الف) طرح مسائلی در مواجهه با فرهنگ بی گانه
در مواجهه با فرهنگ بیگانه وظیفه چیست؟ با فرهنگ بیگانه که همان معارف و علوم مساله سازی شده و بسط داده شده برای جواب گویی مسائل و نیاز های جامعه ی که جهانبینی متفاوت از ما دارند چه برخوردی داشته باشیم؟ یعنی الگو گیری از جامعه ی با فرهنگ متفاوت از ما باید چگونه باشد؟ یا اصلا نباید از جامعه ی دیگر با فرهنگ دیگر الگو گیری کرد؟راهکار و اصل ثابت عقلی و اسلامی در این مواجهه چیست؟سوالاتی است که همه ی ما وظیفه ی داریم طرح کرده و پاسخ یابی کنیم؛امام خامنه ی در این باره می فرماید:
فرهنگ غرب، مجموعه‌اى از زیبایی‌ها و زشتی‌هاست. هیچ کس نمى‌تواند بگوید فرهنگ غرب یک سره زشت است؛ نه، مثل هر فرهنگ دیگرى، حتماً زیبایی‌هایى هم دارد. هیچ کس با هیچ فرهنگ بیگانه‌اى این گونه برخورد نمى‌کند که بگوید که ما درِ خانه‌مان را صد درصد روى این فرهنگ ببندیم؛ نه. فرهنگ غرب، مثل فرهنگ شرق، مثل فرهنگ هر جاى دیگر دنیا، یک فرهنگ است که مجموعه‌اى از خوبی‌ها و بدی‌هاست. یک ملت عاقل و یک مجموعه‌ی خردمند، آن خوبی‌ها را مى‌گیرد، به فرهنگ خودش مى‌افزاید، فرهنگ خودش را غنى مى‌سازد و آن بدی‌ها را رد مى‌کند[۱]
بلاخره ، راه حل و رویکرد اصلی ما چیست ؟ آیا ستیزو سلب است یا گرایش و استقبال تام می باشد یا استقبال مواردی از فرهنگ بیگانه که موجب تعالی فرهنگ و جامعه ی ما در مدار حق(یعنی تحقق آرمانهای مکتبی مان) خواهد بود، هست.
به نظر همین پاسخ سوم عقلانی تر و قرآنی تر است که الگو گیری از فرهنگ بی گانه تا جایی بهتر است که به التقاط و خود باختگی کشیده نشود زیرا مسلمانان تشنه ی حقیقت و کسانی که حقیقت جوی واقعی هستند حق طلب واقعی هم هستند یعنی طبق این اصل قرآنی که ( فَوقَ کلُّ ذَی عِلمٍ عَلیم)[۲] – یعنی آگاهتر از هر عالمی عالمی است – به داشته های خود متعصب نبوده و غرور علمی ندارند پس کماکان در نزد هر واقعه یا نزد هر قولی تدبر و تفکر و تعمق دارند و تا آب حقیقت نجویند تشنه حقیقت هستند چون در سیره ی علمی خویش الگوی آنها امیرالمومنین(علیه السلام) است که می فرماید:(الْحِکْمَهُ ضَالَّهُ الْمُومِنِ فَخُذِ الْحِکْمَهَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ )[۳] –دانش راستین گمشده مؤمن است، پس آن را فراگیر و بیاموز و لو از مردم منافق- پس شخص حق طلب و حق جو در نهایت عامل تمدن سازی و تعالی خواهد بود.
………………………………………………………………………..
[۱] بیانات امام خامنه‌ی -دام ظلله العالی- در جلسه‌ی پرسش و پاسخ با جوانان، ۱۳-۱۱-۱۳۷۷.
[۲] قرآن ،یوسف،۷۶
[۳] نهج البلاغه، حکمت ۸۰.
