یکی از نعمت های خداوند بزرگ بر بندگان این است که راه بازگشت را به روی آنان باز گذاشته و خود را تواب و توبه پذیر معرفی نموده است .توبه بزرگترین عامل برای پاکسازی روح از هر گونه آلودگی در باقی عمر است.اگر چنین نوید و بشارتی نبود هیچ کس به فکر پاکی در باقی زندگی نمی افتاد.فرد گنه کار یک بیماری روحی دارد و اگر از مغفرت وآمرزش محروم گردد و در زندگی آینده روزنه امیدی را مشاهده نکند هرگز به فکر اصلاح و پاکی خویش نمی افتد .
توبه عبارتست از انقلاب و شوریدن بر علیه خود.این از مختصات انسان است. گیاهان و حیوانات تغییر مسیر می دهد ولی در برابر خودش قیام نمی کند. توبه یعنی اینکه انسان از کارهایی که کرده واقعا پشیمان شود و در تصمیم جدی بگیرد که در آینده تکرار نکند.
خداوند چگونه گناهان را می پوشاند؟
از امام صادق علیه السلام نقل شده که : زمانی که بنده ای توبه واقعی نمود،خداوند متعال او را دوست میدارد و گناهان او را در دنیا و آخرت می پوشاند.سوال کردند چگونه خداوند چنین کاری را انجام میدهد؟ حضرت فرمودند دو ملکی که اعمال گناه او را نوشته اند فراموش میکنند و خداوند به اعضا و جوارح انسان وحی میکند که شما هم گناهان او را کتمان نمایید و به زمین هم وحی میکند که گناهان او را کتمان نما.بنده در این صورت خدا را ملاقات میکند در حالی که چیزی نیست که برگناهان او شهادت بدهد. [1]
ده نشانه برای توبه واقعی:
در حدیث بسیار عالی و جالبی از رسول خدا صلی الله علیه وآله، 10 (ده) نشانه برای توبه کننده واقعی بیان شده است یعنی توبه کننده باید توجه کند ببیند آیا این ده شرط را در خود جمع کرده یا نه ؟ اگر این ده شرط را در خود حاصل کرد معلوم میشود توبه واقعی کرده و دیگر بازگشتی به گناه ندارد:
" رسول خدا خطاب به اصحابشان فرمودند آیا میدانید توبه کننده واقعی کیست؟ عرض کردند نه یا سول الله .حضرت فرمودند:
هر کس توبه کند ولی ناراضی ها(حق الناس) را خشنود نگرداند،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی عبادت را زیاد نکند،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی لباس خود را(لباسی که درموقع گناه همراهش بوده)تغییر ندهد،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی رفقای خود را تغییر ندهد(رفقایی که به گناهش کمک کردند) ،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی مجلس(گناه)خود را تغییر ندهد،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی رختخواب(گناه) خود را تغییر ندهد،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی اخلاق خود را تغییر ندهد،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی سعه صدر و سخاوتش را تغییر ندهد،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی آرزویش را کوتاه نکند و زبانش را حفظ نکند،پس او توبه کننده واقعی نیست.
هر کس توبه کند ولی مازاد بر مصرف خود را برای آینده ذخیره نکند(اسراف و زیاده روی نکند) ،پس او توبه کننده واقعی نیست."[2]
خلاصه اینکه از این حدیث استفاده میشود که انسان گنه کار برای اینکه دوباره سراغ گناه نرود باید تمام کارها و وسایلی که گناه او را به یادش می آورد کنار بگذارد و سعی در جبران آنها در آینده داشته باشد.
[1]- حق الیقین علامه شبر ج2ص223
[2]- جامع الاخبار ص 88
