ازنظر اسلام، تغافل (خود را بهغفلت و بیخبری زدن) از خطاهای دیگران سر میزند درحالیکه شخص از آن خطاها مطلع است، جزء فضائل اخلاقی شمردهشده است که فواید بسیاری دارد. امام صادق (علیهالسلام) دراینباره میفرمایند: «صَلاحُ حالِ التَّعایُشِ وَ التَّعَاشُرِ ملأُ مِکْیَال ثُلْثاهُ فِطَنَةٌ وَ ثُلْثُهُ تَغَافُلٌ؛ مصلحت همزیستی سالم و معاشرت با مردم در پیمانهای است که دوسوم آن هوشیاری و یکسوم آن تغافل باشد».[1]
این روایت، درواقع ضمن دستور به تغافل بر هوشیاری و بیداری و ترک غفلت تأکید میکند و سهم آن را دوسوّم میداند و مفهوم آن این است که انسان نباید از مسائل مهم بیخبر بماند؛ بلکه باید باکمال دقّت، مراقب آنچه خیر و صلاح در آن است، باشد و درعینحال خودش را نسبت به آنها بهغفلت بزند نه اینکه غافل باشد.
لذا مبلغ باید خطاهای مخاطبین خود را نادیده گرفته و با اتخاذ رفتاری منطقی و صحیح آنها را متوجه خطا و اشتباه خود نموده و راه صحیح را به آنها نشان دهد ولی اگر نسبت به خطای صورت گرفته بدرفتاری نماید و عکسالعمل منفی نشان دهد، باعث میشود که مخاطب از او دلسرد و گریزان شود و قدر و منزلت مبلغ پایین بیاید.
حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) دراینباره میفرماید: «وَ عَظِّموُا اَقْدَارَکُمْ بِالتَّغَافُلِ عَنِ الدَّنِّی مِنَ اْلاُمُورِ...وَْلاَ تَکوُنوُا بَحَّاثِینَ عَمَّا غَابَ عَنْکُمْ، فَیَکْثُرُ عَائِبُکُمْ...و تَکَرَّموُا بِالتّعَامِی عَنِ اْلاِسْتِقْصَاءِ؛ قدر و منزلت خود را با تغافل نسبت به امور بی ارزش بالا برید... و درباره اموری که از شما پوشیده است بحث و جستجو نکنید که در این صورت عیب جویان شما زیاد میشوند... و با چشمپوشی از دقت زیاد در جزئیات، بزرگواری خود را به اثبات رسانید».[2]
[1]. تحف العقول، صفحه 264.
[2]. بحارالانوار، جلد 75، صفحه 64.