از جمله گناهانی که در کتابهای اخلاقی پیرامون آن مطلب نوشته شده است، عیب جویی و سرزنش کردن می باشد. این دور رزیله ی اخلاقی همواره به عنوان گناه بزرگ از آنها یاد شده است که هر دو مربوط به گناهان زبانی می‌باشند و توسّط زبان صورت می پذیرد. عیب جویی یعنی اینکه انسان به دنبال پیدا کردن عیب از مردم و رسوا ساختن آنها باشد. کسی که عیب جو باشد توجّه او همواره به عیوب و اشکالات انسان های پیرامون خود می باشد و هرگاه عیبی از کسی سر بزند آن را به رخ او می کشند و او را رسوا می سازد.
مرحوم ملّا احمد نراقی در متاب معراج السّعاده می نويسد: و اين از علامات خباثت نفس و عيب ناك بودن صاحب آن است، بلكه هر كس در آيات و اخبار ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ تتبع داشته باشد، بر او معلوم مي گردد كه چنين شخصي خبيث ترين انسان ها و رذل ترين ايشان است.(1)
اين صفت بد اخلاقی در روايات معصومين ـ عليهم السّلام ـ بسيار ناپسند است و از گناهان بسيار بزرگ یاد شده است و بر آن وعده عذاب داده شده است. از جمله روایات اين است كه. امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند: نزديك ترين حالتي كه بنده به كفر دارد اين است كه با مردي كه برادر ديني اوست، هم نشيني كند و لغزش ها و خطاهاي او را شمارش كند (و به خاطر بسپارد) تا اين كه روزي او را بدان خطاها رسوا كند»(2)
1. نراقي، ملا احمد، معراج السعاده، موسسه انتشارات هجرت، چاپ يازدهم، 1384ش، ص523.
2. همان.
