مبارزه با سه عامل برای اجرای عدالت
موارد ضدّیت علم با جهل
در بیان نمونه هایی از موارد ضدیت علم و جهل و برتری علم به نمونه چهارم یعنی شرافت علم و صبر اشاره می گردد.
نمونه چهارم: شرافت علم و صبر
حضرت علی علیه السلام فرمود: «...وَ لاَشَرَفَ کَالعِلمِ وَ لاَعِزَّ کَالحِلمِ...»؛ هیچ شرافتی مانند علم و دانش و هیچ عزت و ارجمندی مانند بردباری نیست.[1]
پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید: «مَن لَم یَصبِر عَلَی ذُلِّ التَّعَلُّمِ سُاعَه بَقِیَ فِی ذُلِّ الجَهلِ أَبَداً»؛[2] هر که ساعتی بر خضوع یادگیری شکیبایی نورزد، همواره در خواری جهل بماند.
در معارف دینی بر دانشاندوزی تأکید فراوانی شده است و به انسان سفارش شده که از گهواره تا گور دانش بجوید. در روایات بسیاری به یادگیری دانش های لازم و سودمند سفارش شده است. بر پایه روایات، پدران و مادران باید به آموختن دانش های مورد نیاز فرزندانشان در دوران کودکی اقدام کنند تا در بزرگسالی از ثمره ای آن بهره مند شوند.
توجه جامعه اسلامی به علو مورد نیاز و فراگیری آنها، از ضرورتها و موجب حفظ عزت و قدرت مسلمانان است. رسول خدا صلی الله علیه و آله در حالی وارد مسجد شد که در آن دو مجلس برقرار بود: یکی مجلس درس معارف دینی و دیگری مجلس دعا. آن حضرت فرمود: هر دو مجلس فرجامی نیک دارند؛ در یکی خدا را می خوانند و در دیگری دانش و احکام دین می آموزند و به ناآگاهان یاد می دهند، این مجلس (دین آموزان) برتری دارد! من برای تعلیم فرستاده شدم. سپس در کنار آنان نشست.[3]
امام کاظم علیه السلام می فرماید: رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد مسجد شد و دید گروهی گِرد مردی را گرفته اند. پرسید: او کیست؟ گفتند: علاّمه است ای رسول خدا! آن حضرت پرسید: در چه چیزی علاّمه است؟ گفتند: نسبهای عرب و تاریخ آنها و ایام جاهلیت و شعر و ادبیات عربی را می داند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: این، دانشی است که هر کس آن را نداند برای او زیانی ندارد و هر کس آن را بداند برای او سودی ندارد.[4] کنایه از این که مسلمان و جامعه اسلامی باید برای فراگیری دانش، اولویت بندی کند و به دانشی بپردازد که برای دنیا و آخرت او سودمند باشد یا زیانی را بزداید.
[1] . نهج البلاغه (دشتی)، حکمت113.
[2] . عوالی اللئالی، ج1، ص285.
[3] . منیة المرید، ص106.
[4] . مستطرفات السرائر، ص627.
