بازی با کودکان
ضرورت دارد مادر با کودکان خود مانوس باشد و با آنان بازی کند. انجام بازی با کودک می تواند اثرات مفیدی بر او بگذارد. وقتی نگاهی به سیره حضرت فاطمه سلام الله علیها می اندازیم می بینیم ایشان نیز در بازی با بچه ها اهتمام می ورزیدند و از بازی صرفا برای پر کردن اوقات فراغت کودک و یا سرگرم کردن او استفاده نمی کردند بلکه در حین بازی از جملات مناسبی استفاده می کردند و توجه به جنبه های تربیتی بچه ها داشتند. ایشان بازی را گاهی در قالب شعر که تاثیر بیشتری بر روی کودک دارد و برای او دلنشین تر است انجام می دادند و از این طریق آموزه های تربیتی و اخلاقی را به آنان یاد می دادند. کودک شاید در اوقات فراغت حوصله اش نشود که به آموزش های مادر گوش بدهد اما حین بازی یکی از بهترین شرایط یادگیری کودک است.
پس می توان با کودک همبازی شد تا هم او را سرگرم کرد و او بفهمد که برای شما ارزشمند است که برای او وقت می گذارید و با او بازی می کنید و در همین حین نیز نکات مهم اخلاقی و تربیتی را با شیوه ای جالب به او آموزش داد.
---------------------
متن دو بیت شعر حضرت فاطمه سلام الله علیها در هنگام بازی با حسن بن علی علیه السلام: «اِشْبَهْ اَباکَ یا حَسَنُ وَ اخْلَعْ عَنِ الْحَقِّ الرَّسَنَ؛حسن جانم شبیه پدرت علی باش و از حق بند بگسل ؛وَاعْبُدْ اِلهاً ذامِنَنِ وَلا تُوالِ ذَاالْإِحَنِ؛ عبادت خدای صاحب نعمت کن و با افراد کینه توز همراه و دوست مباش.»
نهج الحیاة، ص ۱۸۵.
جهیزیه ساده
جهیزیه های سنگین و تشریفات بیهوده متاسفانه امروزه از موانع ازدواج شده است. و چه بسا در موارد زیادی باعث مشاجره، اختلاف و کینه می شود. حتی گاهی تا آخر زندگی اثرات زیان بارش زندگی زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. خوب است هر کسی با توجه به وضعیت مالی خانواده اش اقدام به خرید جهیزیه کند و با خرید جهیزیه های سنگین کمر خانواده را زیر این بار خم نکند. در این موارد به جای چشم و هم چشمی که جاریم، خواهرشوهرم، دوستم فلان جهیزیه را خریده است من هم حتما باید بخرم، خوب است انسان به بهترین الگو در این زمینه که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می باشند نظر کند و طبق ایشان جهیزیه ساده تهیه کنند.
شاید کسی بگوید جهیزیه حضرت فاطمه که الان به کار نمی آید، منظور این نیست که دقیقا همان وسایل باشد بلکه هدف الگوگیری از سادگی و جهیزیه بدون تجملات و زرق و برق دختری می باشد که روزی مادرش ثروتمند ترین زن عرب و پدرش پیامبر خدا و فرمانروای مدینه بود.
-----------------
شیخ طوسی در کتاب الامالی نوشته است که جهیزیه از پول مهریه حضرت زهرا(س) تأمین شد. امام علی (ع) برای تأمین مهریه زره خود را فروخت. پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به بلال داد تا برای فاطمه(س) عطر تهیه کند. پیامبر اکرم(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به ابوبکر داد و عمار یاسر و چند تن از یاران خود را با او همراه ساخت. الأمالی،ج۱، ص ۹۳.
