گنجينه سخنوري 149
مرحوم آیت الله صدر (ره ) نیز در کتاب «المهدی» در این باره مینویسد: «مساله غیبت ابوالقاسم محمّد بن الحسن نزد ما شیعه ی امامیه صحیح است؛ امّا آنچه را که در این باره بعضی از عوام شیعه میگویند و بسیاری از خواص اهل سنّت نیز به ما نسبت میدهند من نه برای آن مدرکی میشناسم و نه سندی یافته ام».[1] اکنون ببینید دانشمند بزرگ اهل سنت، ابن خلدون در کتاب مشهور خود به نام «مقدّمه» چگونه دُرافشانی میکند؛ زیرا آنجا که از «اثناعشریه» سخن میگوید مینویسد: «شیعیان عقیده دارند که دوازدهمین امام از امامان ایشان؛ یعنی محمد بن الحسن العسکری که او را مهدی میخوانند وارد سرداب خانه خود در «حلّه»[2] شد و هنگامی که مادرش بازداشت شد، همانجا غایب گردید و تاکنون منتظر او هستند هر شب بعد از نماز مغرب اسبی را میآورند جلو در سرداب مزبور میایستند و او را به نامش صدا میزنند و از وی میخواهند که خروج کند تا این که ستارگان بدرآیند. آنگاه پراکنده میشوند و موکول به شب آینده میکنند و تاکنون آنها چنین‌اند».[3] دانشمند بزرگوار فقید، علامه حاج شیخ عبدالحسین امینی (ره) در کتاب گرانقدر «الغدیر» آن جا که تهمتهای «قصیمی» مؤلف کتاب «الصراع بین الاسلام و الوثنیّه» را پاسخ میدهد، مینویسد: «داستان عجیب سرداب، زشتترین چیزی است که دشمنان و مخالفان به ما نسبت داده‌اند. هر چند که قصیمی در این نسبت ناروا تنها نیست، ولی او اضافه بر گذشتگان نوشته است، او میگوید: «افزون از هزار سال است که شیعیان هر شب در مقابل سرداب میایستند و منتظر ظهور هستند»، در صورتی که شیعه نمیگوید غیبت امام زمان علیه السلام در سرداب انجام گرفته، یا از آن جا ظهور میکند، بلکه شیعه مطابق احادیث رسیده معتقد است که امام غایب آنها در مکّه معظّمه مقابل خانه کعبه ظهور میکند و هیچ کس نگفته است وی در سرداب بسر میبرد یا سرداب محلّ غیبت آن حضرت است، بلکه سردابِ سامرا جزء خانه امامان معصوم: بوده و مانند سایر قسمتهای خانه احترام دارد و این احترام بدین جهت است که سرداب محل زندگی سه امام معصوم: بوده است» آنگاه علامه امینی (ره) میافزاید: «ای کاش این افترازنندگان درباره سرداب نظر واحدی ابراز میداشتند تا دروغ آنها موجب آن همه رسوایی نشود؛ مثلاً «ابن بطوطه» در سفر نامهاش مینویسد: «این سرداب در «حلّه» است و فرمانی در «اخبار الدول» میگوید: در بغداد است و دیگران گفته‌اند: در «سامرا» است و قصیمی آمده و متحیر گردیده که بگوید این سرداب در کجاست؟ و لذابه ذکر سرداب اکتفا نموده تا منظور پلید خود را بپوشاند».[4] همچنین دانشمند فقیه سید محمد سعید هندی مؤلّف کتاب «الامام الثانی عشر» در آغاز تخطئه تهمت سرداب به شیعه مینویسد: «موضوع سرداب از نسبتهای ناروا و شگفتآوری است که به ما نسبت داده‌اند؛ زیرا نه یک حدیث از طریق شیعه در این خصوص وارد شده است و نه مخالفان نام کتابی از شیعه را میبرند که در آن نوشته باشد و نه دانشمندی از ما را ذکر میکنند که گفته باشد و از وی نقل نمایند از اینها گذشته، غیبت در سرداب و بقای حضرت در آنجا در هیچ کتاب شیعه نیست».