مرســـــــلون

به نام خدا

موضوع:عبرت از گذشتگان

لقمان را پرسیدند: حکمت (ادب) از که آموختی؟

گفت: از بی ادبان! هر چه از ایشان در نظرم ناپسند آمد از انجام آن پرهیز کردم.(1)

پند و عبرت از تاریخ گذشتگان در قرآن به وفور دیده می شود تا جایی که یکی از محوری ترین مباحث مطرح شده در قرآن، بیان اقوام گذشته است؛که مسلمان باید عبرت بگیرد.

در قرآن هم به شکل شیواتر، پند گرفتن از سرگذشت اقوام پیشین مطرح شده است.

در سوره ابراهیم به نقل از حضرت موسی می فرماید:(و موسی به قوم خود گفت: اگر شما و هر آنکس که در زمین است به خدا کافر شدید، خداوند بی نیاز و ستوده است.)(2)

و برای اینکه به قوم خود بفهماند که ایمان نیاوردن شما ضرری و نفعی برای خدا ندارد، سرگذشت اقوام گذشته را متذکر می شود.

(آیا خبر قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که بعد از آنها بودن، که خدا می داند که بودن به شما نرسیده، پیامبرانشان با دلایل روشن به سوی آنها آمدندو آنها{از روی تعجب و استهزاء}دست بر دهان گرفتند و گفتند: به آنچه که شما مأمور آن هستید کافریم و نسبت به آنچه ما را به سوی آن می خوانید شک داریم.)(3)

همین آیه با کمی تفاوت در سوره توبه آیه 70 از زبان پیامبر به مسلمانان آمده است؛ یکی از چیزهایی که جلب توجه می کند این است که سوره ابراهیم در مکه نازل شده است، سوره های مکی خطاب به کفار است که به توحید و معاد و نبوت ایمان بیاورند.

یعنی در محیط اعراب جاهلی قبل از اسلام، پند گرفتن و عبرت آموزی از گذشتگان می تواند اثر گذار باشدتا این توجه به وقایع گذشته آنها را از بت پرستی نجات بدهد و از طرفی هم سوره توبه در سال نهم هجرت یعنی در اواخر عمر شریف پیامبر در جریان جنگ تبوک نازل شده است، باز هم در اینجا می بینیم که عبرت از گذشتگان با همان تعابیر در سوره ابراهیم ولی با کمی تغییر مطرح شده است.

نکته: پند گرفتن و مطالعه تاریخ گذشته برای درس گرفتن واز تجربه های آنها استفاده کردن، مخصوص مسلمان نیست بلکه هر کس که انسان است و نام انسان بر او صدق می کند برای اینکه در منجلاب تجربه تلخ نیفتد حتماً باید از گذشتگان خود پند بگیرد تاچراغ راهی برای آینده روشن اوباشد.

1ـ گلستان سعدی حکایت 21

2ـ سوره ابراهیم آیه 6

3ـ سوره ابراهیم آیه9