عبادت خداوند
برخی افراد گاهی در مسائل عبادی کاهل می شوند و برای خود بهانه هایی از این قبیل می آورند، که کارهای خانه زیاد است یا بچه ها خسته ام می کنند نمیتوانم درست عبادت خداوند را به جا بیاورم. اما اگر انسان درست برنامه ریزی کند و از خداوند استمداد کند می تواند در این راه به مقامات بالایی برسد. چنان چه حضرت فاطمه سلام الله علیها با این که جوان بودند و سن زیادی نداشتند و با وجود کارهای خانه داری سخت و زیاد و چهار فرزند نه تنها از عبادت خداوند غافل نمی شدند بلکه چنان عبادت می کردند که خداوند بر شیوه عبادت او بر ملائکه مباهات می کرد. ۱
ایشان عبادتشان آن قدر زیاد بود که همه لحظه های زندگیشان از رفتار، گفتار، نگاه و هر لحظه ی روز و شب او را فرا گرفته بود. حتی در شب ازدواج که از بهترین و خاطره انگیزه ترین لحظات زندگی انسان است ایشان از امام علی علیه السلام می خواهد که به عبادت خداوند برخیزند. ۲
------------------
۱: رسول الله صلى الله علیه و آله... اما ابنتى فاطمة... متى قامت فى محرابها بین یدى ربها جل جلاله زهرا نورها لملائکة السماء کما یزهر نور الکواکب لأهل الأرض و یقول الله عز و جل لملائکته: یا ملائکتى! انظروا الى امتى فاطمة، سیدة امائى، قائمه بین یدى یرتعد فرائضها من خیفتى و قد اقبلت بقلبها على عبادتى. اشهدکم انى قد آمنت شیعتها من النار....؛ آن گاه که فاطمه در محراب عبادت، در پیشگاه پروردگار به نماز مى ایستد، نور عبادتش براى ملائکه ى آسمان درخشیدن مى گیرد؛ به سان نور ستارگان براى اهل زمین و خداوند پر عزت و جلالت، خطاب به فرشتگانش مى فرماید: ملائکه ى من! بر بنده ام فاطمه، سرور کنیزانم، نظر کنید؛ بر درگاه من ایستاده در حالى که بندبند وجودش از خوف من مرتعش و لرزان است و با تمام قلبش به عبادت من روى نهاده است. شما را گواه مى گیرم که شیعیانش را از آتش، نجات و ایمنى بخشیدم...بحارالانوار: ج ۲۸، ص ۳۸.
۲: فاطمه زهرا علیهاالسلام: تفکرت فى حالى عند ذهاب عمرى و نزولى فى قبرى فشبهت دخولى فى فراشى بمنزلى کدخولى الى و قبرى فأنشدک الله ان قمت الى الصلوة فنعبد الله تعالى هذه اللیلة.... ؛ على علیه السلام در آن شب همسرش را نگران و گریان دید. علت را پرسید. فاطمه فرمود: حال خود را در پایان عمر و عالم قبر به یاد آوردم؛ چرا که انتقال از خانه ى پدرم به منزل خودم، مرا به یاد انتقالم به قبر انداخت. تو را به خدا قسم بیا در این ساعات آغازین زندگى به نماز برخیزیم و امشب را به عبادت خدا بپردازیم. احقاق الحق: ج ۴، ص ۴۸۱.
