تفسیر الحمدلله چیست ؟
مقدمه :
یک شاخه گل جلویتان می گذارید ، می گویید : به به عجب گلی ،چقدر این گل قشنگ است ، چه بویی دارد ، چه طراوتی دارد ، چه شاخه ای دارد ، این گل رنگین در وسط این شاخه ها ی سبز ، چه خود نمایی می کند !
یا مثلا ، کنار یک رودخانه نشسته اید ، و می گویید : عجب اب توپیه ، عجب منظره ی بکریه ، عجب درخت ها و کوه ها ی زیبایی اند !
یا مثلا ، یک ادم خوشکل رو می بینید ، و شروع می کنید به تعریف کردن از آن و هزاران مثال دیگر....
خدا می گوید :
نگو چه گل قشنگی ، بگو چه خدای قشنگی ! نگو چه کوه و درخت قشنگی ، بگو چه خدای قشنگی ! نگو چه انسان قشنگی ، بگو چه خدای قشنگی !
سوال :
چرا باید این طوری بگیم ، مگه چه اشکالی داره از همون شی تعریف کنیم ؟
جواب :
ایه ی اولی که تو نماز می خونیم چیه ؟
الحمد لله رب العالمین (1)
حمد و ستایش فقط مخصوص خدای جهانیان است.
اون لامی که بر سر کلمه ی الله اومده لام تخصیص نام داره ، یعنی هر ستایش و تمجید و تعریفی اختصاص به خدا داره و بس .
منتهی خدا یک جلوه انداخت و این موجودات را روشن کرد ، ولی متاسفانه ، ما این جلوه ها و کمالات موجودات را از خود موجود می بینیم در حالی که اون موجود مخلوقی بیش نیست ، و چیزی از خود ندارد ، و مانند یک سایه است برای یک درخت تنومند !
و خداوند ان درخت است و این موجودات همه سایه ی آن درخت بزرگ می باشند ! پس ستایش واقعی را باید از ان درخت کرد ، نه از سایه ی ان !
اکثر مردم نمی توانند این مطلب را بفهمند !
فهم این مساله که تعریف ها همه اختصاص به خدا دارد کمی سخت است و همه ی مردم این استعداد و ظرفیت را ندارند که این حقیقت را بفهمند ! وخداوند در قران می فرماید :
قل الحمدلله بل اکثرهم لا یعقلون (2)
بگو حمد در تمام مراتبش اختصاص به خدا دارد ولی اکثر مردم نمی فهمند .
پس خداوند در این ایه می فرماید : حمد اختصاص به خدا دارد ولی اکثر مردم این را نمی فهمنند ! یعنی معنای حقیقی کلمه ی الحمدلله را افراد کمی ادراک می کنند .
سوال :
چرا افراد کمی این حقیقت را می فهمند ؟
جواب:
چون اکثر مردم دنیا دو دستی چسبیدن به این دنیای زود گذر، و به طور کلی وقتی را برای خود و خدای خود خالی نکرده اند ، پس قطعا حقایق عالم هستی را درک نخواهند کرد !
و دلیل این حرف هم فرمایش حضرت ابا عبدالله علیه السلام است که می فرمایند :
إنَّ النَّاسَ عَبِیدُ الدُّنْیَا، وَالدِّینُ لَعْقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ، یَحُوطُونَهُ مَا دَرَّتْ مَعَایِشُهُمْ؛ فَإذَا مُحِّصُوا بِالْبَلآءِ قَلَّ الدَّیَّانُونَ. (3)
مردم بندگان دنیا هستند، و دین چون آب دهانیست که بر روى زبانهاى آنان جارى است، و تا جائیکه معیشتهاى آنان فراوان است، متعهّد و حافظ دین هستند؛ امّا زمانیکه به بلایا و مشکلات آزمایش شوند، دینداران حقیقى به شماره اندک خواهند بود!
بنابراین :
هر وقت خواستیم ازچیزی تعریف کنیم یاد این ایه از سوره ی حمد بیوفتیم و بفهمیم که لایق اصلی تعریف درخت است نه سایه ی ان !
و این را هم بدانیم که گرچه عده ایی اندک دین داران واقعی هستنند، ولی انسان نباید ناامید از رحمت الهی باشد و باید با توسل و توکل خواستار هدایت خود از جانب پروردگار باشد ، که قطعا خداوند به خواسته ی ما ترتیب اثر خواهد داد .
ان شالله خداوند به همه ی ما توفیق فهم واقعی دین را بدهد . الهی امین.
جهت مطالعه ی بیشتر به کتاب تفسیر ایه نور علامه طهرانی مراجعه شود.
منابع :
1- سوره ی حمد ، ایه ی1
2- سوره ی عنکبوت ، ایه 63
3- مقتل خوارزمی ص237
وبلاگ :
Parvazkadeh.blog.ir
