دو تکه میلگرد فلزی را تصور کنید که ظاهر آنها هیچ تفاوتی ندارد حجم و وزن و شکل و رنگ آنها یکی است و قدری فزونی بر هم ندارند. اما وقتی زیر بار فشار قرار میگیرند تفاوتها نمایان میشود. یکی با ضربه پا میشکند و خورد میشود و دیگری سالیان سال صدها کیلو وزن ساختمانی سنگین را به دوش میکشد و خم به ابرو نمیآورد! آیا قیمت این دو برابر است؟!
تا قبل سختیها ظاهر ما خیلی شبیه هم است. شاید حتی برخی بهظاهر شکیلتر باشیم و بیشتر و پیشتر از خدا و ایمان دم بزنیم اما در متن مصیبتها و زیر بار بلا قیمت ما و گوهر وجود ما تازه نمایان میشود. آری «در دگرگونی احوال گوهر مردان معلوم شود» (اصول کافی، ج8، ص23).