نیکوترین چیز برای یک زن
اگر در جامعه ای عفت و حیا وجود داشته باشد آن جامعه به سوی امنیت اجتماعی پیش می رود. متاسفانه امروزه در جامعه ما حجاب و حیا کم رنگ تر از قبل شده است. فقط در سایه ایمان و تقوا است که می توان به سوی عفت اجتماعی بازگشت هر کسی که به فطرت پاک درون خود توجه کند می فهمد که دوست ندارد در معرض دید و اذیت و آزار دیگران قرار بگیرد. این مسئله برای زنان نمود بیشتری دارد زنان باید همواره با الگوگیری از حضرت فاطمه سلام الله علیها با حجاب و پوشش کامل در جامعه حاضر شوند و در معرض دید نامحرم و یا شوخی کردن با او قرار نگیرند فقط وقتی این مسائل کامل رعایت شود می توان گفت که می شودبا خیال راحت و کامل در جامعه رفت و آمد کرد وگرنه ضربه اصلی را از بی حجابی و بی حیایی خود زن می خورد. برخی زنان یا دختران برای جلب توجه نامحرم با پوشش نامناسب و آرایش هفت قلم در محیط اجتماع حاضر می شوند در صورتی که اگر توجه داشته باشند خواهند فهمید که به جای جلب توجه نامحرم باید توجه خدواند را جلب کنند. همان طور که حضرت فاطمه سلام الله علیها همواره به آن توجه داشتند. گزارش شده چون آن حضرت از خانه بیرون آمد، تا برای باز پس گرفتن فدک نزد خلیفه اول برود، چنین حجابی در بر داشته است: «هی لاثت خمارها علی رأسها واشتملت بجلبابها تطأ ذیولها»، او روسری بر سر داشت و در چادر خود فرو رفته بود در حالی که انتهای چادرش زیر پایش می‌ماند.۱
امیرمؤمنان فرمود: وقتی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم ) از اصحاب پرسید چه چیزی برای زن نیکوتر است، همه از جواب عاجز بودند، وقتی سؤال را از فاطمه پرسیدم، فرمود: بهترین و نیکوترین چیز برای زن این است که هرگز در معرض دید نامحرم واقع نشود، نه مرد نامحرم او را ببیند نه مرد نامحرم را ببیند، وقتی پیامبر(صلی الله علیه و آله ) از این پاسخ آگاه شد بسیار خشنود شد و فرمود: پاسخ درستی داده است، او پاره تن من است.۲
------------------------
۱: طبرسی، الاحتجاج، ج 1، قم: اسوه، 1413، ص 253.
۲:قاضی نعمان ، دعائم الإسلام، ج 2، ص 215.
شناخت همسر
هر چه شناخت از همسر و آگاهی از حالات و روحیات او بیشتر باشد، سبب می شود که الفت و آرامش بیشتری در خانواده برپا شود. وقتی راه و شیوه همسر بهتر شناخته تر شود می توان در برابر آن برخورد مناسبی داشت و از بسیاری از اشتباهات در آن موقعیت چشم پوشی کرد چون بسیاری از اختلافات بر اثر عدم درک و کج فهمی ها می باشد.
حضرت فاطمه سلام الله علیها در مدت کوتاه زندگی خود با امام علی علیه السلام شناخت کاملی از روحیات و حالات امام علی علیه السلام داشت و زمانی که دیگران برداشت اشتباهی از امام علی علیه السلام داشتند برای آنان واقعیت را توضیح می داد.
در روایتی آمده است که یکی از اصحاب علی(ع)، او را در نخلستان در حالت راز و نیاز با معبود دید. ناگهان مشاهده کرد که امیرالمؤمنین(ع) مانند چوب خشکی بر زمین افتاد، پس یقین کرد که علی(ع) از دنیا رفته است. فوراً به درب منزل فاطمه(س) آمد تا او را با خبر کند. فاطمه(س) با شناختی که از روحیات علی(ع) داشت، فرمود: الغیشة التی تأخذه من خشیة الله... ؛ این حالتی است که به واسطه ی خوف و خشیت الهی بر او عارض شده است.
ابن شهرآشوب، محمدعلی؛ مناقب آل ابی طالب، ص 124.
آراستگی در خانه
زن و مرد هر یک باید در محیط خانه آراسته و پاکیزه باشند، و این را علاوه بر حق فردی باید حق خانوادگی و همسر خود بدانند.
این مسئله برای زنان نمود بیشتری دارد مرد وقتی خسته از سرکار می آید انتظار دارد زنش تمیز و خوش بو باشد نه اینکه ژولیده و شلخته به استقبالش بیاید.
