بدون شک نیت بر کیفیت انجام کار و اخلاق انسان می تواند تاثیرگدار باشد. مخصوصا اگر آن کار، کاری مثل تبلیغ دین باشد.
پیامبر اسلام انجام کارها را بسته به نیت آن می داند[1] و می فرماید: «نية المؤمن خير من عمله؛ ارزش نیت مومن ارزشمندتر از کار اوست.»[2] بر طبق این حدیث، نیت خدایی مبلغ دینی به کار او ارزش می دهد و از این جهت، چه بسا از کار او ارزشمندتر باشد.
هر چه مبلغ دینی، نیت خدایی را در کار خود لحاظ کند، در اخلاق و رفتار او جلوه گر است. وقتی که مبلغ دینی برای خدا کار کند و نیت خود را در وهله اول رضایت او بداند، از مشکلات و سختی های این راه، چنان هراسی به دل راه نمی دهد؛ مثلا از تمسخر دیگران چنان ناراحت نمی شود، و اخلاق او اینگونه است که قرآن می فرماید: «و چون نادانان آنها را (به گفتار ناروا) طرف خطاب قرار دهند آنها سلام (سخنى مسالمت آميز و دور از خشونت) گويند.»[3] چون مبلغ دینی، توجهش به خداست و بر اساس همین نیت برای تبلیغ بین مردم رفته است، با جاهلان رفتاری مسالمت آمیز دارد(نه افراط و نه تفریط).
نکته مهم: وقتی می گوییم نیت خدایی، و از نیت غیر خدایی به خدا پناه می بریم؛ لزوما به معنی نیت مادی داشتن در تبلیغ نیست؛ بلکه عوامل دیگری نیز دخیلند، به عبارت دیگر، چه بسا نیت مادی در بین نباشد ولی موانع دیگری مثل غرور علمی و ...، نیت انسان را غیر خدایی کند.
حاصل سخن اینکه؛ یک مبلغ دینی با داشتن نیت خدایی، مشکلات و سختی ها(از جمله تمسخر نادانان) را بر خود هموار می کند.
پی نوشت:
1ــ «إنما الأعمال بالنيات»، مصباح الشريعة، ص53.
2ــ همان.
3ــ فرقان/63.
