یکی از صفات اخلاقی مذمت شده در قرآن، صفت غرور است. این صفت اخلاقی ریشه خیلی از مشکلات اعتقادی و ناهنجاری ها اجتماعی هست.
واقعیت این است که دنیای مادی، دار غرور و فریب است. «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ؛ بدانيد كه زندگانى دنيا به حقيقت بازيچه اى است طفلانه و لهو و عياشى و زيب و آرايش و تفاخر و خودستايى با يكديگر و حرص افزودن مال و فرزندان.»[1] و در ادامه آیه می فرماید: «مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُور؛ زندگانى دنيا جز متاع فريب و غرور چيزى نيست.»]2]
همواره افرادی که در پی تفاخر و تکاثر بودند، در مقابل دعوت پیامبران می ایستادند و لجاجت به خرج می دادند؛ مثل ابوسفیان و ابوجهل و نظایر آن، خدا نکند که ما نیز...
وقتی که انسان همت خود را صرف مال اندوزی کند و بخواهد به هر قیمتی (فارغ از حلال و حرام) از دیگران جلو بزند، در وادی غرور و فریب افتاده است. خیلی از رقابت های ناسالم و کینه ها وتهمت های افراد به هم، حاصل غرور وخودبرتربینی افراد به هم است(بیشتر دراحزاب سیاسی مشاهده می شود).
گاهی غرور انسان را زمین می زند و از رسیدن به آرزوها باز می دارد. بارها ازتیم های ورزشی شنیده شده که ما به قدرت خود مغرور شده بودیم و حریف را دست کم می گرفتیم. در امور معنوی نیز چنین است.
مثال دیگر: گاهی غرور در محیط خانواده بروزمی کند وزن و مرد اشتباهات خود را قبول نکرده و هر کسی خود را بی عیب و نقص می داند؛ اینجاست که محیط خانواده کانون تشتت و درگیری خواهد بود. متاسفانه علت برخی از طلاق ها نیزهمین است.
یکی از عوامل بی احترامی فرزندان به والدین ناشی از غرور آنهاست؛ این غرور ممکن است به بهانه تحصیلات بالا(مغرور شدن به علم) و جوانی و ماند آن نیز باشد.
پی نوشت
1ــ حدید/20
2ــ همان