بهترین موقعیت استفاده از عطرها و وسایل آرایشی برای زنان در خانه برای شوهرانشان می باشد و این نشان از عشق و علاقه واقعی به همسر می باشد. حضرت فاطمه سلام الله علیها هم که تربیت شده پیامبر صل الله و علیه و اله سلم بودند به این مسئله اهمیت زیاد می دادند و همواره در فضای خانه از عطر استفاده می کردند و همیشه تمیز و مرتب بودند.
-----------------------
درباره زندگی فاطمه زهرا علیهاالسلام آمده است که ام السلمه می گوید: «از حضرت زهرا علیهاالسلام پرسیدم: آیا عطری ذخیره کرده ای؟ فرمودند: آری. رفت و شیشه عطری آورد و مقداری در کف دست من ریخت. بوی خوشی داشت که هرگز نشنیده بودم. گفتم این عطر خوشبو را از کجا تهیه کرده ای؟ فرمود: این عطر مُشکی است که از بال و پر جبرئیل فرو ریخته است.» پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به عمار یاسر مأموریت داد برای شب عروسی حضرت زهرا علیهاالسلام عطرهای خوشبو تهیه کند.
ابن حیون، دعائم الاسلام( قم، آل البیت، 1385ق)، ج1، ص123.
رعایت مساوات در برخورد با فرزندان
در برخی خانواده ها والدین بین فرزندان تبعیض قائل می شوند. برخی فرزند پسر را بیشتر از دختر دوست دارند و بعضی دیگر بالعکس، بعضی دیگر فرزند اول را بیشتر از فرزند دوم دوست دارند و برخی دیگر بالعکس.
باید دانست که رعایت عدالت در بین فرزندان در تمامی امور از ابراز محبت، هدیه، خرید گرفته تا تامین نیازهای مادی و همراه و همبازی شدن با آن ها باعث جلب اعتماد آنان می شود. و از طرف دیگر فرق گذاشتن بین فرزندان و برتری دادن یکی از فرزندان بر دیگران باعث ایجاد حس حسادت ، کینه و دشمنی می شود. مادر از آن جا که با بچه ها بیشتر در ارتباط است باید حواسش به این مسئله خیلی باشد. نگاه به سیره حضرت فاطمه سلام الله علیها که می اندازیم می بینیم ایشان همواره به این نکته توجه داشتند و هیچ گاه هیچ کدام از فرزندانش را بر دیگری ترجیح نمی دادند و همین امر نیز سبب دوستی و الفت بین فرزندانش شده بود.
----------------------
روزی امام حسن(ع) نزد پیامبر(ص) آمد و اظهار تشنگی کرد و از پیامبر(ص) تقاضای آب نمود. رسول خدا(ص) بی درنگ برخاسته، ظرفی برداشت و از گوسفندی که داخل منزل بود، مقداری شیر دوشید و به امام حسن داد. در این هنگام حسین(ع) خواست تا ظرف شیر را از برادرش بگیرد. اما پیامبر به حمایت از امام حسن(ع) مانع گرفتن شیر شد. فاطمه(س) که شاهد این ماجرا بود، به پیامبر گفت: گویا حسن(ع) برای شما عزیزتر از حسین است پیامبر(ص) فرمود: نه هر دو برایم عزیز و محبوبند، ولی چون اول حسن(ع) تقاضا کرد او را مقدم داشتم.
بحارالأنوار، ج 43، ص 283.
سخن حضرت فاطمه(س) به رسول اکرم(ص) نشانه اهتمام حضرت در عدالت و عدم تبعیض بین کودکان است.
