کاسب و تاجری در تجارتش موفق عمل می کند که هر شب سودها را محاسبه کند و ضررها را در نظر گیرد در غیر این صورت، دیر یا زود ورشکست می شود چرا که از سود و زیان تجارتش بی اطلاع است.
حیات و زندگی تک تک آدم ها، نوعی تجارت است . تجارتی که می تواند سود آور باشد یا ضرر بار. کسانی در این تجارت موفق عمل می کنند که هر شب، سرمایه هایشان را محاسبه کنند. اما اگر کسی حساب و کتابی نداشت، نه از سرمایه های خودش خبردار میشود و نه از سود و زیان سرمایه ها، اطلاعی بدست می آورد.
یکی از بزرگترین توصیه ها برای اصلاح نفس، همین محاسبه ی نفس است که علمای اخلاق توجه ویژه ای به آن داشته اند به طوری که یکی از علمای اخلاق می فرمود: بزرگان و گذشتگان صالح ما عقیده داشتند که هرکس اهل محاسبه ی نفس نیست، یا اصلا به جهان دیگر ایمان ندارد و یا آنکه عقل سلیم ندارد و إلا چگونه می شود کسی ایمان و اعتقاد به اصلی که قرآن می گوید: "اگر به وزن ذره ای انسان، عمل نیک یا عمل بد داشته باشد در آن جهان آن عمل را می بیند و به آن ملحق می شود "و در عین حال بی حساب کالای عمل را پیش بفرستد و نفهمد چه کرده و چه می کند.
محاسبه ی نفس در حقیقت همان چیزی است که فرموده اند: هر شب همه ی کارهای روزانه ات را مد نظر بیاور. اگر گناه و معصیتی بود، طلب مغفرت کن از خدا و سعی کن آن کار را دیگر انجام ندهی و اگر کار خیر و ثوابی بود، شکر الهی را بجای بیاور و از خدا بخواه تا توفیق دوباره ی آن کار خیر را به تو بدهد.
(برداشتی از کتاب حکمتها و اندرزها، شهید مطهری، ص۶۵-۶۷)
ترجمه متن تصویر: به حساب خود برسید پیش از اینکه به حسابتان رسیدگی کنند.
