یکی از نکات مهمی که باید مبلغان نسبت به آن حساسیت ویژه ای داشته باشند، چگونگی بیان کردن ترس از گناه و نافرمانی خداست تا ضمن اینکه مردم از عواقب نافرمانی خدا آگاهی می یابند، حالت کسالت و سنگینی و زدگی نسبت به دین در آنها تقویت نشود. شکی نیست که برآورده شدن چنین انتظاری، اخلاق و رفتار مناسب مبلغ را می طلبد.
وقتی که پیامبر اسلام یکی از اصحاب خود را به یمن برای تبلیغ فرستاد، به او فرمود: «... بشر و لا تنفر؛... نوید بده و مردم را متنفر نساز.»[1] پیام حدیث این است که مبلغ دین باید با اخلاق و رفتار مناسب و خطابه های گیرا، اسباب جذب مردم را فراهم کند، نه که با خطبه های یکنواخت و سنگین، و سخت نشان دادن دستورات دین و سایر عوامل رفتاری نامناسب، خدای ناکرده مردم را نسبت به دین دلسرد گرداند.
نکته مهم: خیلی از مردم(مخصوصا جوانان) دوری خود را از مسجد و منبر، خطابه های غیرجذاب مبلغان قلمداد می کنند؛ در حالی که چه بسا اصلا اینگونه نباشد و یا اگر هم باشد، نقش کمتری نسب به سایر عوامل داشته باشد. از این رو چیزی که باید برای مبلغ مهم باشد، مدیریت یک منبر مخلصانه و حساب شده است، و نباید به بهانه اینکه مردم را از نباید از دین زده کرد، از گفتن عواقب گناهان طفره رفت. باید برای مردم گفته شود که: «و هيچ كس چيزى نيندوخت مگر برای خود، و هيچ نفسى بار (گناه) ديگرى را بر دوش نگيرد. سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است»[2]
سخن آخر اینکه؛ اخلاق و رفتار مبلغ و منبر و خطابه او نباید به گونه ای باشد که مردم را از داشتن ارتباط مناسب با مسجد و دین منع کند و دین را در چشم آنان سنگین و سخت جلوه دهد.
-----------
پی نوشت:
1ــ أمالي المرتضى ، ج2، ص295
2ــ انعام/164
