تعيين كننده امام
اگر كسي گويد: تعيين و نصب امام وظيفه چه كسي است و رفع اين احتياج مهم بشر را كه ميتواند بكند؟
مي گوييم: كسي كه براي رياست امور دين و دنياي مردم نصب ميشود، بايد فردي باشد كه تمام علوم و معارف و مطالب دين را به نحو كامل بداند و بتواند تمام وظايف پيشوايي را انجام دهد و اهل خيانت و جنايت نباشد و در اجراي امور مربوط به شؤون خود كوتاهي نكند و خطا ننمايد و مصلح حقيقي در باطن و ظاهر و اوّل و آخر بوده باشد و در مسائل و معضلات محتاج به ديگري نباشد و برجسته ترين مردم در علم و كمالات نفساني بوده باشد.
تعيين و نصب چنين شخصي با فردي است كه به امور مردم كاملا دانا باشد، زيرا اگر مردم كسي را به رياست و زمامداري تعيين نمايند، ممكن است كه او لايق اين مقام نباشد و به جاي اصلاح گري فاسد و بيدادگر باشد و يا بعد از تعيين در زمان بعد فسادگر گردد.
و هرچند مردم دانا و فهميده باشند، باز هم نمي توانند كسي را براي امامت و پيشوايي انتخاب كنند كه واجد همه شرايط امامت باشد. جايي كه منتخبين حضرت موسي مصلح نباشند، بي شبهه انتخاب شدة مردم ديگر اصلاح گر نخواهد بود. به طوري كه در تفاسير اهل بيت است كه حضرت موسي هفتاد نفر از هفتصد هزار جمعيت انتخاب فرمود، و در آخر كار آن هفتاد نفر به او عرض كردند: ما هرگز ايمان نمي آوريم تا اين كه خدا را ببينيم، پس صاعقه آمد و آنان بر اثر آن صاعقه مردند يا سوختند. [۱]
پس بشري كه از باطن مردم بي اطلاع است و عاقبت كار آنها را نمي داند، نه ميتواند و نه حق دارد كه امام و پيشوا و رئيس تعيين و انتخاب نمايد، بلكه تعيين او بسته به نظر ذات مقدس پرودگار است. و چون پروردگار تعيين و نصب امام ميفرمايد، ديگر مردم حق اعمال نظر و مداخله در تغيير و تبديل امام ندارند. چنان چه در قرآن مجيد فرموده:
وَمَا كَانَ لِمُؤمِنٍ وَلَا مُؤمِنَةٍ إِذَا قَضَي اللهُ وَرَسُولُهُ أَمَراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِم ؛ [۱]
زماني كه خدا و رسول امري را اختيار و معين فرمودند هيچ مرد مؤمن و زن مؤمنه اى حق مداخله و اختيار غير آن را ندارد.
---------------
[۱]: ر. ك: ذيل سورۀ الأعراف ، آية ۱۴۳؛ و البقرة، آية ۵۵ در تفسير نورالثقلين، ج۲، ص۶۵، ح۲۴۸؛ البرهان في تفسير القرآن، ج۱، ص۲۲۰، ح۲ [۴۷۸]؛ بحارالأنوار، ج۱۳، ص۲۱۸، ح۱۱ (باب هفتم از ابواب قصص موسي و هارون از كتاب النبوة).
[۲]: الأحزاب (۳۳)، آية ۳۶.
منبع: کتاب اصول دین علامه نمازی شاهرودی.