خلاصه تفسیر سوره تین بر اساس المیزان - ۶
(فَما يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ، حال اى انسان! آن انگيزهاى كه تو را وا مىدارد به اينكه روز جزا را تكذيب كنى چيست؟)
خطاب در اين آيه به جنس انسان است [یعنی نه تکتک انسانها. بلکه جنس و ماهیت انسان منظور است.] ولى بعضى گفتهاند: در ظاهر خطاب به رسول خدا است ولی در واقع منظور ساير مردمند. كلمه ما در آن استفهامى و استفهامش توبيخى است. جار و مجرورِ بالدين متعلق به جمله يكذبك است.
[در زبان عربی هر حرف جر و مجرورش نیاز به یک متعلق دارند تا معنایشان کامل شود. مثل فارسی که میگوییم در مطب دکتر، علی را دیدم. در این جمله، عبارت در مطب دکتر حرف اضافه و متمم است. یعنی همان چیزی که عربها به آن جار و مجرور میگویند و برای اتمام معنایش به فعل دیدم نیاز دارد. یعنی گویا در کنار این فعل است که معنایش کامل میشود.]
كلمه دين هم به معناى جزا است و معنايش- بر اساس آن چه گفتهاند - اين است كه اى انسان! آن انگيزهاى كه تو را واداشته كه جزاى روز قيامت را تكذيب كنى چيست؟ آن هم بعد از اينكه ما انسان را را دو طايفه كردیم؛ يك طايفه كه به سوى اسفلِ سافلين برگشتند و گروهی كه پاداشی قطعناشدنی داده شدند.