احترام به والدین
متاسفانه در جوامع امروزی دیگر مد شده است که وقتی میخواهند والدین خویش را خطاب قرار دهند، اسم کوچکشان را صدا میزنند، و احترام به والدین خیلی کمرنگ تر از قبل شده است. به جای این که بگوید بابا جان، مامان جان می گوید: رضا ، لیلا انگار دارد خواهر و برادرش را صدا می زند! انگار نه انگار پدر و مادرجایگاهی دارند و باید حرمتشان حفظ شود و بعد بهانه می آورند این نشانه صمیمیت است!!!! تو اگر می خواهی با والدینت صمیمی باشی که آن ها را بابا جان، مامان جان یا حداقل بابا رضا، مامان لیلا صدا میزدی نه این که بگویی رضا بیا کارت دارم، لیلا غذا آماده است؟ نه این ها نشانه صمیمیت نیست، وقتی دقیق شوید متوجه خواهید شد که واقعا در اشتباهید.
--------------------------
آياتي نازل شد كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را آنطور كه همديگرا را صدا مي زنيد ،خطاب نكنيد؛ حضرت فاطمه (عليهماسلام) پدر را #رسول_الله خطاب كرد.
امام حسين (علیه السلام) از زبان مادرشان فاطمه زهرا نقل مي كنند:
از آن روزي كه اين آيه نازل شد ،هيبت آن حضرت ،مانع شد كه او را #پدر خطاب كنم ، به همين خاطر مي گفتم : #يا_رسول_الله و پيامبر (صلی الله علیه و اله) چنين ديد ،فرمود : « دخترم! اين آيه درباره تو و اهل بيت نازل نشده است ،زيرا تو از من هستي و من از تو . تو مرا پدر خطاب كن. اين آيه درباره مستكبران نازل شده كه احترام مرا نگه نمي دارند. پدر گفتن تو براي آرامش قلب من بهتر و به خشنودي خداوند نزديكتر است.» سپس پيشاني مرا بوسيد.
بحارالانوار.ج43.ص93.
ببینید احترام به والدین چقدر زیاد که حتی از پدر صدا زدن هم دوری می کنند، و دوست دارند پدرشان را با القاب مناسب صدا بزنند، نه این که مثل برخی امروزی ها با اسم کوچک.
ترجیح کار داخل خانه بر بیرون برای زنان
برخی زنان با این که از نظر اقتصادی مشکلی ندارند و نیازی به کار کردن بیرون از خانه ندارند اما اصرار دارند که به سرکار بروند.
در این بین بچه بیچاره از همان نوزادی باید به خانه اقوام یا مهدکودک برود و از آغوش پرمهر مادر محروم بماند و چه اثرات سوئی بر آینده او وارد می شود.
حتی برخی از زنان با کار در بیرون، از امور داخلی خانه باز می مانند و از آن طرف مرد خانه شب خسته و‌کوفته به خانه می آید و با بازار آشفته روبرو می شود، و باعث ایجاد بحث و مشاجره می شود.
خوب هست زن جز در موارد ضرورت مدیریت داخل خانه را به خارج ترجیح ندهد و به امور داخلی و تربیت فرزندانش بپردازد که همین کارها ثوابش بسیار بیشتر از کار های بیرون می باشد.
______________
قالت فاطمه (علیهاالسّلام): «أدنی ما تَکُونُ مِن رَبَّها اَن تَلزَمَ قَعرَ بَیتِها؛آن لحظه ای که زن در خانه ی خود می ماند [و به امور زندگی و تربیت فرزند می پردازد] به خدا نزدیکتر است.»
بحارالأنوار، ج43، ص 92؛ نوادر راوندی، ص 14
ساده زیستی
انسانی که خودش را در قید و بند تجملات می کند، هرگز روی آسایش و راحتی واقعی را نخواهد چشید. مسئله چشم و هم چشمی و زرق و برق های دنیوی در زنان بیشتر از مردان نمود دارد. و همین امر متاسفانه سبب بسیاری از مشکلات در زندگی های امروزی شده است.
زن به عنوان مدیر داخلی خانواده باید دست از تجملات بردارد و شیوه ساده زیستی را پیش بگیرد تا بتواند از این طریق هم کانون خانواده را گرم نگه دارد و هم فرزندانی سالم تربیت کند.
