بحث از متعه يا ازدواج موقّت از جمله بحث‌هاي جذّاب و حساسيّت برانگيزي است كه هم هميشه مورد توجّه قرار گرفته است و هم هميشه مورد بي‌لطفي قرار گرفته است و نگاه‌هاي متفاوتي نسبت به آن وجود داشته است.
در سال 1358 كتابي با نام «ازدواج موقّت» نوشته خانم «ساچيكوموراتا» به انتشار رسيد كه به مسائل جالب و ابعاد مفيدي از موضوع ازدواج موقّت اشاره داشت.
خانم «ساچيكوموراتا» اهل كشور ژاپن است و براي پنج سال در دانشگاه تهران الهيات و معارف اسلامي خوانده‌اند و موضوع متعه و يا ازدواج موقّت عنوان رساله‌اي بود كه ايشان براي فوق ليسانس خود ارائه كرده بودند كه از پشتوانه گسترده و خوبي در مطالعات و تحقيقات برخوردار بود كه در ادامه قسمتي از متن كتاب را با هم مي‌خوانيم.
"موضوعات بسياري است كه شرقيان، آن را دليل عقب ماندگي خود دانسته و به دور انداخته‌اند و يا لااقل توجّهي به آن ندارند، ولي متفكّران غربي، پس از تحقيقات و بررسي‌هاي زياد در تاريخ گذشته و مشاهده واقعيّت هاي اجتماعي كنوني، بدين نتيجه رسيده‌اند كه همان امور، كليد حلّ مشكلات امروزي است؛ موضوع متعه نيز از اين قبيل است كه از لحاظ وضع ازدواج و طلاق در دنياي امروزي و مقتضيات اجتماعي عصر ما بسيار قابل توجّه است"(1)
يكي از اصلي‌ترين انتقاداتي كه به متعه مي‌كنند اين است كه اگر اين سنّت در بين مردم رواج پيدا كند تمايل آن‌ها براي ازدواج دائم كم خواهد شد و بيشتر مردم آسان‌ترين و كم دردسرترين راه را براي تأمين نياز جنسي خود انتخاب خواهند كرد.
جوابي كه براي اينچنين شبهه‌اي وجود دارد اين است كه ما نبايد سطح ازدواج دائم را به اندازه سطح ازدواج موقّت پايين بياوريم و ازدواج دائم را در تأمين نيازهاي جنسي خلاصه كنيم تا اين شبهه پيش بيايد كه رابطه زن و مرد به يكديگر صرفاً در حد رابطه تن به تن و نياز جنسي است.
در دين اسلام زن براي شوهرش و شوهر براي زنش فراتر از فايده جنسي فايده‌هاي بالاتري از تأمين نيازهاي روحي و رواني گرفته تا هم‌ركاب هم شدن در سختي‌ها و خوشي‌هاي زندگي و رسيدن به قلعه‌هاي كمال و تربيت نسل انساني تعريف شده است و اين‌گونه نيست كه متعه و ازدواج موقّت براي هر كسي چه مجرد و چه متأهل تزويج شده باشد.
راوي از امام كاظم(عليه السلام) درباره متعه سؤال كرد، امام(عليه السلام) فرمود:
«هِيَ حَلال مُباح مُطْلَق لِمَنْ لَمْ يُغْنِهِ اللّهُ بِالتَزويجِ فَلْيَسْتَعْفِفْ بِالمُتْعَةِ، فَإن اسْتَغني عَنْها بِالتزْويجِ فَهِيَ مُباح لَهُ اِذا غابَ عَنْها»(2)
متعه، بدون هيچ قيد و شرطي حلال و مباح است براي كسي كه خداوند او را به ازدواج دايم بي نياز نكرده است. او بايد به وسيله متعه، عفاف خود را حفظ كند و اگر به وسيله ازدواج دايم، از متعه بي نياز شد، در صورتي متعه براي او مباح است كه از همسر خود ]به واسطه سفر و... [غايب باشد.
و نيز حضرت به بعضي از موالي خود نوشت:
«لاتلحُّوا علَي المتعةِ، إنّما علَيكُم إقامةُ السُنَّةِ، فلا تشتَغِلُوا بِها عن فرشِكُمْ وحرائِركُمْ;»(3)
اصرار بر متعه نكنيد. بر شماست كه اقامه سنت كنيد. به وسيله متعه، خود را از همسران دايمي بازنداريد....
پاورقي
1-ازدواج موقت، پيش‌گفتار، نويسنده ساچيكوموراتا
2-روضة المتقين، ج8، ص478
3-همان
