10. حقوق تکوینی و اعتباری
پیوند میان عدالت و حق، پیوندی محکم و ناگسستنی است. هر جا عدالت باشد، افراد به حقوق خود می‌رسند اما این حقوق چه معنایی دارد؟
حق به معنای امتیاز و اختصاص است. برخی امور را نظام هستی به ما اختصاص داده است. مثلاً اعضای بدن ما امتیازاتی هستند که خدا در نظام تکوین به ما بخشیده است. عدالت با این حقوق تکوینی رابطه ندارد بلکه ارتباط عدالت با حقوق اعتباری است. حقوق اعتباری امتیازاتی است که هستی و کیفیت خلقت در وجود ما نهادینه نکرده است، اما سامان اجتماعی ما متوقف بر بهره‌مندی افراد از این حقوق است. برای مثال حق رأی یا حق تحصیل علم، امتیازی نیست که تکویناً مثل اعضای بدن به ما داده شده باشد، اما امتیازی است که اگر خودمان آن‌ها را به افراد ندهیم، نابسامانی و ظلم اجتماعی بر ما سایه می‌افکند. آری عدالت یعنی بهره‌مندی افراد از حقوق اعتباری.