مبنای زندگی بر این که مثلا خواهرم، دوستم، جاری ام فلان چیز را خریده من هم باید حتما بخرم امری کاملا اشتباه است و زندگی را به طرف نابودی می کشاند. هر کسی باید در زندگی خود به اندازه توان و داراییش خرج کند و بداند که ساده زندگی کردن از هر چیزی بهتر است .
نگاهی به زندگی حضرت فاطمه سلام الله علیها بیندازید. ایشان مگر دختر رسول خدا صلی الله علیه و سلم نبودند؟ چه چیزی بالاتر از این؟ شیوه زندگیشان چطور بود؟ ایشان آن قدر ساده زیست بودند که اطرافیان همه تعجب می کردند. آن حضرت در جواب سلمان که پرسیده بود چرا شما لباس های گران قیمت و فاخر نمی پوشید فرمودند:
قالت: «یا سَلمانُ! اِنَّ اللهَ ذَخَّرَ لَنا الثِیّابَ وَ الکَراسِیَّ لِیَومٍ آخِرٍ؛ای سلمان! خداوند بزرگ، لباس های زینتی و تخت های طلایی را برای ما در روز قیامت ذخیره کرده است.»۱
آری زندگی مختص به این دنیا نیست بلکه انسان می تواند با کارهای صحیح و به دور از زرق و برق برای زندگی واقعی خود توشه بردارد.
------------------------
۱: بحارالأنوار، ج8، ص 303، ح61.
اطاعت از شوهر
گاهی زن خانه می خواهد برخی دوستانش را به خانه دعوت کند یا بالعکس به خانه برخی از دوستان، اقوام و آشنایان برود که همسرش از این رفت و آمد ها راضی نیست.
خوب هست زن حتی در این موارد به نظر شوهرش احترام بگذارد و از او اطاعت کند.
در این موارد می تواند با همسرش صحبت کند و علتش را جویا شود و به جای این که نافرمانی کند و بحث و اختلاف در زندگی ایجاد شود با اطاعت از شوهر عشق و محبت راستین خود را به او نشان دهد و کانون خانواده را گرم نگه دارد.
در سیره حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می بینیم که روزی امام علی (علیه السّلام) وارد منزل شدند و فرمودند:«فاطمه جان! خلیفه و عمر در پشت در خانه، منتظر اجازه ی ورود می باشند، تا نظر شما چه باشد؟»حضرت زهرا (علیهاالسّلام) در برابر شوهر فرمود: «یا عَلی! اَلبَیتَ بَیتُکَ وَ الحُرَّةُ زَوجَتُکَ فَافعَلَ مَا تَشاءُ؛علی جان! خانه، خانه ی توست و من همسر تو می باشم. هر آنچه می خواهی انجام ده.»
بحارالأنوار، ج28، ص 303؛ دلائل الائمة، ج1، ص 14.
ایثار و از خود گذشتگی
ایثار به معنای این که انسان چه از لحاظ مالی، جسمی و روحی به نفع دیگران از خود بگذرد.
متاسفانه شاید این روزها ایثار و از خودگذشتگی کمرنگ تر از قبل شده است. برخی افراد فقط به فکر خود هستند، و اصلا توجهی به همسایه و اطرافیان ندارند.
خوب هست انسان این صفت را در خود ملکه کند به طوری که هر وقت موقعیتش ایجاد شد بتواند به راحتی دست به ایثار بزند.
توجه به این که همه ما از یک نوع و انسان هستیم که باید در روزهای سختی حتی با گذشتن از حق خودمان به داد و فریاد یکدیگر برسیم می تواند ایثار را در نظر ما بهتره جلوه دهد. حتی با فکر به این که شاید روزی ما محتاج دیگران شویم پس اگر ما به فکر دیگران نباشیم شاید کسی هم روز گرفتاری به فکر ما نباشد پذیرش ایثار بیشتر نمود می کند.
