مرســـــــلون

سؤال

آیا واقعا اهل بیت در(بیستم ماه صفر) سال 61 هجری به کربلا آمده اند؟ 

پاسخ

 ما بجز کتاب مرحوم شهید قاضی طباطبایی رضی الله عنه، اثر دیگری که پیرامون اربعین حسینی مستقلا نگارش شده و تفصیلا جوانب آن را بررسی کند، نیافتیم و لذا با توجه به دلائل مستند و متعدد آن شهید بزرگوار، کتاب ایشان را مبنای بررسی اربعین قرار دادیم. شهید قاضی طباطبایی رضی الله عنه در کتاب خود که پیرامون اربعین نگاشته است، مفصلا اشکالاتی را که پیرامون این موضوع - آمدن اهل بیت علیهم السلام در بیستم ماه صفر سال 61 هجری - مطرح شده را پاسخ گفته اند؛ به عنوان نمونه ثابت می کنند قولی که اهل بیت علیهم السلام یک ماه در شام مانده باشند و بعد راهی کربلا شده باشند، - آنطور که برخی بر این گمانند - مدرکی ندارد و صحیح نیست؛ چرا که نه ناقل آن و نه روایت آن مشخص نیستند و سید ابن طاووس رضی الله عنه در اقبال آن را فقط نقل کرده، منتها نه به طور مشخص، بلکه به شکل احتمال بیان شده و لذا قابل استناد و اعتماد نیست.[1] عمده دلیلی که برای نفی اربعین در سال 61 ذکر می کنند، همین مسأله است. به نظر آقای قاضی رضی الله عنه شواهدی بر طول کشیدن راه طی شده از شام به عراق نداریم و بلکه خلاف این ادعا ثابت است. ایشان در کتاب خود ثابت می کنند که در ظرف یک هفته از شام به عراق و کوفه می آمدند و قاصد در مدت یک هفته از عراق به مدینه و بالعکس طی مسیر می کرده است؛ که نمونه آن شواهد را بعضا نقل می کنیم: 

أ: روایت هارون الرشید عباسی که هلال ماه ذی الحجة را در عراق می دید و خود را جهت انجام اعمال حج به مکه می رساند.[2]

ب: روایتی که شیخ مفید رضی الله عنه نقل کرده مبنی بر اینکه خیران اسباطی به خدمت امام هادی علیه السلام آمد. خود به امام می گوید که فاصله ی آمدن من از عراق به مدینه، ده روز بوده است.[3] 

ج: روایتی که آمدن مالک اشتر از مدینه به کوفه را ذکر کرده است؛ که در کمتر از مدت ده روز صورت گرفته است.[4] 

د: روایتی از یحیی بن هرثمه نقل شده است که می گوید: میان ما و عراق ده روز فاصله است.[5] 

و: روایتی که جنگ دوران ابوبکر با رومیان را نقل می کند؛ که خالد بن ولید با آنهمه لشکر، در ظرف هشت روز خود را به مسلمین در جبهه ی جنگ با روم رسانید.[6] 

ه: در قرة العین نقل است که مروان، عامر بن ربیعه را با صد هزار نفر از شام، برای جنگ با مختار حرکت داد و عامر و لشکریانش در مدت ده روز به کوفه رسیدند.[7] 

ر: جریان رسیدن خبر مرگ معاویة بن ابوسفیان به میثم تمار در روز جمعه در شط فرات؛ که گفته شده روز جمعه گذشته یعنی هشت روز قبل، این واقعه رخ داده و معلوم است که قاصد این خبر، از مدینه به عراق و کوفه می آمده است.[8] 

موارد فوق اندک روایاتی بود که در اثبات آمدن اهل بیت علیهم السلام از شام به کربلا در مدت ده روز یا کمتر صورت گرفته و این قول که بیستم ماه صفر در کربلا بوده اند و این واقعه در همان سال 61 رخ داده است، ثابت می شود. 

پاسخ به شبهات تاریخی اربعین/هادی قطبی

منبع : برگرفته از کتاب بر ساحل عاشورا , هادی قطبی ---------------------------------------------------- پی نوشت: [1] تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء علیه السلام، ص 45 . [2] همان، ص 45. [3] شیخ مفید، ارشاد، ص 345. [4] تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء علیه السلام، ص 50. [5] الخرائج و الجرائح، ص 209؛ به نقل از منبع پیشین، ص 54. [6] تاریخ یعقوبی ج 2، ص 112؛ به نقل از منبع پیشین، ص 57 . [7] قرة العین، ص 127؛ به نقل از منبع پیشین، ص 38. [8] تنقیح المقال ج 3، ص 262؛ به نقل از منبع پیشین، ص 35.