روایت گران غدیر - قسمت دوم (تابعین و علمای اهل سنت)
بخش دوم روایت گران غدیر : در طول تاریخ روایت گران حدیث غدیر (از تابعین) چه کسانی بودند؟ از علمای اهل سنت چه کسانی به حدیث غدیر اعتراف کردند؟
روایت گران غدیر از تابعین
حدیث غدیر را هشتاد و چهار نفر از تابعین نقل کرده اند امثال:
- - ابو راشد حُبرانی، شامی. افضل اهل زمان خود در دمشق.
- - ابو سلیمان مؤذن، از بزرگان تابعین.
- - ابو صالح سمّان ذکوان مدنی. احمد بن حنبل او را «ثقه ثقه» معرفی کرده است (العلل و معرفه الرجال، ج 3، ص 161، رقم 4723).
- - أصبغ بن نُباته تمیمی کوفی.
- - حبیب بن ابی ثابت اسدی، کوفی، فقیه کوفه.
- - حکم بن عُتَیبه کوفی، کندی. در حقّ او گفته شده: «ثقه، ثبت، فقیه».
- - حُمَید طویل بصری. در حقّ او گفته شده: «حافظ، محدّث، ثقه».
- - زاذان بن عمر کندی، بزّار، کوفی، از بزرگان تابعین.
- - زرّ بن حُبیش أسدی.
- - سالم بن عبداللَّه بن عمر بن خطاب قرشی، مدنی.
- - سعید بن مسیّب قرشی، مخزومی. احمد بن حنبل درباره او گفته است: مراسیل سعید همگی صحیح اند.
- - سعید بن جُبیر اسدی، کوفی، به دست حجّاج شهید شد.
- - سلیمان بن مهران أعمش.
- - سُلَیم بن قیس هلالی.
- - ضحاک بن مزاحم هلالی.
- - طاووس بن کیسان یمان، جَنَدی.
- - عبد الرحمن بن ابی لیلی.
- - عائشه دختر سعد.
- - عمرو بن عبد اللَّه سبیعی، همدانی.
- - عمر بن عبد العزیز، خلیفه اموی.
- - عدی بن ثابت انصاری، کوفی، خطمی.
- - فطر بن خلیفه مخزومی.
- - مسلم بن صُبَیح همدانی، کوفی، عطار.
- - نذیر ضبّی کوفی، از بزرگان تابعین.
- - یحیی بن سُلَیم فزاری، واسطی.
- - یسار ثقفی، ابو نجیح.
- - یزید بن ابی زیاد کوفی.
و دیگران.
روایت گران غدیر در قرن دوّم :
در قرن دوم، پنجاه و شش نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - حافظ سفیان بن سعید ثوری.
- - حافظ وکیع بن جراح
- - حافظ محمّد بن اسحاق مدنی.
و ...
روایت گران غدیر در قرن سوّم :
در قرن سوّم، نود و دو نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - حافظ محمّد بن عیسی ترمذی.
- - محمّد بن ادریس شافعی (النهایه، ج 5، ص 228).
- - حافظ محمّد بن اسماعیل بخاری (التاریخ الکبیر، ج 1، ص 375).
- - احمد بن حنبل شیبانی (المسند).
- - حافظ احمد بن یحیی بلاذری (انساب الأشراف، ج 2، ص 108).
و ...
روایت گران غدیر در قرن چهارم :
در قرن چهارم، چهل و سه نفر از علماء اهل سنّت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - ابو القاسم طبرانی (المعجم الاوسط، ج 3، ص 133). او نیز حدیث غدیر را به طرق بسیاری نقل کرده که بیشتر آن ها صحیح السند است.
- - احمد بن شعیب نسائی (خصائص النسائی، ص 16و10). این حدیث را در «سنن» و «خصائص» نیز به طُرق بسیاری نقل کرده که بیشتر آنها صحیح السند است.
- - حافظ محمّد بن جریر طبری (تفسیر طبری، ج 3، ص 428).
- - حافظ احمد بن علی موصلی، ابو یعلی (مسند ابی یعلی، ج 11، ص 307).
و ...
روایت گران غدیر در قرن پنجم :
در قرن پنجم، بیست و چهار نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - قاضی ابی بکر باقلانی (التمهید، ص 169).
- - حافظ حسکانی حنفی (شواهد التنزیل، ج 1، ص 201، ح 211).
- - ابو منصور ثعالبی (ثمار القلوب، ص 636، رقم 1068).
- - ابو اسحاق ثعلبی (الکشف والبیان، ص 181).
- - حافظ ابو عمر قرطبی (الاستیعاب، قسم سوم، 1099).
- - ابن مغازلی شافعی (مناقب علی بن ابی طالب علیه السلام، ص 25، ح 37).
