بر مبلغ لازم است که هرچه را که میشنود، یا مثلاً در فضای مجازی میبیند بیان نکند، (یا در فضای مجازی بازنشر و فوروارد نکند) بلکه ابتدا باید از صحتوسقم آن مطمئن باشد. بلکه بالاتر؛ هر چیزی را هم که یقین دارد را نیز حق ندارد بگوید. حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) دراینباره میفرمایند: «وَ لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِکلِّ ما سَمِعْتَ بِهِ، فَکفی بِذلِک کذِباً؛ هر چه از مردم میشنوی را برای دیگران نقل نکن چراکه همین برای آلوده شدن تو بهدروغ کافی است و نشانه دروغگو بودن تو است»[1] این جمله حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) داروی دردهای فردی و اجتماعی ماست، خصوصاً در این دوران؛ که مردم فکر و عقلشان را دادهاند به دست فضای مجازی و تلویزیون و هر چه را که میبینند و میشنوند سمعا و طاعتا میپذیرند و بازگو میکنند.
حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) روزی برای مردم سخنرانی میکرد و درباره رشد اخلاقی آنان صحبت میکرد تا اینکه فرمود: «مراقب باشید آنچه را مردم پشت سر افراد مورد اعتماد شما میگویند را، نپذیرید (از شنیدن غیبتها و شایعات، بر حذر باشید) سخنان باطل فراوان است، ولی سخنان باطل از بین رفتنی است و آنچه میماند کردار انسان است. چراکه خدا شنوا و شاهد است، بدانید که بین حق و باطل، بیش از چهار انگشت، فاصله نیست»
یکی از حاضران پرسید: چگونه بین حق و باطل، بیش از چهار انگشت فاصله نیست؟
حضرت انگشتان را کنار هم گذاشت و بین گوش و چشم خود قرار داد، سپس فرمود:
«الْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ، والْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَیْتُ ؛ باطل آن است که بگوئی شنیدم و حق آن است که بگوئی دیدم»[2]
یعنی شنیدنیها را تا با چشم خودت ندیدهای، باور نکن و تا یقین نکردهای و مطمئن نشدهای سخن اینوآن را، درباره افراد نپذیر.
[1]. نامه ۶۹ نهجالبلاغه.
[2]. أیُّهَا النَّاسُ، مَنْ عَرَفَ مِنْ أَخِیهِ وَثِیقَةَ دِین وَسَدَادَ طَرِیق، فَلاَ یَسْمَعَنَّ فِیهِ أَقَاوِیلَ الرِّجَالِ. أَمَا إِنَّهُ قَدْ یَرْمِی الرَّامِی، وَتُخْطِىءُ السِّهَامُ، وَیُحِیلُ الْکَلاَمُ، وَبَاطِلُ ذلِکَ یَبُورُ، وَاللهُ سَمِیعٌ وَشَهِیدٌ. أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ إِلاَّ أَرْبَعُ أَصَابِعَ. فسئل (علیه السلام) عن معنى قوله هذا، فجمع أصابعه ووضعها بین أذنه و عینه ثمّ قال الْبَاطِلُ أَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ، والْحَقُّ أَنْ تَقُولَ رَأَیْتُ - خطبه 141 نهجالبلاغه.