تا ده، هشت روز مي شود. نماز شكسته را من حساب كردم سي و پنج تا كلمه است. چون دو تا سوره ي حمد دارد، دو هفت تا چهارده تا! دو تا هم قل هو الله دارد، دو پنچ تا ده تا و چهارده تا بيست و چهار تا. دو تا ركوع، بيست و شش تا. چهار تا سجده سي تا. "اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له" سي و يك، "واشهد ان محمداً عبده و رسوله" سي و دو، (صلوات حضار) "اللهم صل علي محمد و آل محمد" سي و سه، يك سلام بده يا سه تا سلام. سي و پنج، سي و شش كلمه بيشتر نمي شود.
امام حسين روز عاشورا براي سي و پنج، شش كلمه سي تا تير را به جان خريد. اين چيست؟ يك نماز! حالا ما دائم سينه بزنيم ، نماز جمعه نرويم. نماز جماعت نرويم. اين اصل اول! و لذا امام صادق فرمود كه: با گريه گول نخوريد.
2- رعايت حقوق وقف در حسينيه ها و مساجد در عزاداري ها گاهي وقت ها، در وقف ما گناه مي كنيم. چكش دست مي گيريم مي خواهيم سياه پوش كنيم، بكوب! سوال: از همه ي مراجع بپرسيد آيا ديوار حسينيه و مسجد را مي شود ميخ كوبيد؟ چرا ديوار را سوراخ سوراخ مي كنيد؟ مي خواهيم سياه پوش كنيم. سياه پوش نكن! طوري سياه پوش كنيد كه با يك نواري، نرده اي، سوراخ سوراخ نكن. همينطور با كفش در حسينيه مي آيد. وقف خيلي دقيق است. يك كسي وقفي دارد، گفته: درآمد اين را روز تولد امام حسين، سوم شعبان انواع و گرانترين ميوه ها و غذاها را بخريد، به پولدارترين آدم ها بدهيد بخورند.
در مشهد! از امام سوال كردند آقا الآن مثلاً تابستان است 28 رقم ميوه در مغازه ها است و گران هم هست. بعد هم همه ي ميوه ها گران را بخريم، همه ميوه ها را بخريم، گران هايش را هم بخريد، بدهيد به پولدارترين آدم ها بخورند. امام فرمود كه: هرطوري وقف كرده است همان را انجام بدهيد. اين معلوم مي شود يك چيزي در ذهنش بوده دلش مي خواسته آدم هايي هم كه پولدارند سالي يك مرتبه با امام حسين نمك گير شوند. چون فقيرها با امام حسين رفيق هستند. اين پولدارها است كه بايد اينها را هم يك طور با امام حسين قلاب شود.
گفتند: آقا اين پول را به مستضعفين بدهيم. فرمود: نه! بدهيد به همان كه وقف كرده است.
3- دوري از رفتارهاي غيراخلاقي در عزاداري ها طبل و بلندگو در اوقات پاياني شب. سلب آسايش از همسايگان، درست نيست. دوري از آلات موسيقي، بالاخره هر چيزي يك ظرفي دارد.شما اگر خواستي چاي به مهمانت بدهي در آفتابه نمي كني. آفتابه براي چاي مهمان نيست. آن آلات لهو ولعب به كار بردنش در عزاداري، درست نيست. حريم نگه داريد. آخر قداست ها را نشكنيد. من يكجايي رفتم در دانشگاه(به نقل از قرائتی)، چند روز پيش. وقتي وارد شدم براي من كف زدند وقتي هم خارج شدم كف زدند.گفتم: كفي كه مي زديد براي تشكر است. دست شما درد نكند كه از من تشكر كرديد. ولي خانم ها و آقايان همه ي شما رنگ دكمه تان با رنگ لباستان به هم مي خورد. آخر آخوند با كف تناسب دارد يا با صلوات؟ آخر رنگ دكمه و لباس بايد به هم بخورد.
گفتند: راست مي گويي. صلوات فرستادند. امام حسين با آلات موسيقي نمي خورد. بنابراين استفاده از آلات موسيقي براي اشعار، اين هم از منكرات است. ايام عاشورا جايي سخنراني مي كردم، جمعيت زيادي بودند. مسئولين كشوري و لشگري وارد شدند. رئيس هيئت آمد پاي منبر بچه ها را بلند كرد. يا الله! بلند شويد! بلند شويد! بچه ها را بلند كرد، مسئولين را نشاند و من پاي منبر ديدم جاي مسئولين دزدي است. چون اگر كسي نشسته است بلندش كني، يك بچه ي دو ساله، اگر او را بلند كني، رئيس جمهور هم جاي او نماز بخواند و هر آيت الله عظمايي، نماز آن آيت الله و رئيس جمهور هم باطل است.كسي كه نشسته نبايد بلندش كرد. من روي منبر گفتم: مسئولين تشريف آورديد، ايام عاشورا است، خوش آمديد. اما اين رئيس هيئت آمد بچه ها را با زور بلند كرد. چون بچه ها را با زور بلند كرد جاي شما دزدي است. بلند شويد هركجا، جا بود، بنشينيد. اينها يك خرده خجالت هم كشيدند. براي من هم سنگين بود بگويم ولي نمي دانم.
