خداوند در قرآن کریم اهل بهشت را چنین توصیف میفرماید:
«تِلْکَ ٱلدَّارُ ٱلْأَخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لاَ یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی ٱلْأَرْضِ وَ لاَ فَسَاداً وَ ٱلْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»1
ترجمه:
(آری) این خانه آخرت را به کسانی اختصاص میدهیم که نمیخواهند در زمین برتری نمایند و فساد انگیزی کنند؛ و سرانجام (نیک) مخصوص متقین است.
مراد از دار آخرت، بهشت است و معنی آیه این است که:
ما بهشت را اختصاص به کسانی میدهیم که بر بندگان خدا استعلا و استکبار نورزند و با گناهان و نافرمانی خدا فساد انگیزی نکنند.2
یکی از رذایل اخلاقی مانع از ورود در بهشت میشود برتریجویی است.
استکبار و برتریجویی میتواند مصادیق متعددی داشته باشد؛ از تکبری که به سبب قدرت و ثروت حاصل میشود تا تکبری که به خاطر بهرهمندی از نعمتهای ناچیز دنیوی برای انسان به وجود میآید.
در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام کبر ورزی به خاطر شیء ناچیزی مثل "بند کفش " نیز از مصادیق برتریجویی شمرده شده است.
از آن حضرت روایت شده که فرمودند:
«إن الرجل لیحب ان یکون شسع نعله أفضل من شسع نعل صاحبه فیدخل فی هذه الآیة تلک الدار الآخرة نجعلها للذین لا یریدون علوا فی الأرض ولا فساداً»3
ترجمه:
همانا کسی دوست دارد که بند کفشش بهتر از بند کفش مصاحبش باشد! این شخص نیز از مصادیق فرمایش خداوند است که فرمود «تلک الدار الآخرة نجعلها للذین لا یریدون علوا فی الأرض ولا فسادا»
پینوشت:
1. سوره قصص، آیه ۸۳
2. تفسیر المیزان، ذیل آیه مربوطه
3. الدرالمنثور، ج ۵، ص ۱۳۹