یکی از جلوه های ایثار حضرت فاطمه سلام الله علیها می باشد که به راحتی از خود به نفع دیگران می گذشت.
مرد گرسنه ای در «مسجد مدینه» به پا خاست و گفت:ای مسلمانان! از گرسنگی به تنگ آمده ام. مرا مهمان کنید.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود:«چه کسی این مرد را امشب مهمان می کند؟»
حضرت علی (علیه السّلام) فرمود:
«من یا رسول الله!»
کمی بعد وارد منزل شد و از حضرت فاطمه ی زهرا (علیهاالسّلام) پرسید:
«آیا غذایی در منزل داریم؟ مهمان گرسنه آورده ام.»حضرت زهرا (علیهاالسّلام) ایثارگرانه فرمود: «ما عندنا الا قوت الصبیة و لکنا نوثر به ضیفنا؛در خانه ی ما غذایی نیست، مگر به اندازه ی خوراک دختر بچّه، امّا امشب، ایثار می نماییم و گرسنگی را تحمّل می کنیم و همین مقدار غذا را به مهمان می بخشیم.»
تفسیر برهان، ج4، ص 317؛ امالی طوسی، ج1، ص 190
عرب تازه مسلمانی در «مسجد مدینه» از مردم کمک خواست پیامبر (صلی الله علیه وآله و سلم) به اصحاب خود نگریست. سلمان فارسی برخاست تا نیاز آن بیچاره را برطرف سازد؛ هر جا رفت با دست خالی برگشت. با ناامیدی به طرف مسجد می آمد که چشمش به منزل حضرت زهرا (علیهاالسّلام) افتاد، با خود گفت: فاطمه (علیهاالسّلام) سرچشمه ی نیکوکاری است.درِ خانه را کوبید و داستان عرب مستمند را شرح داد.
حضرت زهرا (علیهاالسّلام) فرمود: «یا سلمان و الذی بعث محمّدا بالحق نبیا ان لنا ثلاثا ما طعمنا و ان الحسن و الحسین قد اضطربا علی من شدة الجوع، ثم رقدا کانهما فرخان منتوفان و لکن لا ارد الخیر اذا نزل الخیر ببابی؛ای سلمان! سوگند به خداوندی که حضرت محمّد (صلی الله علیه وآله و سلم) را به پیامبری برگزید، سه روز است که غذا نخورده ایم و فرزندانم حسن و حسین (علیهم السّلام) از شدّت گرسنگی بی قراری می کردند و خسته و مانده به خواب رفته اند.
امّا من، نیکی و نیکوکاری را که در خانه ی مرا کوبیده است، رد نمی کنم.
آنگاه پیراهن خود را به سلمان داد تا در مغازه ی شمعون یهودی گرو گذاشته، مقداری خرما و جو، قرض بگیرد.
سلمان فارسی می گوید: پس از دریافت جو و خرما به طرف منزل فاطمه (علیهاالسّلام) آمده و گفتم: دختر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)! مقداری از این غذاها را برای فرزندان گرسنه ات بردار.پاسخ داد:«یا سلمان هذا شیء امضیناه لله عز و جل لسنا ناخذ منه شیئا؛ای سلمان! این کار را فقط برای خدای بزرگ انجام دادیم و هرگز از آن چیزی برنمی داریم.»
احقاق الحق، ج10، ص 321؛ بحارالأنوار، ج43، ص 73.
از محبت خارها گل می شود
از قدیم گفته اند از محبت خارها گل می شود، هر یک از زوجین باید نسبت به یکدیگر با کلمات و عبارات محبت آمیز صحبت کنند و یکدیگر را با القاب مناسب و زیبا صدا بزنند.
وقتی یکی به دیگری احترام بگذارد حتما طرف مقابل هم با او با احترام برخورد خواهد کرد و زندگی سرشار از آرامش و عشق خواهند داشت و در سختی ها تکیه گاه یکدیگر خواهند بود.