[5] البته باید توجّه داشت که در بعضی از کتب ادعیه و غیر آن نام سرداب سامرا به میان آمده است و برخی از دعاها و زیارات در آنجا خوانده میشود؛ ولی این بدان معنا نیست که سرداب محل غیبت امام زمان علیه السلام است و حضرتش در سرداب باقی مانده است؛ بلکه همانگونه که قبلاً یادآور شدیم چون سرداب محلّ زندگی سه امام معصوم علیه السلام از جمله امام حسن عسکری علیه السلام و حضرت ولی عصر علیه السلام بوده است، از این رو دعاها و زیارت‌ها را در آنجا میخوانند، آری خواننده گرامی! داستان سرداب سامرا افسانهای است که ساخته و پرداخته دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت است و ما هرگز چنین اعتقادی نداریم که سرداب، محلّ غیبت حضرت ولی عصر علیه السلام بوده و یا از آنجا ظهور مینماید، بلکه ما مثل همه شیعیان در طول تاریخ معتقدیم که حضرت ولی عصر در تحت عنایات خاص پروردگار در اقطار و اکناف جهان در گردش است؛ همه ساله در مراسم حج شرکت میجوید و قبر اجداد طاهرینش را در مدینه، عراق و طوس زیارت میکند و با خدم و حشم – که تعداد آنها سی نفر است – به اقامتگاه خود در نقاط دور دست جهان و به دور از تیررس دشمنان باز میگردد. ما به صراحت اعلام میکنیم که مقدّس شمردن سرداب به همین دلیل است و این تقدیس اختصاص به این مکان ندارد، بلکه هر کجا که مشخّصاً معلوم باشد که محل عبادت یکی از امامان معصوم بوده است از آنجا هم تبرّک میجوییم و هر کجا بدانیم که حتی یک بار هم و یک لحظه حضرت ولی عصر7 دیده شده، آنجا را هم زیارت میکنیم و تبرّک میجوییم – همچون مسجد سهله در کوفه و مسجد جمکران در قم و غیر آنها – و هرگز راز دیگری در آن معتقد نیستیم. ما اگر زادگاه حضرت بقیّة الله را زیارت میکنیم، در مکّه نیز علیرغم فشار شرطه سعودی، زادگاه رسول اکرم صلوات الله علیه را زیارت نیز میکنیم و تبرّک میجوییم که حبّ محمّد و آل محمّد علیه السلام با آب و گِل ما آمیخته است و چون اکنون دست ما به دامن مقدّس امام، حجّت، مولا، سرور، و رهبرمان نمیرسد، هر کجا بدانیم گام نهاده، آن جا را زیارت میکنیم و هر کجا بدانیم که از هوای آن جا استنشاق نموده، از آن جا نیز تبرّک میجوییم، کجا رسد به محلی که به طور جزم مشخص است که سه تن از امامان معصوم: زندگی پر ثمرشان آنجا سپری شده است و در آنجا شبها را تا به سحر به عبادت حق پرداخته‌اند، حجّت خدا در آنجا به دنیا آمده، نفسهایش بر در و دیوار آنجا نقش بسته است و هر سال برای زیارت قبور شریفهی پدر، جدّ ، مادر و عمّهاش به آنجا تشریف فرما شده است».
[6]========================================================================================= [1]. المهدی، ص162 و 163/. عيد تاعيد/ولادت تاظهورحضرت مهدي عج/ علي اصغر صرفه جو/ص126 [2]. حلّه یکی از شهرهای بزرگ عراق است که میان بغداد و کوفه واقع شده است. (لغتنامه دهخدا) [3]. مقدّمه ابن خلدون، ج1، ص249، فصل27، چاپ دارالفکر بیروت. [4]. الغدیر، ج3، ص308 و 309. [5]. دانشمندان عامه و مهدی موعود7، ص49./ [6]. روزگار رهایی، ج1، ص288./ عيد تاعيد/ولادت تاظهورحضرت مهدي عج/علي اصغر صرفه جو/ ص127
