گرچه جزئیات این امر چندان در علم و آگاهی ما نیست و نمی توان به طور دقیق در این خصوص اظهار نظر نمود ، ولی بر اساس آموزه های دینی تنها این اندازه می دانیم که در این شب هر امری به نحو محکم و دقیق مورد محاسبه و تقدیر قرار می گیرد. مقدرات عالم هم شامل همه امور کلی و جزیی می شود.
همه بهره های مادی و معنوی و جسمی و روحی یا محرومیت ها و نقائصی که در این زمینه متصور است ،در این شب برای یک فرد مقدر می شود. حوادث مختلفی که در حالت عادی ممکن است در مسیر زندگی یک انسان پیش بیاید، برای او تقدیر می گردد.
ولی باید توجه داشت این که میگویند در شب قدر همه مقدرات تقدیر میگردد، معنایش آن است که قالب معین و اندازه خاص هر پدیده روشن و اندازه گیری میشود. این اندازه گیری حتمی نیست؛ در این عالم، وجود اشیا تنها در صورتی قطعیت مییابد که علت تامهشان موجود شود؛ یعنی، تمام شرایط موجود و همه موانع مفقود گردد و فاعل نیز تأثیر بخشد.
ولی باید به این نکته توجه نمود که: جهان بر اساس نظم ریاضی برپا شده است و هر پدیده ای علت و سبب خاص دارد. تأثیر آتش گرما و سوختن است و تأثیر آب سرما و خاموش کردن. ما به دلیل اینکه در بند زندگانی مادی محصوریم، از گذشته و حال و آینده بی خبریم و جریان حوادث و پدیدهها برایمان نامعلوم است و گرنه تقدیر الهی بیحساب و کتاب نیست و بر اساس نظمی خاص قرار دارد.
پس این که در شب قدر مقدرات بندگان - اعم از مرگ و زندگی، ولادت و زیارت و... - تقدیر میشود، همگی با حفظ علل و شرایط و عدم موانع است که اختیار یکی از علل و شرایط آن به شمار میآید. به این دلیل است که سفارش شده آن شب مخصوص را به شب زنده داری و عبادت و دعا سپری کنید، تا این عمل در آن شب خاص - که از هزار شب برتر است - شرایط نزول فیض الهی را فراهم آورد. چنین نیست که اگر کسی در طول سال کاری انجام داد، این تقدیر را تغییر ندهد؛ زیرا تقدیر تغییرپذیر است و با توجه به مقدمات آن، تغییر میکند.
سر مطلب در امکان تبدیل سرنوشت این است که قضا و قدر، وجود هر موجودى را فقط از راه علل و اسباب خاص او ایجاب مىکند. ایجاب و ایجاد موجودى از غیر مجراى علل و اسباب خاص او، ممتنع (غیر ممکن) است. از طرف دیگر، علل و اسباب طبیعى، مختلف است و مواد این عالم در آن واحد استعداد متأثر شدن از چندین علت را دارند.
پس اینکه در شب قدر، امور بندگان- اعم از مرگ و زندگى، ولادت رزق و روزی و مانند آن تقدیر مىشود، همگى با حفظ علل و شرایط و عدم موانع است به این جهت سفارش شده، در آن شب به شب زنده دارى و عبادت و دعا بپردازید، تا این عمل در آن شب خاص- که از هزار شب برتر است شرایط نزول فیض الهى را فراهم آورد. و خداوند بهترین ها را برای انسان مقدر نماید. (1)
پىنوشت:
1. ملا محسن فیض کاشانى، اصول المعارف، نشر دار الکتب ا لاسلامیه تهران بی تا صص 224 و 522.
http://web.balagh.ir/node/add/article