و بالعکس اگر نسبت به هم محبت و احترام نداشته باشند در چشم یکدیگر خار می شوند و زندگیشان روز به روز تلخ تر خواهد شد.
----------------------
فاطمه(س)، در مقام اظهار محبت و علاقه به امام علی(ع) می فرمود: روحی لروحکَ الفدا و نفسی لنفسکَ الوقاء یا اباالحسن؛ علی جان، روح من فدای روح تو و جان من سپر بلاهای جان تو.
حائری مازندرانی، مهدی، کوکب الدری، ج 1، ص 196.
عشق و محبت فاطمه(س) نسبت به همسرش به اندازه ای بود که در لحظات احتضار می گریست و به علی(ع) می فرمود: ابکی لما تلقی بعدی؛ به خاطر آن چه [از مشکلات و سختی ها] که پس از من به تو خواهد رسید می گریم. بحارالأنوار، ج 43، ص 218.
یاور در راه اطاعت خداوند
در خانواده علاوه بر توجه به بعد جسمی باید به بعد روحی هم توجه شود. اصلا هدف مهم از تشکیل خانواده همین ارتقای روح و افزایش معنویت می باشد. همان طور که به جسم غذا می دهیم باید به روح هم با استفاده از انجام واجبات، دعاها، اذکار و دوری از محرمات غذا بدهیم.
در خانواده ای که بر پایه معنویت بنا شده است و همواره خدا را مد نظر دارند، مسلما اختلاف و درگیری ها کمتری وجود دارد و در مواقع برخورد با مشکلات و سختی ها بهتر می توانند مقابله کنند.
زن و یا شوهر هرکدام ممکن است در انجام مراسم عبادات خود کاهلی کنند در این صورت فرد دیگر باید با مهربانی به او تلنگری بزند. و برای کسب معنویات با هم همراه و همگام باشند.
------------------------------
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از حضرت امیرالمؤمنین، علی علیه السلام درباره حضرت فاطمه زهرا علیها السلام پرسیدند، حضرت پاسخ دادند: «نعم العون علی طاعة الله; [فاطمه علیها السلام] خوب یاوری در راه اطاعت و بندگی خداست .» بحارالانوار، ج 43، ص 117 .
ایجاد مسابقه بین فرزندان و داوری عادلانه
انجام مسابقه و رقابت بین فرزندان باعث می شود که مهارت های اجتماعی بیشتری بیاموزند. می توانند با سخت کوشی، اعتماد به نفس خود را بالا ببرند و احساس خشنودی داشته باشند.
و نیز سبب می شود کودک فعالیت گروهی را بیاموزد و مهارت حل مشکل گروهی را نیز به دست آورد. داوری نیز در این بین باید از روی حق و عادلانه باشد و طوری نباشد که یکی از فرزندان ناراحت شوند. در سیره تربیتی حضرت فاطمه سلام الله علیها به موارد زیادی بر می خوریم که به ایجاد مسابقه و رقابت بین فرزندان خود می پرداختند از جمله : پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای ایجاد رقابت و سلحشوری بین دو فرزند خویش فرمود: هر کس خط بهتری دارد قدرت بیشتری دارد. حسنین (علیه السّلام) هر کدام خطی نوشتند و برای قضاوت نزد حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) رفتند. اما رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) داوری نکرد و آن دو را نزد مادرشان هدایت کرد. حضرت زهرا (علیها السّلام) با نگاهی به دو خط دانست که داوری بسیار مشکل است. در این جا به حضرت الهام شد که قضاوت نهایی را به تلاش آنان واگذار کند. از این روی، فرمود: من دانه های گردن بند را با پاره کردن رشته آن بر سر شما می ریزم. هر کدام از شما دو نفر دانه های بیشتری بردارد. خط او بهتر و قدرت او بیشتر است. ابن حجر عقلانی، ج ۸، ص۹۷؛ فیروز آبادی،ج ۳، ص۲۱.
