برای هر کسی که مسلمان است کتاب اسمانی قران از اهمیت به سزایی بر خوردار است. اما کمتر مسلمانی است که این اهمیت را در عمل نشان دهد. اما اگر کسی بخواهد برای قران اهمیت قائل شود چه کاری باید انجام دهد؟
ابتدا باید این کتاب اسمانی و هدف والایش را بشناسیم انگاه است که می توانیم از ان استفاده کنیم. اما قران در مورد این کتاب می فرماید: تِلْكَ آيَاتُ الْقُرْآنِ وَ كِتَابٍ مُبِينٍ ﴿1﴾ هُدًى وَ بُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿2﴾ نمل ایات 1-2
کتابی است که هدایت بشر را به عهده دارد و برای انکس که این هدایت را بپذیرد بشارت است. صفات متعددی برای قران خدا در قران اورده است که اهمیت این کتاب را نشان می دهد از جمله مبین و عظیم... الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ، قُرْآنٍ مُبِينٍ
اما بسیاری از مسلمانان از این کتاب یا استفاده ای نمی کنند یا بسیار بسیار اندک از ان بهره می برند. شاید مرحله ابتدائی استفاده از قران را قرائت قران باید دانست که باید در ابتدا از شر شیطان به خدا پناه برد فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِي هنگامى كه قرآن مى‌خوانى، از شرّ شيطان مطرود، به خدا پناه بر! (98) نحل 98
مرحله دیگر ان هنگامی است که قران خوانده می شود که طبق دستور قران باید به ان گوش فرا داد وَ إِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُ- اعراف 204
هنگامى كه قرآن خوانده شود، گوش فرا دهيد و خاموش باشيد؛ شايد مشمول رحمت خدا شويد! (204)
مرحله دیگر را که اکثرا متاسفانه انجام نمی دهند تامل و تفکر در ایات قران است
أَ فَلاَ يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا ﴿24﴾ محمد ، الجزء 26، الصفحة: 509، الآية: 24 آيا آنها در قرآن تدبّر نمى‌كنند، يا بر دلهايشان قفل نهاده شده است؟! (24) نکته ای که بسیار اهمیت دارد به گونه ای که خدا کسانی را که در تامل نمی کنند را اشخاصی می داند که بر قلوبشان گویا قفل زده اند . قلب نام دیگر ذهن و عقل است که از ان تعبیر به قلب می کنند در واقع ایه می گوید گویا فکرشان قفل است که تفکر در ایات نمی کنند. در ایه ای دیگر خدا وند از بندگانش می خواهد که قران را با دقت بخوان رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً ﴿4﴾ المزمل ، الجزء 29، الصفحة: 574، الآية: 4يا بر نصف آن بيفزا، و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان؛ (4)
تقریبا در بسیاری از کشورها مسابقات قرائت برگزار می شود و یا در محافل خانگی مراسم ختم قران برگزار می شود ولی انچه مهم است تدبر در قران است که البته قرائت قران مقدمه ان است. تدبر نیز از ان جهت مهم است که انسان اگر لحظه ای بیاندیشد قطعا می تواند عبادت بیشماری را در اندک زمانی انجام دهد و عملش را سرعت دهد . در دو روایت اهمیت علم و تدبر اورده شده است.
وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع الْمُتَعَبِّدُ عَلَى غَيْرِ فِقْهٍ كَحِمَارِ الطَّاحُونَةِ يَدُورُ وَ لَا يَبْرَحُ وَ رَكْعَتَانِ مِنْ عَالِمٍ خَيْرٌ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةً مِنْ جَاهِلٍ لِأَنَّ الْعَالِمَ تَأْتِيهِ الْفِتْنَةُ فَيَخْرُجُ مِنْهَا بِعِلْمِهِ وَ تَأْتِي الْجَاهِلَ فَيَنْسِفُهُ نَسْفاً وَ قَلِيلُ الْعَمَلِ مَعَ كَثِيرِ الْعِلْمِ خَيْرٌ مِنْ كَثِيرِ الْعَمَلِ مَعَ قَلِيلِ الْعِلْمِ وَ الشَّكِّ وَ الشُّبْهَةِ[1].[1] ( 4) نقله المجلسيّ- رحمه اللّه- في البحار ج 1 باب العمل بغير علم ص 65.
امیر المومنین علیه السلام: کسی که بدون اگاهی عبادت می کند مانند الاغی است که به دور اسیابی در گردش است و سودی نمی بردو دو رکعت نماز عالم بهتر از هفتاد رکعت از جاهل است زیرا عالم زمانی که فتنه ای رخ دهد با علمش از ان خارج می شود ولی جاهل زمانی که فتنه و ازمایشی برایش واقع شود ، ان حادثه جاهل را از ریشه می کند و عمل کم با علم زیاد بهتر است از زیادی عمل با علم کم و شک و شبهه داشتن.
وَ قَالَ الْبَاقِرُ ع تَذَاكُرُ الْعِلْمِ سَاعَةً خَيْرٌ مِنْ قِيَامِ لَيْلَةٍ.
ساعتی مذاکره علمی بهتر است از عبادت در شب.
[1] مفيد، محمد بن محمد، الإختصاص - ايران ؛ قم، چاپ: اول، 1413 ق.
