بد ترین خلق خدا:
هشداری در مورد غلات:
أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْعَطَّارُ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبِي، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مُسْلِمٍ، عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، قَالَ: قَالَ الصَّادِقُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ):
احْذَرُوا عَلَى شَبَابِكُمْ الْغُلَاةَ لَا يُفْسِدُونَهُمْ، فَإِنَّ الْغُلَاةَ شَرُّ خَلْقِ اللَّهِ، يُصَغِّرُونَ عَظَمَةَ اللَّهِ، وَ يَدَّعُونَ الرُّبُوبِيَّةَ لِعِبَادِ اللَّهِ، وَ اللَّهِ إِنَّ الْغُلَاةَ شَرٌّ مِنَ الْيَهُودِ وَ النَّصارى وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا.
ثُمَّ قَالَ (عَلَيْهِ السَّلَامُ):
إِلَيْنَا يَرْجِعُ الْغَالِي فَلَا نَقْبَلُهُ، وَ بِنَا يَلْحَقُ الْمُقَصِّرُ فَنَقْبَلُهُ.
فَقِيلَ لَهُ: كَيْفَ ذَلِكَ، يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ
قَالَ: لِأَنَّ الْغَالِيَ قَدِ اعْتَادَ تَرْكَ الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصِّيَامِ وَ الْحَجِّ، فَلَا يَقْدِرُ عَلَى تَرْكِ عَادَتِهِ، وَ عَلَى الرُّجُوعِ إِلَى طَاعَةِ اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ) أَبَداً، وَ إِنَّ الْمُقَصِّرُ إِذَا عَرَفَ عَمِلَ وَ أَطَاعَ.
امام صادق علیه السلام :
مواظب جوانان خود باشید که غالیان آنها را به فساد نکشانند. پس همانا که غالیان بدترین خلائق خدا هستند، عظمت خدا را کوچک شمرند، و برای بندگان خدا ادعای ربوبیت نمایند. به خدا سوگند غالیان از یهود، نصاری، مجوس و مشرکان بدترند.
سپس فرمود:
غالی به سوی ما می آید پس او را نمی پذیریم، ولی مقصر به ما ملحق می شود، و او را می پذیریم؛ ... زیرا غالیان بر ترک نماز و زکات و روزه و حج، عادت کرده اند لذا هرگز نمی توانند این عادت را ترک کنند و به طاعت خدا بازگردند. اما مقصر هرگاه حق را بشناسد، بدان عمل کرده و اهل اطاعت می شود.
الأمالي (للطوسي)، ص: 650/ 1349- 12
بدون ترديد ائمّه عليهم السلام غاليان را طرد و تكفير مىكردند و شيعيان را همواره از غاليان و تماس با آنها بر حذر مىداشتند.
غلو چيست و چه كسانى غالى هستند؟
در روايتى از پيامبر خدا مىخوانيم كه حضرتش مىفرمايد:
لا ترفعوني فوق حقّي، فإنّ اللَّه تبارك تعالى اتّخذني عبداً قبل أن يتّخذني نبيّاً؛
«بحار الانوار: 25/ 134، 265 و 272.»
مرا بيش از آن چه هستم بالاتر نبريد؛ چرا كه خداى تعالى پيش از آن كه مرا به پيامبرى برگزيند، به بندگى برگزيده است.
اين روايت نشان مىدهد كه برخى از مردم در زمان پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله به الوهيّت آن حضرت معتقد شدند و نيز از اين روايت معناى غلوّ معلوم مىشود.
همچنين امير مؤمنان على عليه السلام مىفرمايد:
إيّاكم والغلوّ فينا، قولوا: إنّا عبيد مربوبون، وقولوا في فضلنا ما شئتم؛
« الخصال: 614، بحار الانوار: 10/ 92 و 25/ 270.»
هرگز در مورد ما غلو ننماييد. بگوييد: ما بندگان تربيت يافته خدا هستيم و در مورد برترى ما آن چه خواستيد بگوييد.
بديهى است كه اين روايات به ما ميزان مىدهند.
نظر شيخ صدوق رحمه اللَّه در مورد غلات :
اعتقادنا في الغلاة والمفوّضة أنّهم كفّار باللَّه تعالى وأنّهم أشرّ من اليهود والنصارى والمجوس ...
« الاعتقادات فى دين الاماميّه: 97، به نقل از بحار الانوار: 25/ 342»
اعتقاد ما درباره غاليان و تفويض كنندگان اين است كه آنان به خداى سبحان كفر ورزيدهاند و همانان از يهوديان، مسيحيان و مجوسيان بدتر هستند ....
نظر علّامه مجلسى رحمه اللَّه در مورد غلو :
إعلم أنّ الغلوّ في النبي والأئمّة عليهم السلام إنّما يكون بالقول بألوهيتهم أو بكونهم شركاء للَّه تعالى في المعبوديّة أو في الخلق والرزق، أو أنّ اللَّه تعالى حلّ فيهم أو اتّحد بهم ... أنّهم كانوا أنبياء ... أو القول بأنّ معرفتهم تغني عن جميع الطاعات ولا تكليف معها بترك المعاصي. والقول بكلّ منها إلحاد وكفر وخروج عن الدين، كما دلّت عليه الأدلّة العقليّة والآيات والأخبار السالفة وغيرها؛
« بحار الانوار: 25/ 346»
بدان كه غلو درباره پيامبر و ائمّه عليهم السلام منحصر است در اين كه كسى قائل به الوهيّت آنان يا شريك بودن آنان با خداوند متعال در معبود بودن، آفرينش، رزق و روزى بشود، يا بگويد خداوند در آن بزرگواران حلول كرده است، يا خداوند متعال با آنان متحد شده ... يا بگويد ائمّه، پيامبر هستند، و يا بگويد شناخت آنان انسان را از همه اطاعات بىنياز مىسازد و با وجود اين تكليفى به ترك گناهان نيست. همه اين مطالب الحاد، كفرورزى و خروج از دين است؛ آن سان كه دليلهاى عقلى و آيات قرآنى و روايات گذشته و ... بيانگر اين معناست.
برای اطلاع بیشتر بهکتاب با پيشوايان هدايتگر ج۱ ص ۷۸ به بعد مراجعه نمایید.
