تواضع
یکی دیگر از ویژگی های انسانهای متقی،تواضع وفروتنی در زندگی می باشد.حضرت علی(ع)در خطبه متقین می فرماید: «وَ مَشْيُهُمُ التَّواضُعُ [1]» پرهیزکاران در رفتار و گفتار،فروتن هستند.
هر انسان عاقل وبالغی که دوست دارد مورد احترام مردم قرار گیرد ومردم شخصیتش را در برخوردهای فردی واجتماعی محترم بشمارند،باید خودش هم متقابلا با مردم متواضعانه برخورد کند ودر مقابل آنها فخر و بزرگی نفروشد.
مردی بنام(حسن بن جهم)از حضرت امام رضا(ع)سؤال کرد:حدّتواضع چیست؟ حضرت فرمود:حدّش این است که از خودت به مردم آن را عطا نمایی که دوست داری مردم همانند آن را به توعطا کنند.[2]
قرآن کریم هم به تمام مردم مخصوصا انبیاء فرمان می دهد که با مردم فروتن باشید.خداوند در قرآن می فرماید:« واخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنين[3] » ای پیامبر،با تواضع با مؤمنان برخوردکن.
تواضع در برابر همه انسانها کار پسندیده ای است اما ضرورتش در مواجهه با خویشاوندان و خصوصا پدر و مادر خیلی بیشتر است و قرآن کریم هم مؤکد همین خاکساری و تواضع در مقابل پدر و مادر است که می فرماید:« وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّياني صَغيراً[4] » و بالهای تواضع خویش را از محبّت و لطف ، در برابر آنان فرود آر! و بگو: پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند ، مشمول رحمتشان قرار ده.
فایده های تواضع
1.رفعت مقام
تواضع باعث محبوبیت اجتماعی انسان می شود به این معنا که شخص متواضع،نزد مردم عزیززوگرامی است،وهمین عزیز بودن در بین مردم،مقام فرد را بالا می برد.پیامبر گرامی اسلام می فرماید:تواضع،سبب رفعت و بلندی مقام متواضع است.[5]
2.مشمول رحمت الهی
این نعمت که انسان مشمول رحمت واسعه الهی قرار گیرد بزرگترین آرزوی هر انسان است.وتمام انسانها دنبال راهی هستند که خداوند آنها را مورد لطف و عنایت خود قرار دهد ویکی از این راه ها تواضع و فروتنی میباشد.وانسان می تواند خود را بوسیله آراستن به فروتنی به این نعمت بزرگ برساند.نبی گرامی اسلام می فرماید:تواضع نمایید تا مشمول رحمت الهی قرار گیرید[6].
3.جلب محبت
4.جای گرفتن در میان دوستان خدا و...
نشانه های تواضع
ما هر چیز خوب یا بدی را با توجه به نشانه های آن میشناسیم.پس باید برای تواضع هم نشانه های وجود داشته باشد.
1.اولین نشانه ای که میتوانیم آن را طبق احادیث از نشانه های تواضع محسوب کنیم«سلام کردن»می باشد.امام حسن عسکری(ع)می فرماید:نشانه تواضع این است که هر کس را دیدی سلام کنی [7].
2.ترک نزاع وجدال
شخصی که متواضع است به خود اجازه نمی دهد تا با طرف مقابل نزاع کند وبه عبارتی دیگر طرف مقابل را بکوبد.امام صادق(ع)فرمود:تواضع نشانه هایی دارد که یکی از آنها ترک مراء وجدال است؛هرچند حق با تو باشد وتواضع،سرچشمۀ خوبی هاست [8].
بحث تواضع دامنه خیلی گسترده ای دارد که میتوان با پرداختن به آن به عمق این صفت زیبا پی برد،و با آراسته شدن به این صفت خوب می توان از بندگان نزدیک خدا شد.
1.نهج البلاغه،خطبه همام.
2.امالی صدوق،ص145
3.سوره حجر،آیه 88
4.سوره اسراء،آیه 24
5.جامع السعادات،ج1،ص363.
6.کنزالعمال،ج3،ص113
7.تحف العقول،ص366.
8.بحارالانوار،ج72،ص123
=======================================
برای مطالعه ی مطلب مرتبط
