محاسبه
یکی از روش های تربیتی که در آیات و روایات بسیار مورد تاکید است،محاسبه کردن است.محاسبه در لغت به معنی حساب چیزی را نگه داشتن و با کسی حساب کردن است./فرهنگ معین، ج۳، ص۳۸۸۹
روایات فراوانی در مورد محاسبهگری نفس وجود دارد؛ از اینرو بر مربی لازم است که در مسیر تربیت متربی، به محاسبه اعمال او توجه خاص کند.
انسانِ عاقل قبل از آن که زمان بگذرد به بررسی حساب خودش اقدام میکند. پیامبر اکرم(ص) در اینباره چنین سفارش کردند:
«به حساب خود برسید پیش از آنکه به حساب شما برسند و کردار خود را بسنجید پیش از آنکه آن را به ترازوی روز جزا بسنجند و خود را برای قیامت کبرا آماده سازید»/تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص۲۳۶
مراد از محاسبه،پایش جزئیات اعمال فرزندان نیست به گونه ای که آزادی عمل را از آن ها سلب کند بلکه با پایش دوره ای فرزندان آن ها را در مسیر درست راهنمایی کند.