وَ مَا مِن دَابَّةٍ فىِ الْأَرْضِ إِلَّا عَلىَ اللَّهِ رِزْقُهَا وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَ مُسْتَوْدَعَهَا كلٌُّ فىِ كِتَابٍ مُّبِين
و هيچ جنبندهاى در زمين نيست مگر آن كه روزى او بر عهده ى خداوند است و [خداوند] قرارگاهشان و بازگشتگاهشان را می داند. همه در كتابى مبين [لوح محفوظ] است
حضرت على عليه السلام در وصيّت به فرزندش امام حسن می فرمايد:
رزق دوگونه است:
نوعى از آن را بايد با تلاش و كوشش بدست آورى و نوعى ديگر خود به سراغ تو می آيد. (مثل نور، باران و هوا در طبيعت و هوش، حافظه و استعداد در انسان)
پس مراد آيه آن نيست كه در گوشهاى بنشينيم و منتظر نزول غذاى آسمانى باشيم، بلكه منظور آن است كه هم كار و تلاش داشته باشيم و هم آنچه را بدست می آوريم رزقى از جانب خدا بدانيم، لذا همگى پيشوايان دينى ما كار می كرده اند.
لازمه ی رزق رسانى به همه ى موجودات، #علم به مكان و نياز آنهاست، بايد يك سيستم بسيار دقيق وجود داشته باشد كه آخرين آمار، آخرين نيازها و آخرين قرارگاه را بداند. .
تعداد انسانها و حيوانات از دريايى، هوايى و صحرايى و همگى موجودات ريز و درشت با ويژگی هاى گوناگون و نيازهاى بسيار متنوّع آنان را بداند. .
چند حدیث:
حضرت امام حسن عسکری (علیه السّلام) فرمودند:
گرچه خداوند در نظام حکیمانه ی آفرینش، ارزاق مردم را تضمین کرده است ولی مبادا اندیشه ی ضمانت خداوند رازق، مغرورتان سازد و شما را از انجام فریضه ی کار و کوشش باز دارد
منبع : تحف العقول ،ص۴۸۹
حضرت امام صادق (علیه السّلام) فرمودند: .
اگر روزی را ببینی که سربازان در میدان کارزار از دو طرف در مقابل یکدیگر صف کشیده اند و با مشتعل شدن آتش جنگ، نگرانی و وحشت همه جا را فراگرفته است تو در همان روز از انجام کار و طلب روزی باز نایست و در همان شرایط سخت و دشوار برای بدست آوردن معاش کوشش کن
منبع : تحف العقول ،ص۴۸۹
حضرت رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده اند: .
که بیاموزید از کلاغ سه خصلت را، جماع کردن پنهان، و بامداد به طلب روزی رفتن، و بسیار حذر کردن
منبع: حیلة المتّقین، ص ۶۰
