معرفی اجمالی حضرت زینب
زینب سلام الله علیها فرزند امام علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها در روز پنجم جمادى الاولى سال پنجم یا ششم هجرت در مدینه منوره دیده متولد شده و نام او را پیامبر انتخاب کرده است.زندگی ایشان دارای فراز و نشیب ها و تلخی های فراوانی بود است که بعد از واقعه کربلا شدت گرفت و لذا به ان بانو ام المصائب گفته اند.
القاب
از القاب آن حضرت، محدثه، عالمه و فهیمه بود.
وفات
آن بانوى بزرگوار سرانجام در پانزدهم رجب سال ۶۲ هجرت، با کوله بارى از اندوه و غم دار فانى را وداع گفت.
برخی از فضائل این بانوی بزرگوار:
عبادت
آن حضرت از عابدین زمان خود بود و شاهد بر این مساله روایتی از امام زین العابدین علیه السلام است که فرمودند : انُّ عَمَّتى زینب کانَت تُؤدّى صلواتَها، من قیام الفرائِضِ والنوافل عند مسیرنا من الکوفه الى الشام وفى بعض منازل کانت تُصلى من جلوس لشده الجوع والضعف.
عمه ام زینب در مسیر کوفه تا شام همه نمازهاى واجب و مستحب را اقامه مىنمود و در بعضى منازل از شدت گرسنگى و ضعف، نشسته نمازمی خواند.
مدافع ولایت
زینب سلام الله علیهاکه حضور هفت معصوم را درک کرده، در تمامى ابعاد ولایت مدارى سر آمد است.
در این جا به چند مورد از ولایت مداری ایشان نسبت به امام زین العابدین علیه السلام میپردازیم:
۱ . در روز عاشورا؛ هنگامى که امام حسین علیه السلام براى اتمام حجت، درخواست یارى نمود، فرزند بیمارش امام زین العابدین علیه السلام روانه میدان شد. حضرت زینب سلام الله علیها با سرعت حرکت کرد تا او را از رفتن به میدان نبرد باز دارد، امام حسین علیه السلام به خواهرش فرمود: او را باز گردان، اگر او کشته شود نسل پیامبر در روى زمین قطع مىگردد.
۲ . بعد از عاشورا در لحظه هجوم دشمنان به خیمهها شمر تصمیم گرفت امام سجاد علیه السلام را به شهادت برساند، ولى زینب سلام الله علیها فریاد زد: تا من زنده هستم نمىگذارم جان زین العابدین در خطر افتد. اگر مىخواهید او را بکشید، اول مرا بکشید، دشمن با دیدن این وضع، از قتل امام علیه السلام صرف نظر کرد.
صبر
صبر زینب چنان آهنین بود که تا کنون با شنیدن داستان های اسارت و بعد از آن انسان به شگفتی و تعجب در می آید که چگونه یک بانو میتواند چنین صبری در مقابل این حجم از بلایا داشته باشد و تایید کننده این حرف ، گفت و گویی است که بین ایشاد و ابن زیاد در آن مجلس شوم رخ داد:
در مجلس ابن زیاد؛ آن گاه که آن ملعون با نیش زبانش نمک به زخم زینب مىپاشد و براى آزردن او مىگوید: کیف رایت صنع الله باخیک واهل بیتک؟
کار خدا را با برادر و خانوادهات چگونه یافتى؟ او در واقع با تعریض مىخواهد بگوید که دیدى خدا چه بلایى به سرتان آورد؟ زینب سلام الله علیها در پاسخ درنگ نمىکند، با آرامشى که از صبر و رضاى قلبى او حکایت داشت فرمود: ما رایت الا جمیلا.
جز زیبایى ندیدم.
شجاعت
از شجاعت و شهامت این بانوی بزرگوار هرچقدر گفته شود کم است. این بانو از هیچ طاغوت و جنایت کاری کمترین ترسی نداشت و شاهد بر این را میتوان در مجلس یزید در شام و خطبه کوبنده ایشان و در مجلس ابن زیاد یافت. چنانچه در عبارات ایشان در مجلس ابن زیاد میبینیم:
الحمدلله الذى اکرمنا بنبیه محمد صلى الله علیه وآله وطهرنا من الرجس تطهیراً وانما یفتضح الفاسق ویکذب الفاجر وهو غیرنا.
سپاس خداى را که ما را با نبوت حضرت محمد صلى الله علیه وآله گرامى داشت، و از پلیدىها پاک نمود. همانا فقط فاسق رسوا مىشود، و بدکار دروغ مىگوید، و او غیر ما مىباشد.
بلاغت
زینب بدون آن که دوره دیده و یا تمرین خطابه کرده باشد و در حال تشنگى، گرسنگى، خستگى اسارت، و از نظر روانى داغ دار، آواره و تحقیر شده با کسانى سخن مىگوید که نه تنها با او هماهنگ نیستند بلکه حتى سنگ و خاکروبه بر سر او ریختهاند، با این حال صداى زینب بلند مىشود که:«اى مردم کوفه! اى نیرنگ بازان و بى وفایان . . .» سخنان زینب سلام الله علیها چنان بود که وجدان خفته مردم را بیدار کرد و صداى گریه از زن و مرد و پیر و جوان و خردسال بلند شد.
خزیم اسدى مىگوید: متوجه زینب شدم، به خدا سوگند زنى را که سر تا پا شرم و حیا باشد، سخنران تر از او ندیدم، گویى زینب از زبان على علیه السلام سخن مىگفت.
و همو مىگوید: پیر مردى را در کنار خود دیدم که بر اثر گریه محاسنش غرق اشک شده بود و مىگفت: پدر و مادرم فداى شما باد، پیرمردان شما بهترین پیرمردها، جوانان شما برترین جوانها و زنان شما نیکوترین زنان هستند. نسل شما بهترین نسلى است که نه خوار مىگردد و نه شکست مىپذیرد.
احکام شرعی
ایشان مسلط بر احکام شرعی بودند و بزرگان شیعه این مطلب را در سخنان خود آورده و تایید کرده اند مانند:
شیخ صدوق ، محمد بن بابویه (ره ) مى گوید: حضرت زینب (س) نیابت خاصى از طرف امام حسین (ع) داشت و مردم در مسائل حلال و حرام به او مراجعه کرده از او مى پرسیدند، تا اینکه حضرت سجاد (ع) بهبود یافت .
شیخ طبرسى (ره ) گوید: حضرت زینب (س) روایات بسیارى را از قول مادرش حضرت زهرا (س) روایت کرده است .
——————————————————
۱ . ریاحین الشریعه، ج۳، ص۶۲٫
۲ . پیامبراکرم صلى الله علیه و آله، على علیه السلام، فاطمه علیهاالسلام، امام حسن علیه السلام، امام حسین علیه السلام، امام سجاد علیه السلام و امام باقر علیه السلام .
۳ . بحارالانوار، ج۴۵، ص۴۶٫
۴ . بحار الانوار ج۴۵، ص۶۱ .
۵ . بحارالانوار، ج۴۵، صص۱۱۵- ۱۱۶٫
۶ . بحار ج ۴۵ ، ص۱۱۶٫
۷ . بحارالانوار، ج۴۵، صص۱۵۴- ۱۱۵٫
۸ . بحار ، ج۴۵، صص ۱۰۸ و۱۱۰ .