همیشه به یاد داشته باشیم که گناه کم کم جمع می شود و آدم اصلاً متوجه این قضیه نیست. امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمود: «لا تَستَقِلُّوا قلیلَ الذُّنوبِ، فإنّ قلیلَ الذُّنوبِ یَجتَمِعُ حتّى یكونَ كثیراً»(1) گناهان اندک را كم مشمارید، زیرا همین گناهان اندک روى هم جمع مى گردند و زیاد مى شوند.
مثل آب که قطره قطره جمع می شود و سپس دریا را پدید می آورد، گناهان کوچک هم به همین شکل روی هم جمع شده و زیاد می شوند.
به همین خاطر انسان بعد از عمری به یکباره متوجه می شود که چقدر گناه جمع کرده و هیچ راهی هم نیست که او را به گذشته برگرداند تا همه آن ها را جبران کند.
البته هیچ چیز بهتر از این نیست که انسان حضور خدا را در همه جا حس کند و از او پروا داشته باشد. همیشه وقتی میل به گناه پیدا کرد این آیه را با خودش زمزمه کند: «إنِّی أَخافُ اللَّهَ وَ اللَّهُ شَدیدُ الْعِقابِ»(2) من از خدا می‌ترسم، كه او به سختى عقوبت مى‌كند.
1. أمالی شیخ مفید، ج 1، ص 157.
2. سوره انفال، آیه 48.