اصلاً عاشورا براي امر به معروف است. بالاخره بلند شدند و گفتم: ببخشيد! شرمنده ام! هركجا جا هست بنشينيد. اين مسئولين هر كدام پخش شدند و يكجايي نشستند. به بچه ها گفتم: بچه ها سر جايتان بياييد. بچه ها پاي منبر آمدند. يك مرتبه ديدم بچه ها پاي منبر چنين مي كنند. (با صداي بوسه) (خنده ي حضار) يعني حق ما را گرفتيد. بچه را بايد اين رقمي با اسلام آشنا كرد.
امام رضا فرمود: اگر اسلام ناب را به بچه ها بدهيم. به بزرگ ها بگوييم، همه عاشق مي شوند. هركس از اسلام بدش آمده است، اسلام را خوب معرفي نكرده ايم. 4- بيان معارف دين در جلسات عزاداري سهم دين در عزاداري چه بود؟ بايد سهم داشته باشد. مردم بايد نماز بلد باشند. سهم نماز، مثلاً حالا ده شب مي خواهيم روضه بخوانيم، ده شب ده ساعت است. ده ساعت يك شب براي نماز باشد.
يك شب براي خمس و زكات باشد. يك شب براي آيين همسرداري باشد. يك شب براي تعليم و تربيت بچه ها و پدرها و روابط خانوادگي باشد. يك شب مربوط به اقتصاد و تجارت و رشوه و نمي دانم لقمه ي حرام باشد. يك شب، اينكه مثلاً ده شب سينه بزنيم، مثلاً وضويش غلط بود، حالا هم وضويش غلط است. لقمه اش حرام بود، حالا هم لقمه اش حرام است. و لذا حديث داريم درود بر كساني كه "أَحْيَا أَمْرَنَا" [3] يعني امر ما را زنده كنند.
در جلسات عزاداري بايد دين زنده شود. اين سرمايه ها را ما هدر ندهيم. روايت داريم كسي آب دارد، خاك هم دارد، نان ندارد بخورد، "مَنْ وَجَدَ مَاءً وَ تُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ" كسي كه آب دارد، خاك هم دارد، نان ندارد بخورد، "فَأَبْعَدَهُ اللَّه"[4] خيلي، خدا او را از لطف خودش دور كند. چقدر بي عرضه است. ما اهل بيت داريم، قرآن هم داريم، چه مشكلي بايد داشته باشيم. الآن هم زور امام حسين در دنيا زياد است.
5-رعايت بهداشت نذر مي كند گاوش را بياورد در خيابان بكشد يا گوسفندش را، يا شترش را. اصلاً اين نذرها باطل است. در يك كلمه مي گويم. تكرار مي كنم. بسم الله الرحمن الرحيم. نذري به جا است، كه كار مباح باشد. كار معقول باشد. شما اگر نذر كني سرت را به ديوار بزني، بايد بزني؟ كار غلط است. مثلاً نذر كني سيگار بكشي. اصلاً كار غلط است. خون كردن وسط خيابان، به خصوص اگر باران باشد، اين خون جاري مي شود. شتر رم كند. گاو رم كند. يك عده بترسند. اينها همه درست نيست. نذر شما باطل است.
6-دوري از اشعار بي محتوا يا غلوّ آميز دعوت از مبلغين و مداحان متعهد. شعر كه مي خوانيد شعرهايي باشد كه كمال ابالفضل باشد. خدايا! به آبروي امام حسين كساني كه در طول تاريخ براي امام حسين عزاداري كردند، الساعه همه آنها را ببخش. الساعه همه ي آنها را با شخص امام حسين محشور بفرما. يك امنيت كاملي بر عراق حاكم كن كه همه ي علاقه مندان به راحتي با معرفت زيارت اهل بيت را نصيب كن. عزادارهاي ما را چنان دور از منكر قرار بده و چنان خالص قرار بده كه حضرت مهدي در حق ما عزاداران دعا كند. نسل ما را از ياران امام زمان و امام حسين قرار بده. كساني كه به گردن ما حق دارند، ما را با قرآن و اهل بيت آشنا كردند جزاي خيرشان بده.
پی نوشت ها:
[1]. التحف العقول،ص245
[2]. مائده،83
[3]. الكافي/ج2/ص175
[4]. وسائل الشيعة/ج17/ص40
[5]. برگرفته از سخنرانی استاد قرائتی