- - ابوبکر خطیب بغدادی (تاریخ بغداد، ج 8، ص 290).
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن ششم :
در قرن ششم، بیست نفر از علمای عامه این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - موفق بن احمد خوارزمی (المناقب، ص 154، ح 182).
- - حجه الاسلام غزّالی.
- - ابن عساکر دمشقی (ترجمه امام علی علیه السلام، رقم 572).
- - جاراللَّه زمخشری (ربیع الابرار، ج 1، ص 84).
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن هفتم :
در قرن هفتم، بیست و یک نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - ابن اثیر جزری (اسد الغابه، ج 1، ص 364).
- - فخرالدین رازی شافعی (التفسیر الکبیر، ج 3، ص 636).
- - حافظ محبّ الدین طبری شافعی.
- - ابن ابی الحدید معتزلی (شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 13).
- - حافظ گنجی شافعی (کفایه الطالب، ص 16).
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن هشتم :
در قرن هشتم، هجده نفر از علمای عامه این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - سید علی همدانی (المودّه القربی، مودّت پنجم).
- - جمال الدین زرندی (نظم درر السمطین، ص 109).
- - قاضی ایجی شافعی (المواقف، ص 405).
- - ابن کثیر شافعی (البدایه والنهایه، ج 5، ص 209).
- - شیخ الاسلام جوینی (فرائد السمطین، ج 2، ص 274).
- - سعدالدین تفتازانی شافعی (شرح مقاصد، ج 5، ص 273).
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن نهم :
در قرن نهم، شانزده نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - حافظ ابن خلدون مالکی (مقدمه ابن خلدون، ج 1، ص 246).
- - ابن حجر عسقلانی شافعی (الاصابه، ج 7، ص 780).
- - سید شریف جرجانی حنفی (شرح مواقف، ج 8، ص 360).
- - علاءالدین قوشچی (شرح تجرید، ص 477).
- - ابن صبّاغ مالکی (الفصول المهمه، ص 24).
- - حافظ ابی الحسن هیثمی شافعی (مجمع الزوائد، ج 9، ص 165).
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن دهم :
در قرن دهم، چهارده نفر از علمای عامه این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - نورالدین سمهودی شافعی (الصواعق المحرقه، ص 25).
- - حافظ جلال الدین سیوطی (تاریخ الخلفاء، ص 114).
- - ابن حجر هیتمی شافعی (کنوز الحقائق، ج 2، ص 118).
- - حافظ ابی العباس قسطلانی شافعی (کنز العمّال، ج 2، ص 154).
- - متقی هندی (السیره الحلبیه، ج 3، ص 274).
و ...
روایت گران غدیر در قرن یازدهم :
در قرن یازدهم، دوازده نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - نورالدین حلبی شافعی.
- - زین الدین مناوی شافعی.
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن دوازدهم :
در قرن دوازدهم، سیزده نفر از علمای عامه این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - ابن حمزه حرّانی (البیان و التعریف، ج 3، ص 74).
- - ضیاءالدین مقبلی.
- - ابی عبد اللَّه زرقانی مالکی (شرح المواهب، ج 7، ص 13).
و ...
روایت گران غدیر در قرن سیزدهم:
در قرن سیزدهم، دوازده نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - شهاب الدین آلوسی (روح المعانی، ج 6، ص 194).
- - ابوالعرفان محمّد بن صبّان شافعی (الاسعاف در حاشیه نور الأبصار، ص 152).
- - قاضی شوکانی.
و ...
راویان حدیث غدیر در قرن چهاردهم :
در قرن چهاردهم، نوزده نفر از علمای اهل سنت این حدیث را نقل کرده اند از قبیل:
- - سید مؤمن شبلنجی.
- - سید احمد بن زینی دحلان شافعی.
- - شیخ محمّد عبده مصری (تفسیر المنار، ج 6، ص 464).
- - عبدالفتاح عبدالمقصود.
- - سید عبدالحمید آلوسی (نثر اللآلی، ص 166).
و...
اینها فقط اسامی برخی از تابعین و علمای اهل سنت در قرون مختلف بود که حدیث غدیر را بیان کردند. ما اسامی آنها را ذکر کردیم تا حجت بر تمام کسانی که به اصل وجود این حدیث اشکال داشتند و وجود این حدیث را منکر می شدند، تمام شود.
آیا هنوز فی قلوبهم مرض است؟ می گویند برای احقاق حق در دادگاه اگر دو نفر شاهد داشته باشی حق را به تو می دهند اما چگونه است که هزاران نفر شاهد ماجرای غدیر بودند ولی باز هم حق علی بن ابی طالب (علیه السلام) پایمال شد؟
