این یک اصل است که «لَا تَقنَطُوا مِن رَّحمَةِ اللَّهِ»از رحمت خدا نباید مأیوس شد. خدا می فرماید:همۀ گناهان را می آمرزم جز شرک؛منظور این است که کسی مشرک بماند،توقع آمرزش هم داشته باشد والا اگر کسی مشرک باشد و بعد مسلمان شود،پاک می شود.بعضی از مفسرین تعبیری دارند که می گویند:هفده نکتۀ ادبی و عاطفی در این آیه است:«قُل یَا عِبَادِیَ الَّذینَ أسرَفُوا عَلَی أنفُسِهِم لَا تَقنَطُوا مِن رَّحمةِ اللهِ» ای بندگانی که به خودتان بد کردید از رحمت خدا مأیوس نشوید،لذا توبه ذکر خاصی ندارد؛چند مرتبه«استَغفرالله ربی و اتوبُ إِلَیه» گفته شود کفایت می کند اما مهم ترین کار در توبه چند چیز است: 1-ترک گناه،2-پشیمانی،3-جبران ؛انسان نسبت به گذشته پشیمان باشد و واقعا از این که کارهای بد کرده ناراحت باشد و در آینده هم گناه را ترک کند.
امام صادق(ع)فرمودند:اگر گناهی در خفا کردی ثواب در خفا بکن و اگر گناهی را آشکار کردی ثواب را هم آشکار کن. تکرار گناه و شکستن توبه،نباید باعث یأس شود البته باید تمسخر نشود؛کسی که می گوید:خدایا من توبه می کنم و باز گناه را تکرار می کند یک نوع تمسخر است ولی حتی با این فرض هم خداوند گفته است صد بار اگر توبه شکستی باز آی انسان بداند که خداوند تبارک و تعالی توبه را قرار داده است برای این که به هر صورتی بنده را به طرف خود بکشاند تا رها نشود.
منبع حدیث امام صادق(ع)وسائل الشیعه ج 16 ص 103
