در بیان «حق آزادی» مردم در مواجهه با حکومت علوی، بخش مربوط به «آزادی عقیده» و «آزادی بیان و قلم» در بخش های پیشین بیان شد. در ادامه به بیان مطالبی ذیل عنوان «آزادی اجتماعات» در زمان حکومت حضرت امیر(ع) می پردازیم.
حق آزادی
آزادی اجتماعات
تحقق این قسم از آزادى، اختصاصى به حکومتهاى کنونى ندارد. لزوم بهره مندى مردم از چنین حقى را به خوبى مى توان در دوره حکومت امیر مؤمنان(ع) سراغ گرفت. اساساً اسلام را باید در پایه ریزى برخى اجتماعات و تأیید و تحکیم آنها در مسیر اهداف و مقاصد اجتماعى و سیاسى پیشگام دانست. نماز عبادى سیاسى جمعه، اجتماع عظیم حج، شرکت در مجالس و محافل دینى و هیأتهاى مذهبى که از آغاز در جامعه اسلامى وجود داشته است و علاوه بر جنبه هاى عبادى، از آنها، بهره برداریهاى اجتماعى و سیاسى نیز، فراوان شده است، بهترین دلیل بر به رسمیت شناختن آزادى اجتماعات در نظام اسلامى است. خوارج نهروان با وجود آنکه به صورت یک گروه سازمان یافته در آمده بودند و براى خود تجمعاتى داشتند، مادامى که عملاً وارد جنگ با حضرت نشدند، اجتماعاتشان مورد تعرض قرار نگرفت. اساساً اجتماعات از چند حالت خارج نیستند:
ـ اجتماعات عبادى محض نظیر نماز جماعت؛
ـ اجتماعات عبادى ـ سیاسى مثل نماز جمعه، نماز عید فطر و قربان، مراسم حج؛
ـ اجتماعات صنفى چون تجمعهاى کارگرى، فرهنگى، هنرى و ... ؛
ـ اجتماعات سیاسى مانند گردهمایى احزاب و گروهها و انجام راهپیمایى با اهداف خاص مثل اعلام مواضع حزبى، واکنش به تصمیمات دولت، تبلیغات انتخاباتى ...
حکومت علوی به عنوان بهترین تأمین کننده حقوق مردم، آزادى اجتماعات صنفى و سیاسى را تضمین مى نماید تا از این طریق خواسته هاى آنان را که با صداى بلندترى اعلام مى گردد بشنود و با عنایت بیشترى خود را در خدمت مردم قرار دهد.
